Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 231 - 240 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-01-2020

TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE

Öz:
Sözlükbilimin birincil amacına yönelik hazırlanan kullanıcı odaklı sözlüklerde yer alanetiketler, sözlük kullanıcılarına bilgi veren ve kullanıcıların sözlükten azami düzeydeyararlanmalarını sağlayan parçacıl yapı birimleridir. Sözlük hazırlayıcıları, merkeze aldıklarıkriterlere ve hedef kitlelerine göre sözlükte çeşitli sebeplerle sapmalar meydana getirenmaddebaşlarını etiketlemeyi tercih ederler. Bu bağlamda etiketlerin en önemli işlevi, sözlükkullanıcılarına mevcut dilde yer alan özel kullanımlar ve terimler hakkında yol göstermek, onlarıuyarmaktır. Sözlüklerin söz konusu işlevsel birimlerinin alt kategorilerinden biri de zamanetiketleridir. Zaman etiketleri hem eski hem de yeni sözcükleri işaretleyen parçacıl yapı birimidir.Kullanımdan düşmüş sözcükler için kullanılan etiketler kimi yabancı sözlüklerde modası geçmiş,eskimiş, arkaik şeklinde çeşitlenirken TDK Türkçe Sözlük’te zaman etiketi olarak bu bağlamdasadece eskimiş etiketi kullanılmıştır. Bu çalışmada, sözcüklerin göndergesinin (referent)unutulduğunu ya da var olan göndergenin başka bir sözcük ile ifade edildiği durumları göstereneskimiş kullanım etiketinin, TDK Türkçe Sözlük’teki görünümü sıklık odaklı incelenmiş ve TDKTürkçe Sözlük’te eskimiş etiketinin sözcük sıklığından bağımsız kullanıldığı tespit edilmiştir.Elde edilen verilerden yola çıkılarak söz konusu etikete sahip maddebaşlarının derlem odaklısıklık frekansı sorgulamasına tabi tutulması gerektiği kanısına varılmıştır. Çalışmada ayrıcaTDK Türkçe Sözlük’teki zaman etiketlerinin çeşitlenmesi, bir art zamanlılık sınırının belirlenmesive belirlenen ilkelerin kullanıcı kılavuzunda yer alması gerektiği üzerine de görüşlere yerverilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

OLD-FASHIONED USAGE LABEL IN TDK TURKISH DICTIONARY

Öz:
The usage label in the user-oriented dictionaries prepared for the primary purpose of lexicography is the part of the microstructure that provides information to dictionary users and provides users to make maximum use of the dictionary. Dictionary makers prefer various usage labels for deviation lexical items in their dictionaries according to the determined criteria and their target audience. In this context, the most important function of the labels is to guide users about the specific uses and terms in the current language. Also one of the functional parts of dictionaries is a temporal label. Temporal labels are part of the microstructure that marks both old and new words. In some foreign dictionaries, temporal labels are old-fashioned, archaic, historical while in TDK Turkish Dictionary, only the old-fashioned label is used as a temporal label. In this paper old-fashioned label which indicating forgotten referents of words or no longer represents by another word, is examined with frequency-focused and determined that the oldfashioned label is used independently of the frequency of words in TDK Turkish Dictionary. Based on the data obtained, it is concluded that the headwords with the old-fashioned label should be questioned their frequency corpus-oriented. In the study, it is also mentioned that the temporal labels should be varied, a diachrony limit should be determined and the defined principles about usage labels should be accessible in the user’s guide of TDK Turkish Dictionary.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKSAN, Yeşim vd., (2012), Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012), Ġstanbul, Türkiye. http://www.Ireccof.org/proceedings/Irec2012/papers.html
  • ASLAN, Ezgi, (2014), “Sözlükleri Oluşturan Temel Yapılar (Terim ve Tanım Denemeleri)”, I. Uluslararası Sözlükbilimi Sempozyumu, Yayımlanmamış Sözlü Bildiri, Sakarya Üniversitesi, 26-27 Kasım 2014, Sakarya.
  • BOZ, Erdoğan, (2015), “Kullanıcı ve Sözlük Ġlişkisi”, Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı: 69, ss. 41-52.
  • BOZKURT, Ferdi, (2017), Sözlükselleşme: Genel Sözlükler İçin Sözlük Birim Seçimi, İstanbul: Kesit Yayınları.
  • HARTMANN, Reinhard Rudolf Karl ve JAMES, Gregory, (2002), Dictionary of Lexicography, New York: Routledge.
  • JACKSON, Howard, (2016), Sözlükbilime Giriş, Çev. Mehmet Gürlek&Ellen Patat, İstanbul: Kesit Yayınları.
  • JANSSEN, Maarten; JANSEN, Frank ve VERKULY, Henk, (2003), “The Codification of Usage by Labels”, A Pratical Guide to Lexicography, Ed. Piet van Sterkenburg, Amsterdam: John Benjamin Pub., ss. 297-311.
  • KARAOĞLU, Serdar, (2017), “Türkçe Sözlüklerde Yeni Öge(ler) (Neologism): Misalli Büyük Türkçe Sözlük Örneği”, III. Uluslararası Sözlükbilimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ed. Erdoğan Boz vd., Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, ss. 761-769.
  • KILGARRIF, Adam, (2013), “Using Corpora as Data Sources for Dictionaries”, The Bloomsbury Companion to Lexicography, Ed. Howard Jackson, London: Bloomsbury, ss. 87-90.
  • SVENSEN, Bo, (2009), A Handbook of Lexicography, New York: Cambridge University Press.
  • TÜRK DİL KURUMU, (2011), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
APA KAMACI GENCER D (2018). TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. , 231 - 240.
Chicago KAMACI GENCER Duygu TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. (2018): 231 - 240.
MLA KAMACI GENCER Duygu TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. , 2018, ss.231 - 240.
AMA KAMACI GENCER D TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. . 2018; 231 - 240.
Vancouver KAMACI GENCER D TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. . 2018; 231 - 240.
IEEE KAMACI GENCER D "TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE." , ss.231 - 240, 2018.
ISNAD KAMACI GENCER, Duygu. "TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE". (2018), 231-240.
APA KAMACI GENCER D (2018). TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(15), 231 - 240.
Chicago KAMACI GENCER Duygu TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 6, no.15 (2018): 231 - 240.
MLA KAMACI GENCER Duygu TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.6, no.15, 2018, ss.231 - 240.
AMA KAMACI GENCER D TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2018; 6(15): 231 - 240.
Vancouver KAMACI GENCER D TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2018; 6(15): 231 - 240.
IEEE KAMACI GENCER D "TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6, ss.231 - 240, 2018.
ISNAD KAMACI GENCER, Duygu. "TDK TÜRKÇE SÖZLÜK’TE ESKİMİŞ KULLANIM ETİKETİ ÜZERİNE". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 6/15 (2018), 231-240.