GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)
Yıl: 2019 Cilt: 23 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 195 - 222 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-01-2020
GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)
Öz: Genel işlem koşulları; sırasıyla yürürlük, yorum ve içerik denetiminden geçirilir. Genel işlem koşulunun anlamı hususunda sözleşme tarafları arasındaki uyuşmazlığın yorum yoluyla çözümlenmesi gerekir. Genel işlem koşullarında yer alan bir hüküm, birden çok anlama geliyorsa, TBK m. 23 hükmü çerçevesinde düzenleyenin aleyhine ve karşı tarafın lehine olacak şekilde yorumlanır. Ancak genel işlem koşulunun açık ve anlaşılır olmaması hâlinde aynı esas uygulanamaz. Bu durumda, TBK m. 23 düzenlemesinin aksine, ilgili genel işlem koşulunun geçersiz olduğunu kabul etmek gerekir. Genel işlem koşulunun birden çok anlama gelmesi hâlinde muhatabın lehine yorum kuralı, talî nitelikte olup sadece mutad yorum yöntemleriyle yorum uyuşmazlığı giderilemezse uygulanabilir.
Anahtar Kelime: Konular:
INTERPRETATION OF GENERAL TERMS AND CONDITIONS (Art. 23 TCO)
Öz: General terms and conditions are subject to validity, interpretation and content controls respectively. The dispute between the contracting parties on the meaning of a general term and condition shall be resolved by interpretation. If a provision of general terms and conditions has more than one meaning, the meaning in favor of the other party should be preferred according to Art. 23 TCO. However if the meaning of a general term and condition is not clear and understandable, the same principle cannot be applied. In this case, the general term and condition ought to be accepted invalid against the regulation of Art. 23 TCO. Interpretation against the party drawing up contract and in favor of other party rule is of secondary nature and can only be applied if the interpretation discrepancy cannot be resolved by the usual interpretation methods.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- AKÇAAL, Mehmet: “Borçlar Kanununun Genel İşlem Koşullarına Da r Hükümler Hakkında B r İnceleme”, Gaz Ün vers tes Hukuk Fakültes Derg s , Yıl 2014, C lt XVIII, Sayı 1, s. 49-69.
- ATAMER, Yeş m: Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçeves nde Genel İşlem Koşullarının Denetlenmes , 2. Bası, Beta Basım, İstanbul, 2001. [ATAMER, (2001)]
- ATAMER, Yeş m: “Genel İşlem Koşullarının Denet m nde Yen Açılımlar”, Prof. Dr. Nec p Kocayusufpaşaoğlu İç n Armağan, Seçk n Yayıncılık, Ankara, 2004, s. 291-331. [ATAMER, (2004)]
- ATAMER, Yeş m: “Yen Türk Borçlar Kanunu Hükümler Uyarınca Genel İşlem Koşullarının Denetlenmes - TKHK m. 6 ve TTK m. 55, F. 1, (f) İle Karşılaştırmalı Olarak”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları ve Sempozyumu, Bankacılık Enst tüsü Yayınları, Ankara, 2012, s. 9-73. [ATAMER, (2012)]
- ATAMULU, İsma l: “Genel İşlem Şartlarında Şahsî (B reysel) Anlaşmanın Mevcud yet n İspat Yükü”, Erc yes Ün vers tes Hukuk Fakültes Derg s , Yıl 2018, C lt XIII, Sayı 1, s. 101-147.
- AUER, Eugen: D e r chterl che Korrektur von Standardverträgen, Verlag Stämpfl & C e, Bern, 1964.
- AYDOĞDU, Murat: Türk Borçlar Hukuku’nda Genel İşlem Koşullarının ve Tüket c Hukuku’nda Haksız Şartların Denet m , Seçk n Yayıncılık, Ankara, 2014. [AYDOĞDU, (2014)]
- AYDOĞDU, Murat: Genel İşlem Koşulları Şerh , Adalet Yayınev , Ankara, 2018. [AYDOĞDU, (2018)]
- BASEDOW, Jürgen: Münchener Kommentar zum Bürgerl chen Gesetzbuch, Band 2, Schuldrecht – Allgeme ner Te l, 8. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 2019 (Herausgeber: SÄCKER, Franz Jürgen/RIXECKER, Roland/OETKER, Hartmut/LIMPERG, Bett na).
- BAUER, Walo: Der Schutz vor unb ll gen Allgeme nen Geschäftsbed ngungen (AGB) m schwe zer schen Recht, 3. Auflage, Schulthess Polygraph scher Verlag AG, Zür ch, 1981.
- BERGER, Bernhard: Allgeme nes Schuldrecht, 2. Auflage, Stämpfl Verlag AG, Bern, 2012.
