ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI

Öztürk, selim

ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI

Selim ÖZTÜRK (Polis Akademisi Başkanlığı, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi

19 3

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 1097 - 1110 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-01-2020

ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI

Öz:

Makalede ilk etapta Rusların Çarlık döneminden itibaren hâkimiyetleri altında tuttuklarıdiğer uluslar üzerinde uygulamaya başladıkları Ruslaştırma (Russification) siyasetini MilletlerPolitikası adı altında uygulamaya koyma sürecine odaklanılmakta ve bu politikanınuygulanılması esnasındaki önemli dönüm noktaları incelenmeye çalışılmaktadır. ÖzelliklePolonya İsyanı sonrasında ‘’Milletler Politikası’’ adı verilen Ruslaştırmanın Çarlık tarafından birdevlet politikası haline geldiği ve sistematik bir biçimde uygulandığı görülmektedir. Polonya veBaltık eyaletlerinde başlayan Ruslaştırma daha sonra Çarlık tarafından istila edilen Kafkasya veOrta Asya’da uygulanacaktır. Çarlık döneminden sonra Sovyetler dönemindeki Sovyetizasyonpolitikası hakkında bilgi verilmekte ve Rus dilinin yaygınlaştırılması politikasının nasıl bir devletpolitikası haline geldiği üzerinde durulmaktadır. Rus dilinin bu dönemde komünizmin ideolojikdili olmanın yanında SSCB içinde yaşayan tüm etnik grupların ortak dili olarak dakonuşulmasının zorlandığı görülecektir. Makalenin üçüncü kısmında ise uzun yıllar boyuncaRusya’nın hâkimiyeti altında kalan ulusların bağımsızlıklarını kazanmalarından sonraki süreçteRuslaştırmadan geriye dönüş (DeRussification) politikalarını uygulamaları konu edinilmiştir.1991 sonrası bağımsızlığını kazanan Baltık ülkeleri ve Orta Asya ülkelerinin çıkardıklarıkanunlarla nasıl ulusal dillerini ve kültürlerini güçlendirici politikalar izledikleri görülecektir. Bahsekonu politikalarla bu ülkelerin sadece ulusal dillerini ve kültürlerini korumak değil aynı zamandaRusya’nın da etki alanından çıkma amacı taşıdıkları görülmektedir. Ruslaştırma, Sovyetizasyonve bağımsızlık sonrası Ruslaştırmadan geriye dönüş politikaları makale içerisinde detaylı birşekilde incelenerek vaka çalışmaları çerçevesinde konu incelenmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Asya Çalışmaları Etnik Çalışmalar Kültürel Çalışmalar Uluslararası İlişkiler

RUSSFİCATİON POLİCY IN THE TSARIST ERA AND DERUSSİFİCATİON IN THE POST-SOVIET ERA

Öz:

