Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki

ÇIRACI, Hale; GÖÇER, KENAN

Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki

Kenan GÖÇER, (İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Hale ÇIRACI (İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul, Türkiye)

İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım

0 0

Yıl: 2003 Cilt: 2 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 3 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki

Öz:

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının yürüttüğü sosyal ve ekonomik göstergeler kullanılarak yapılan insani kalkınma indeksi çalışmalarında, Türkiye ekonomik olarak daha geri ülkelerin bile altında çıkmıştır. Bu çalışmada sosyal ve ekonomik göstergeler arası ilişkilerin illere göre nasıl değiştiğini açıklamak amaçlanmıştır. Sosyoekonomik yapıları ortaya çıkarmak için faktör analizi kullanılmıştır. 80 il bazında 30 değişken, 3 faktör altında toplanmıştır. Araştırmada, birinci faktör sonucuna göre: bazı kentler ekonomik olarak daha gelişmiş iken, bazı kentler sosyal olarak daha ileri düzeyde çıkmıştır, ikinci faktör sonucuna göre; sanayi üretiminde verimlilik önem kazanmaktadır. Üçüncü faktör sonucunda ise, GAP bölgesine yapılan yatırımların etkisi görülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Sosyoloji İktisat

The relation between social and economical indicators of the cities in Turkey

Öz:

The purpose of the study was to establish the factors which determine the level of socioeconomic development of the cities in Turkey. In the group factor analysis carried out to analyze the differentiation in the socioeconomic structures of the cities in Turkey, 80 cities could only be described on the basis of 30 variables and under 3 factors. The factors, according to the variables with more predicates, have been named, the first, as "Technical and Social Infrastructure Factor", the second as "Manufactures Industry Production and Private Sector Venture Factor" and the third as "Agricultural Production, Tourism and Business Services Factor". The result of the research showed that, as a result of the first factor, some cities are economically more developed and some are socially more developed. For this reason, socioeconomic development can be ensured with investments in the socially developed cities towards qualified workforce. According to the result of the second factor, productivity in the industrial production gains importance. As a result of the third factor, the effect of the investments made in the GAP region has been seen. Gaziantep situated in GAP region has been found to have an important polar development dynamics. In the third factor, tourism has been found important. A tourism planning may be made at the axle to interconnect Antalya, in the western Mediterranean, Adıyaman, Gaziantep, Mardin, and Van in the Southern-east.

Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi Sosyoloji İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgül, A., (1997). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, Korelasyon Analizi, 412-456, Ankara.
Barbara, G., Linda, S., (2001). Using Multivariate Statistics, Factor Analysis, 404-625, California.
Berry, B., (1965). Brain the Identification of Forces of Rural Poverty , Areas of Economic Stress in Canada, Queens University Press, Kingston.
Calvin P., (2002). Factor Analysis, Research Design and Data Analysis, University of Nebraska, Lincolin.
Chenery, H., (1983). Interaction Between Theory and Observation in Development, World Development, 11, 10, 853-861.
DPT, (2000). VIII Beş Yıllık Kalkınma Planı (2000- 2004), Devlet Planlama Teşkilatı, 200-320 Ankara.
DPT, (1996). İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması, DPT Yayınları, 20-63.Ankara.
Hadden, J. K. ve Borgatta E.F., (1965). American Cities Their Characteristics, Chicago.
Hodge, G., (1965). Urban Structure and Regional Development, 14th America Regional Sciences Conference, Harvard University, Cambridge.
İnsel., A., (2001). İki Yoksulluk Tanımı ve Bir Öneri, Toplum ve Bilim Dergisi, 89, 66-82.
Murray, R., (1992). Europe and New Regionalism, Cities and Regions in the New Europe, Belhaven Press, London.
Oruç, M., (2001). Küresel Yoksulluk ve Birleşmiş Milletler, Tolum ve Bilim Dergisi, 89, 73-88.
Rummel, R.J., (1970). Applied Factor Analysis, North Western University press, Evanston.
Rummel, R.J., (2002). Understanding Factor Analysis, University of Hawaii, 3-20, Aloha.
Seers, D., (1979). The Birth, Life And Death of Development Economics, Development And Change, 10, 707-719, London.
Sen, A., (1983). Development Which Way Now?, Economics Journal, 1, 93, 745-762.
Şanlı, İ., (1980). Türkiye İl Sistemi, Yapısal Özellikleri ve Bölgeleri ve Büyüme Performansı Üzerine Analitik Bir İnceleme, İstanbul Teknik Üniversitesi, 20-51, Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul.
Tatlıdil, H., (1996). Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 100-160, Ankara.
Turkay, M., (1995). Gelişme İktisadının Gelişimi Gelişme İktisadı, Kuram-Eleştiri-Yorum., Gelişme Ekonomisi, 89-111, Beta Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul,
UNDP., (2001). Human Development Report, Oxford University Press, 10-150, Oxford.

APA	GÖÇER K, ÇIRACI H (2003). Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. , 3 - 14.
Chicago	GÖÇER KENAN,ÇIRACI Hale Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. (2003): 3 - 14.
MLA	GÖÇER KENAN,ÇIRACI Hale Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. , 2003, ss.3 - 14.
AMA	GÖÇER K,ÇIRACI H Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. . 2003; 3 - 14.
Vancouver	GÖÇER K,ÇIRACI H Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. . 2003; 3 - 14.
IEEE	GÖÇER K,ÇIRACI H "Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki." , ss.3 - 14, 2003.
ISNAD	GÖÇER, KENAN - ÇIRACI, Hale. "Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki". (2003), 3-14.

APA	GÖÇER K, ÇIRACI H (2003). Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 2(1), 3 - 14.
Chicago	GÖÇER KENAN,ÇIRACI Hale Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım 2, no.1 (2003): 3 - 14.
MLA	GÖÇER KENAN,ÇIRACI Hale Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, vol.2, no.1, 2003, ss.3 - 14.
AMA	GÖÇER K,ÇIRACI H Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım. 2003; 2(1): 3 - 14.
Vancouver	GÖÇER K,ÇIRACI H Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki. İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım. 2003; 2(1): 3 - 14.
IEEE	GÖÇER K,ÇIRACI H "Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki." İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım, 2, ss.3 - 14, 2003.
ISNAD	GÖÇER, KENAN - ÇIRACI, Hale. "Türkiye' de kentlerin sosyal ve ekonomik göstergeleri arasındaki ilişki". İTÜ Dergisi Seri A: Mimarlık, Planlama, Tasarım 2/1 (2003), 3-14.