- BÜHRER, Marc P.: AGB-Koll s onen, “the battle of the forms” und we tere Probleme be m Verwe s auf Allgeme ne Geschäftsbed ngungen, Schulthess Polygraph scher Verlag AG, Zür ch, 1987.
- EREN, F kret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Bası, Yetk n Yayınları, Ankara, 2018.
- GAUCH, Peter/SCHLUEP, Walter R./SCHMID, Jörg: Schwe zer sches Obl gat onenrecht Allgeme ner Te l ohne aussvertragl ches Haftpfl chtrecht, Band I, 10. Auflage, Schulthess Jur st sche Med en AG, Zür ch/Basel/Genf, 2014.
- GUHL, Theo/KOLLER, Alfred/SCHNYDER, Anton K./DRUEY, Jean N colas: Das Schwe zer sche Obl gat onenrecht m t E nschluss des Handels- und Wertpap errechts, 9. Auflage, Schulthess Jur st sche Med en AG, Zür ch, 2000.
- HAVUTÇU, Ayşe: Açık İçer k Denet m Yoluyla Tüket c n n Genel İşlem Koşullarına Karşı Korunması, Güncel Yayınev , İzm r, 2003.
- HUGUENIN, Cla re: Obl gat onenrecht Allgeme ner und Besonderer Te l, 2. Auflage, Schulthess Jur st sche Med en AG, Zür ch/Basel/Genf, 2014.
- HUGUENIN, Cla re/MEISE, Barbara: Basler Kommentar, Obl gat onenrecht I, Art. 1-529 OR, 6. Auflage, Helb ng L chtenhahn Verlag, Basel, 2015 (Herausgeber: HONSELL, He nr ch/VOGT, Ned m Peter/WIEGAND, Wolfgang).
- JÄGGI, Peter/GAUCH, Peter: Kommentar zum Schwe zer schen Z v lgesetzbuch, V. Band: Obl gat onenrecht, Te lband V 1b, Art. 18 OR, Schulthess Polygraph scher Verlag, Zür ch, 1980.
- KAPLAN, İbrah m: “Banka Standart Sözleşmeler ve Banka Genel İşlem Şartları”, Banka ve T caret Hukuku Derg s , C lt XVI, Sayı 2, Yıl 1991, s. 51-89. [KAPLAN, (1991)]
- KAPLAN, İbrah m: Hak m n Sözleşmeye Müdahales , Sözleşmen n Yorumu, Sözleşmen n Tamamlanması, Sözleşmen n Değ şen Hâl ve Şartlara Uyarlanması, 3. Bası, Yetk n Yayınları, Ankara, 2013. [KAPLAN, (2013)]
- KAŞAK, Esra: “Sözleşmen n N tel ğ ne ve İş n Özell ğ ne Yabancı Olan Genel İşlem Koşulları (6098 sayılı TBK m. 21/2)”, İnönü Ün vers tes Hukuk Fakültes Derg s , C lt 3, Sayı 1, Yıl 2012, s. 415-429.
- KELLER, Max: “D e Auslegung obl gat onenrechtl cher Verträge”, Schwe zer sche Jur sten-Ze tung, 57. Jahrgang, Heft 20, 15. Oktober 1961, s. 313-322.
- KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Nec p: Kocayusufpaşaoğlu/Hatem /Serozan/ Arpacı Borçlar Hukuku Genel Hüküm, B r nc C lt, 7. Bası, F l z Kitabevi , İstanbul, 2017.
- KOLLER, Alfred: Schwe zer sches Obl gat onenrecht Allgeme ner Te l Handbuch des allgeme nen Schuldrechts, 4. Auflage, Stämpfl Verlag, Bern, 2017.
- KRAMER, Ernst A./PROBST, Thomas: Obl gat onenrecht Allgeme ner Te l, 2. Auflage, Helb ng L chtenhahn Verlag, Basel, 2013.
- KRAMER, Ernst A./PROBST, Thomas/PERRIG, Roman: Schwe zer sches Recht der Allgeme nen Geschäftsbed ngungen, Stämpfl Verlag, Bern, 2016.
- KRAMER, Ernst A./SCHMIDLIN, Bruno: Berner Kommentar, Bd.
- VI Obl gat onenrecht, 1. Abte lung Allgeme ne Best mmungen, 1. Te lband Allgeme ne E nle tung n das schwe zer sche Obl gat onenrecht und Kommentar zu Art. 1-18 OR, Stämpfl Verlag, Bern, 1986 (Herausgeber: MEIER-HAYOZ, Arthur).
- KUT, Ahmet: Handkommentar zum Schwe zer Pr vatrecht, Obl gat onenrecht Allgeme ne Best mmungen, Art. 1-183 OR, 3. Auflage, Schulthess Jur st sche Med en AG, Zür ch/Basel/Genf, 2016 (Herausgeber: FURRER, Andreas/SCHNYDER, Anton K.).
