Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Kıvanç, Aydın; Sahinoz, Turgut; Şahinöz, Saime

Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Turgut ŞAHİNÖZ, (Gümüşhane Üniversitesi)

Saime ŞAHİNÖZ, (Gümüşhane Üniversitesi)

Aydın KIVANÇ (Gümüşhane Üniversitesi)

Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

2 0

Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 71 - 79 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-12-2019

Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Öz:

Sağlık okuryazarlığı; kişilerin sağlığını koruyabilmek, geliştirebilmek ve bozulan sağlıklarını iyileştirebilmek için, sağlık hizmeti alabilme, sağlık bilgisi edinebilme, yorumlayabilme ve anlayabilme kapasitesidir. Bu çalışmanın amacı; üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyini belirlemektir. Araştırma tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinin sağlıkla ilgili olan bölümlerinin 4. sınıfında öğrenim gören 393 öğrenci oluşturmuştur. Evrenin tamamı örnekleme alınmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 344 öğrenciye Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği araştırmacı tarafından öğrencilerin sınıflarında gözlem altında uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 16.0 istatistik paket programı ile analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde ki-kare testi, student’s t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma grubundaki öğrencilerin Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 ortalaması 66,19±16,05 olarak tespit edilmiştir. Araştırma grubundaki öğrencilerin %28,5’inin yetersiz, %29,3’ünün sorunlu-sınırlı, %38,4’ünün yeterli ve %3,8’inin de mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırma grubundaki öğrencilerin okudukları bölüme göre Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 indeks değerlendirmeleri ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p≤0,05). Hemşirelik ve Beslenme ve Diyetetik bölümü öğrencilerinin diğer bölümlere göre sağlık okuryazarlığı düzeyi daha yüksek bulunmuş olup müfredatları incelendiğinde “sağlık okuryazarlığı” dersi aldıkları, Sağlık Yönetimi ve İş Sağlığı ve Güvenliği bölümü müfredatında ise bu dersin olmadığı anlaşılmıştır. Toplumun sağlık okuryazarlığı düzeyini artırabilmek için tüm bölümlere sağlık okuryazarlığı dersi konulmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik

A Comparative Study on Health Literacy Levels of University Senior Students

Öz:

Health literacy; is to protect and improve the health of the people and to improve their health; interpreting and understanding health information and services. The aim of this study is to determine the level of health literacy of senior university students. The research is a descriptive study. The study's universe consisted of 393 students in the 4th grade of the health related departments of the Faculty of Health Sciences of Gümüşhane University. Sampling method has not been used. Turkey Health Literacy Scale-32 and Turkey Health Literacy Scenario Scale were applied to 344 students who accepted to participate in the survey in classes under observation by researchers. The obtained data were analyzed with the SPSS 16.0 statistical package program on the computer. Chi-square test, Student's t test and variance analysis were used for statistical analysis. The student’s Turkey Health Literacy Scale-32 average was determined as 66.19 ± 16.05 in the research group. Of the students in the study group, 28.5% have inadequate, 29.3% have problem-limited, 38.4% have adequate, and 3.8% have a perfect level of health literacy. When the Turkey Health Literacy Scale-32 index evaluation and Turkey Health Literacy Scenario Scale evaluation of the students in the study group was compared according to their department statistically significant difference was found (p≤0.05). Nursing and Nutrition and Dietetics students were found to have a higher level of health literacy than the others and when their curriculum was examined, it has been found out that they had taken "health literacy course" and that this course did not exist in the curriculum of Health Management and Occupational Health and Safety departments. In order to increase the level of health literacy of the community heal

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri Hemşirelik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

