Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü
Yıl: 2018 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 120 - 126 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/jaren.2018.120 İndeks Tarihi: 04-02-2020
Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü
Öz: Yaşlanma ile birlikte kronik hastalıklar ve buna bağlı olarak ilaç kullanımı artmaktadır. Yaşlı bireylerde birden çokkronik hastalık olması çoklu ilaç kullanımına neden olmakta bu durum, kognitif ve fonksiyonel kapasitenin azalmasıyla doğru ilacın alınması ve ilaca uyum sorununu beraberinde getirmektedir. Yapılan bazı çalışmalarda, evde yaşayan yaşlı bireylerin, hastane veya bakım evlerinde kalanlara göre ilaç uyumunun daha düşük olduğu, bazı ilaçlarınıhiç almadıkları veya doz atladıkları bildirilmiştir. Sağlıklı/hasta bireyi en iyi tanıyan ve ilacın etkilerini gözleyen sağlık ekibi üyesi olan hemşire özellikle yaşlılık dönemindeönemli rol ve sorumluluklara sahiptir. Yaşlı bireyin bağımsızlığının desteklenmesi, holistik bakımın en önemli parçasıdır. Bu nedenle yaşlı bireylerin ilaç yönetiminde, bilimselsorun çözme yöntemi olan hemşirelik süreci kullanılmasıoldukça önemlidir.
Anahtar Kelime: Konular:
The Role of Nurse in the Drug Management in Elderly Individuals
Öz: Chronic diseases are increasing along with aging and correspondingly drug utilization rate is also increasing. The presence of more than one chronic diseases in elderly people leads to multiple drug use, and this situation brings along the problems of taking the correct medicine and drug compliance in line with decrease in cognitive, and functional capacity. In some studies carried out, it was reported that the drug compliance of elderly people living at home was lower compared to elderly patients staying in hospitals or nursing homes, and they did not take some medicines at all or skipped the doses. The nurse, who is a member of the health team who knows the best of the healthy/ill individual and also observes the effects of the drug, has important roles and responsibilities especially in elderly people. Supporting the independence of the elderly individual is the most important part of holistic care. For this reason, it is very important to use nursing processf or elderly people, which is a scientific problem solving method, in drug management.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Dedeli Ö, Kaptan sG. Yaşlılıkta İlaç Kullanımı. In: Kaptan G, Ed. Geriatriye çok yönlü bakış. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2016. s. 93-103.
- Dedeli Ö, Karadakovan A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD. 2010;1(1):23-32
- Sevinç S. Demografik Değişim ve Yaşlanan Nüfus. In: Karakovan A, Ed. Yaşlı bakım hemşireliği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık; 2015. s. 43-60.
- Güneş D. Yaşlıların ilaç kullanımı konusundaki bilgileri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 2014.
- Özbek S, Kaya E, Tekin A, Doğan F. Yaşlılarda tedaviye uyum. Turkish Journal of Geriatrics. 2005;9(3):177-81.
- Karadakovan A. Yaşlıda İlaç Kullanımı. In. Karadakovan A, Ed. Yaşlı sağlığı ve bakım. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2014. s. 188-208.
- Nyborg G, Straand J, Brekke M. Inappropriate prescribing for the elderly-a modern epidemic? Eur J Clin Pharmacol. 2012;68(7):1085-94.
- Peković MV, Škrbić R. Long-term drug use and polypharmacy among the elderly population in the Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina. Vojnosanit Pregl. 2016;73(5):435-41.
- Özer E, Özdemir L. Yaşlı bireyde akılcı ilaç kullanımı ve hemşirenin sorumlulukları. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009; 42-51.
- Roper N, Logan WW, Tierney AJ. Applying The Roper, Logan, Tierney Model in Practice. In: Holland K, Jenkins J, Solomon J, Whittom S, Eds. 2th Churchill Livingstone Elsevier, Philodelphia. 2008.
- Romskaug R, Molden E, Straand J, Kersten H, Skovlund E, Pitkala KH, Wyller TB. Cooperation between geriatricians and general practitioners for improved pharmacotherapy in home-dwelling elderly people receiving polypharmacy - the COOP Study: study protocol for a cluster randomised controlled tria. BioMed Central. 2017;18(158):2-9.
- Dişcigil G, Tekinç N, Anadol Z, Bozkaya-Oklay A. Toplum içinde yaşayan ve bakımevinde kalan yaşlılarda polifarmasi. Türk Geriatri Dergisi. 2006;9(3):117-21.
- Fialova D, Topinková E, Gambassi G, Finne-Soveri H, Jónsson PV, Carpenter I, Schroll M, Onder G, Sørbye LW, Wagner C, Reissigová J, Bernabei R. Potentially inappropriate medication use among elderly home care patients in Europe. JAMA. 2005;293(11):1348-58.
- Ramos RL, Tavares NUL, Bertoldi AD, Farias MR, Oliveira MA, Luiza LV, Pizzol TSD, Arrais PSD, Mengue SS. Polypharmacy and polymorbidity in older adults in Brazil: a public health challenge. Rev Saúde. 2016;50(2):1- 12.