- LOCHER, Horst: Das Recht der Allgeme nen Geschäftsbed ngungen, 2.
- Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 1990.
- LÖRTSCHER, Thomas: Vertragl che Haftungbeschränkungen m schwe zer schen Kaufrecht unter besonderer Darstellung
- von Haftungsbeschränkungsklauseln n Allgeme nen
- Geschäftsbed ngungen, Schulthess Polygraph scher Verlag AG, Zür ch, 1977.
- OĞUZ, Cemal: Genel İşlem Şartları ve İçer k Sınırları, Yayımlanmamış Doktora Tez , Ankara, 1993.
- OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C lt 1, 12. Bası, Vedat K tapçılık, İstanbul, 2014.
- RAISER, Ludw g: Das Recht der Allgeme nen Geschäftsbed ngungen, Hermann Gentner Verlag, Bad Homburg vor der Höhe, 1961.
- RUSCH, Arnold F.: “B tte recht fe ndl ch – zur Auslegung allgeme ner Geschäftsbed ngungen”, Aktuelle Jur st sche Prax s, 23. Jahrgang, Jahr 2014, Ausgabe 2, s. 203-208.
- SCHMIDT, Hubert: Beck’scher Onl ne-Kommentar Bürgerl ches Gesetzbuch, 48. Ed t on, Verlag C.H. Beck, München, 2018 (Herausgeber: BAMBERGER, He nz Georg/ROTH, Herbert/HAU, Wolfgang/POSECK, Roman). (https://beck-onl ne.beck.de er ş m: 19. 02.2019)
- SCHÖNENBERGER, W lhelm/JÄGGI, Peter: Kommentar zum Schwe zer schen Z v lgesetzbuch, V. Band: Obl gat onenrecht, Te lband V 1a, Art. 1-17 OR, 3. Auflage, Schulthess Polygraph scher Verlag, Zür ch, 1973.
- SCHULER, Alo s G.: Über Grund und Grenzen der Geltung von Allgeme nen Geschäftsbed ngungen, Verlag Stämpfl & C e, Bern 1978.
- SCHWENZER, Ingeborg: Schwe zer sches Obl gat onenrecht Allgeme ner Te l, 7. Auflage, Stämpfl Verlag, Bern, 2016.
- STADLER, Astr d: Jauern g Bürgerl ches Gesetzbuch, 17. Auflage, Verlag C.H. Beck, München, 2018 (Herausgeber: STÜRNER, Rolf).
- STUCKI, Mar us: AGB-Kontrolle m schwe zer schen Recht und m UN- Kaufrecht unter besonderer Betrachtung des rev d erten Art. 8 UWG, Ed t ons Weblaw, Bern, 2013. (https://www.z v.un be.ch/un be/ portal/fak_rechtw s/c_dep_pr vate/z v/content/ e7688/e50302/e159370/ e205850/e459290/e459292/f les648611/Stuck _Weblaw_ger.pdf, er ş m: 24.02.2019)
- TERCIER, P erre/PICHONNAZ, Pascal/DEVELİOĞLU, H. Murat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On İk Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
- WIEGAND, Wolfgang: “D e Auslegung Allgeme ner Geschäftsbed ngungen”, Pr vatrecht und Methode: Festschr ft für Ernst A. Kramer, Helb ng L chtenhahn Verlag, Basel, 2004, s. 331-343.
- YELMEN, Adem: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel İşlem Şartları, Yetk n Yayınları, Ankara, 2014.
- ZELLER, Ernst: Auslegung von Gesetz und Vertrag, Schulthess Polygraph scher Verlag AG, Zür ch, 1989.
| APA | KASAK F (2019). GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). , 195 - 222. |
| Chicago | KASAK FAHRI ERDEM GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). (2019): 195 - 222. |
| MLA | KASAK FAHRI ERDEM GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). , 2019, ss.195 - 222. |
| AMA | KASAK F GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). . 2019; 195 - 222. |
| Vancouver | KASAK F GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). . 2019; 195 - 222. |
| IEEE | KASAK F "GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)." , ss.195 - 222, 2019. |
| ISNAD | KASAK, FAHRI ERDEM. "GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)". (2019), 195-222. |
| APA | KASAK F (2019). GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(3), 195 - 222. |
| Chicago | KASAK FAHRI ERDEM GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 23, no.3 (2019): 195 - 222. |
| MLA | KASAK FAHRI ERDEM GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.23, no.3, 2019, ss.195 - 222. |
| AMA | KASAK F GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 23(3): 195 - 222. |
| Vancouver | KASAK F GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 23(3): 195 - 222. |
| IEEE | KASAK F "GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23, ss.195 - 222, 2019. |
| ISNAD | KASAK, FAHRI ERDEM. "GENEL İŞLEM KOŞULLARININ YORUMLANMASI (TBK m. 23)". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 23/3 (2019), 195-222. |