WHO. Health Literacy. In: Kickbusch I, Pelikan LM, Apfel F, Tsouros AD, editors. World Health Organization, Regional Office for Europe, 2013.
Peerson, A., & Saunders, M. (2009). Health literacy revisited: what do we mean and why does it matter?. Health promotion international, 24 (3), 285-296.
Kindig, D. A., Panzer, A. M., & Nielsen-Bohlman, L. (Eds.). (2004). Health literacy: a prescription to end confusion. National Academies Press.
T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Sağlığın teşviki ve geliştirilmesi sözlüğü. Bakanlık Yayın, (814), 1.
Bilir, N. (2014). Saglik okur-yazarlığı. Turkish Journal of Public Health, 12 (1), 61-68.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health promotion international, 15 (3), 259-267.
Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social science & medicine, 67 (12), 2072-2078.
Nutbeam, D., & Kickbusch, I. (2000). Advancing health literacy: a global challenge for the 21st century.
Tones, K. (2002). Health literacy: new wine in old bottles?. Tones, Keith. "Health literacy: new wine in old bottles?." (2002): 287-290.
Tanrıöver Durusu, M., Yıldırım, H. H., Ready Demiray, F. N., Çakır, B., & Akalın, E. (2014). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası. Sağlık-Sen Yayınları-25, Ankara, 14-26.
Rudd, R., Kirsch, I., & Yamamoto, K. (2004). Literacy and Health in America. Policy Information Report. Educational Testing Service.
Al Sayah, F., Williams, B., & Johnson, J. A. (2013). Measuring health literacy in individuals with diabetes: a systematic review and evaluation of available measures. Health Education & Behavior, 40 (1), 42-55.
Baker, D. W., Gazmararian, J. A., Williams, M. V., Scott, T., Parker, R. M., Green, D., Ren, J., & Peel, J. (2002). Functional health literacy and the risk of hospital admission among Medicare managed care enrollees. American journal of public health, 92 (8), 1278-1283.
Baker, D. W., Wolf, M. S., Feinglass, J., Thompson, J. A., Gazmararian, J. A., & Huang, J. (2007). Health literacy and mortality among elderly persons. Archives of internal medicine, 167 (14), 1503-1509.
Parker, R. M., Williams, M. V., Weiss, B. D., Baker, D. W., Davis, T. C., Doak, C. C., & Schwartzberg, J. G. (1999). Health literacy-report of the council on scientific affairs. Jama-Journal of the American Medical Association, 281 (6), 552-557.
Davis, T. C., Michielutte, R., Askov, E. N., Williams, M. V., & Weiss, B. D. (1998). Practical assessment of adult literacy in health care. Health Education & Behavior, 25 (5), 613-624.
Davis, T. C., Long, S. W., Jackson, R. H., Mayeaux, E. J., George, R. B., Murphy, P. W., & Crouch, M. A. (1993). Rapid estimate of adult literacy in medicine: a shortened screening instrument. Family medicine, 25 (6), 391-395.
Parker, R. M., Baker, D. W., Williams, M. V., & Nurss, J. R. (1995). The test of functional health literacy in adults. Journal of general internal medicine, 10 (10), 537-541.
Howard, D. H., Gazmararian, J., & Parker, R. M. (2005). The impact of low health literacy on the medical costs of Medicare managed care enrollees. The American journal of medicine, 118 (4), 371-377.
Yukarıkır, N., Özvarış, Ş. B., Doğan, B. G., Yardım, M., İncesoy, E. İ., Turan, E., Aydın, E., Köroğlu, M., Altun, M., Sekmek, S., Kıran, V. C., İğdir, V. (2015, September). Bir Üniversite Hastanesi Polikliniklerine Başvuranlarda Sağlık Okuryazarlığının Değerlendirilmesi. In 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
Özdenk, G.D., Özdenk, S., Üner, S., Özcebe, L.H. (2015, September). Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı ve Etkileyen Faktörler (2015). In 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
Yılmazel, G., & Çetinkaya, F. (2016). Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Prev Med Bull, 15 (1), 69.
Kanj, M., & Mitic, W. (2009). Health Literacy and Health Promotion. Geneva: World Health Organization.
Balçık, P. Y., Taşkaya, S., & Şahin, B. (2014). Sağlık okur-yazarlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13 (4), 321-326.

APA	Sahinoz T, Şahinöz S, Kıvanç A (2018). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. , 71 - 79.
Chicago	Sahinoz Turgut,Şahinöz Saime,Kıvanç Aydın Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (2018): 71 - 79.
MLA	Sahinoz Turgut,Şahinöz Saime,Kıvanç Aydın Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. , 2018, ss.71 - 79.
AMA	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. . 2018; 71 - 79.
Vancouver	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. . 2018; 71 - 79.
IEEE	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A "Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma." , ss.71 - 79, 2018.
ISNAD	Sahinoz, Turgut vd. "Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma". (2018), 71-79.

APA	Sahinoz T, Şahinöz S, Kıvanç A (2018). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 71 - 79.
Chicago	Sahinoz Turgut,Şahinöz Saime,Kıvanç Aydın Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7, no.3 (2018): 71 - 79.
MLA	Sahinoz Turgut,Şahinöz Saime,Kıvanç Aydın Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.7, no.3, 2018, ss.71 - 79.
AMA	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(3): 71 - 79.
Vancouver	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(3): 71 - 79.
IEEE	Sahinoz T,Şahinöz S,Kıvanç A "Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7, ss.71 - 79, 2018.
ISNAD	Sahinoz, Turgut vd. "Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7/3 (2018), 71-79.