The article firstly focuses on the process of Russification policy, conducted over the other nations since the Tsarist era by Russians, with the name of ‘’Nationalities Policy’’; and reviews the important turning points during the conduct of this policy. Especially, it points out that Russification named as Nationalities Policy turned into a policy of state and was enforced systematically just after the Polish Revolt. Russification which started in Poland and Baltic provinces was later enforced in the colonized Caucasus and Central Asia. Then, the article reviews the Sovietization policy, conducted after the collapse of the Tsarist rule; and points out how the policy of the expansion of Russian language became a policy of state in a process. It points out that the Russian language was enforced on other nations in the USSR as an interethnic communicative language addition to an ideological language of communism. In the third part, it focuses on DeRussification policies as a state policy of the nation states, which stayed under the Russian rule throughout the centuries. It points out that how the Baltic and Central Asian nations followed policies, which strengthened their national languages and cultures, by introducing the laws. These nations did not only aim to preserve their national languages and cultures but also aimed to go out of Russia’s area of influence. In sum, the article reviews the policies of Russification, Sovietization, DeRussification in detail by focusing on the important case studies in an historical process and in the frame of the Russian politics.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Asya Çalışmaları Etnik Çalışmalar Kültürel Çalışmalar Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ALLWORTH, Edward (ed.), (1967), Central Asia: A Century of Russian Rule, New York: Columbia University Press.
AMİNOV, K., V. JENSEN, S. JURAEV , I. OVERLAND, D. TYAN, Y. UULU,(Spring 2010), ‘’Language Use and Language Policy in Central Asia’’, Central Asia Regional Date Review, Cilt. II, S. 1.
BİRGİT, S.N, (2001), ‘’Language Policies in Present Day Central Asia’’, International Journal of Multicultural Studies, Cilt. 3, S. 2, s.127-136.
CARRERE D’ENCAUSSE, Hèlene, (1966), Islam and the Russian Empire Reform and Revolution in Central Asia, Londra: I.B.Tauris-Co Ltd.
JERSİLD, A. ,(2000), Imperial Russifcation: Dagestani mountaineers in Russian exile, 1877–83, Central Asian Survey, C.19, S.1,s. 5–16.
KAMUSELLA, T.,(2013), Germanization, Polonization, and Russification in the partitioned lands of Poland-Lithuania, Nationalities Papers: The Journal of Nationalism and Ethnicity, Cilt.41,S.5, s. 815-838.
EVANS, C.T., ‘’Nicholas I and Russia’’, HIS241 Ders Dökümanları, http://www.ctevans.net/Nvcc/HIS241/ Documents/Dissertation/Chapter5. Pdf. (Erişim Tarihi: 23 .12. 2018)
RİEGL, M. ve VASKO T, (2007), ‘’Comparison of Language Policies in the Post Soviet Union Countries on the European Continent’’, Annual of Language and POlitics and Politicss of Identity, Cilt. 1,S.1,s.47-78,
https://pdfs.semanticscholar.org/be13/abc56309e68edc5984d4aa1a4ce3032243bf.pdf (Erişim:25.12. 2018).
TULUN, M.O, (2012), The Citizenship Policies of the Baltic States: Do They Conform to the European Framework?, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Baskent Universitesi.
TSİLEVİC, B, (2001), ‘’Development of the Language Legislation in the Baltic States’’, International Journal of Multicultural Studies, Cilt.3, S.2,s. 137-154.
WHEELER, Geoffrey, (1966), The Peoples of Soviet Central Asia. London: the Bodley Head Ltd, Londra: The Bodley Head.
WEEKS, Thedore R., (2006), ‘’Managing Empire: Tsarist Nationalities Policies’’. Lieven, Dominic (ed.). The Cambridge History of Russia: Volume 2, Imperial Russia 1689-1917 içerisinde. New York: Cambridge University Press.
WEEKS, Thedore R,(2004), Russification: Word and Practice 1863–1914. Proceedings of the American Philosophical Society, Cilt.148 ,S.4,s. 471-489.

APA	Öztürk s (2019). ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. , 1097 - 1110.
Chicago	Öztürk selim ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. (2019): 1097 - 1110.
MLA	Öztürk selim ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. , 2019, ss.1097 - 1110.
AMA	Öztürk s ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. . 2019; 1097 - 1110.
Vancouver	Öztürk s ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. . 2019; 1097 - 1110.
IEEE	Öztürk s "ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI." , ss.1097 - 1110, 2019.
ISNAD	Öztürk, selim. "ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI". (2019), 1097-1110.

APA	Öztürk s (2019). ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 1097 - 1110.
Chicago	Öztürk selim ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7, no.16 (2019): 1097 - 1110.
MLA	Öztürk selim ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, vol.7, no.16, 2019, ss.1097 - 1110.
AMA	Öztürk s ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 1097 - 1110.
Vancouver	Öztürk s ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 2019; 7(16): 1097 - 1110.
IEEE	Öztürk s "ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI." Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, ss.1097 - 1110, 2019.
ISNAD	Öztürk, selim. "ÇARLIKTA RUSLAŞTIRMA SİYASETİ VE SOVYET SONRASI DÖNEMDE RUSLAŞTIRMADAN GERİYE DÖNÜŞ POLİTİKALARI". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 7/16 (2019), 1097-1110.