- Morin L, Vetrano DL, Rizzuto D, Calderon-Larrangaga A, Fastbom J, Johnell K. Choosing wisely? Measuring the burden of medications in older adults near the end of life: Nationwide, longitudinal, cohort study Am J Med. 2007;130:927-36. [CrossRef]
- Joseph S, Alpert MD. Polypharmacy in elderly patients: The march goes on and on. The American Journal of Medicine. 2017;130:875-76. [CrossRef]
- Tosun H. İlaç Yönetimi. Aştı TA, Karadağ A, Eds. Hemşirelik esasları, İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık, 2012. s. 721-60.
- Kaya N. Roper Logan Tierney’in Hemşirelik Modeli. In. Babadağ K, Aştı TA, Eds. Hemşirelik esasları uygulama rehberi. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık Ltd. Şti. 2012; 1-7.
- Arulat T. Aile hekimlerinin birinci basamakta yaşlı hasta değerlendirmesindeki sorunlar. Akademik Geriatri Kongresi Kongre Kitabı, Antalya; 2009. s.17-22.
- Kutsal YG. Yaşlılarda çoklu ilaç kullanımı. Turkish Journal of Geriatrics. 2006; 37-44.
- Wynne H. Drug metabolism and ageing. J Br Menopause Soc. 2005;11(2):51-6. [CrossRef]
- Frandsen G, Pennington SS. Abrams’ın Klinik İlaç Tedavisi Hemşireler İçin Akılcı İlaç Uygulamaları. In: İyigün E, Taştan S, Eds. 10. Baskı. Ankara: Akademisyen Tıp Kitap Evi, 2014.
- Ponticelli C, Sala G, Glassock RJ. Drug management in the elderly adult with chronic kidney disease: A review for the primary care physician. Mayo Clin Proc. 2015;90(5):633- 45.
- Duru G, Özdemir L. Yaşlı intiharları, nedenleri ve önleyici uygulamalar. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2009; 34-41.
- Kaya H, Turan N, Keskin Ö, Tencere Z, Uzun E, Demir G, Yılmaz T. Üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18:35-42.
- Ayık G, Özsoy S, Çetinkaya A. Hemşirelik öğrencilerinin ilaç uygulama hataları. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2010;18(3):136-43.
- Wolf ZR, Hicks R, Serembus JF. Characteristics of medication errors made by students during the administration phase: a descriptive study. Journal of Professional Nursing. 2006;22(1):39-51.
- Tavşanlı NG. Hemşireliğin Temelleri. In: Karakovan A, Ed. Yaşlı bakım hemşireliği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık; 2015. s.79-90.
- Kaya H, Atar NY, Eskimez Z. Hemşirelik Model ve Kuramları, In: Aştı TA, Karadağ A, Eds. Hemşirelik Esasları. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012. s.79-94.
- Kaya N. Hemşirelik süreci. In: Durna Z, Ed. İç hastalıkları hemşireliği. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2013. s.45-78.
- Turan N, Aştı TA, Kaya N. Nöroşirürji yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda konstipasyon ve hemşirelik bakımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2017;14(1):73-8.
- Kuvvetlioğlu K. Yaşlı hastaların ilaç kullanım davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 2011.
- Uzun Ş, Arslan F. İlaç uygulama hataları. J Med Sci. 2008;28(2):217-22.
- Aygin D, Cengiz H. İlaç uygulama hataları ve hemşirenin sorumluluğu. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni 2011;45(3):110-14.
| APA | Kaya H, TURAN N, culha y, ÖZDEMİR AYDİN G (2018). Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. , 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| Chicago | Kaya Hatice,TURAN NURAY,culha yeliz,ÖZDEMİR AYDİN Gülsün Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. (2018): 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| MLA | Kaya Hatice,TURAN NURAY,culha yeliz,ÖZDEMİR AYDİN Gülsün Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. , 2018, ss.120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| AMA | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. . 2018; 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| Vancouver | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. . 2018; 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| IEEE | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G "Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü." , ss.120 - 126, 2018. 10.5222/jaren.2018.120 |
| ISNAD | Kaya, Hatice vd. "Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü". (2018), 120-126. https://doi.org/10.5222/jaren.2018.120 |
| APA | Kaya H, TURAN N, culha y, ÖZDEMİR AYDİN G (2018). Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. Journal of Academic Research in Nursing, 4(2), 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| Chicago | Kaya Hatice,TURAN NURAY,culha yeliz,ÖZDEMİR AYDİN Gülsün Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. Journal of Academic Research in Nursing 4, no.2 (2018): 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| MLA | Kaya Hatice,TURAN NURAY,culha yeliz,ÖZDEMİR AYDİN Gülsün Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. Journal of Academic Research in Nursing, vol.4, no.2, 2018, ss.120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| AMA | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. Journal of Academic Research in Nursing. 2018; 4(2): 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| Vancouver | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü. Journal of Academic Research in Nursing. 2018; 4(2): 120 - 126. 10.5222/jaren.2018.120 |
| IEEE | Kaya H,TURAN N,culha y,ÖZDEMİR AYDİN G "Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü." Journal of Academic Research in Nursing, 4, ss.120 - 126, 2018. 10.5222/jaren.2018.120 |
| ISNAD | Kaya, Hatice vd. "Yaşlı Bireylerde İlaç Yönetiminde Hemşirenin Rolü". Journal of Academic Research in Nursing 4/2 (2018), 120-126. https://doi.org/10.5222/jaren.2018.120 |
