İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki
Yıl: 2019 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 107 - 115 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5222/jaren.2019.52386 İndeks Tarihi: 05-02-2020
İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki
Öz: Amaç: Bu araştırma, inmeli bireye bakım veren bireylerdebakım yükü, sosyal destek ve yaşam kalitesi arasındakiilişkiyi incelemek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel arayıcıolarak yapılmıştır.Yöntem: Çalışma örneklemini 216 inmeli hastaya bakımveren bireyler oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasındaTanıtıcı Bilgi Formu, Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği,Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Versiyonuve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanıldı.Verilerin analizinde frekans, yüzdelik hesabı, ortalamahesabı, Kruskal-Wallis T testi ve pearson korelasyon testikullanıldı.Bulgular: İnmeli bireye bakım verenlerin bakım yükü vesosyal destek düzeylerinin orta düzeyde, yaşam kalitelerinin ise düşük düzeyde olduğu bulundu. Yaşam kalitesi vesosyal destek puanları arasında pozitif, bakım yükü ileyaşam kalitesi ve sosyal destek ile bakım yükü arasında isenegatif yönde anlamlı (p<0,05) bir ilişki elde edildi.Sonuç: İnmeli bireye bakım veren bireyler orta düzeydebakım yükü, düşük düzeyde yaşam kalitesi yaşamakta veorta düzeyde sosyal destek algılamaktadır. Bakım yükü,yaşam kalitesi ve sosyal destek arasında ilişki vardır. İlerive aşırı düzey bakım yükü yaşayan bireylerin algıladığısosyal destek düzeyi daha düşüktür.
Anahtar Kelime: Konular:
Relationship between Care Burden, Social Support and Quality of Life in Caregivers of Individual with Stroke
Öz: Objective: This study was carried out as descriptive and cross- sectional survey to investigate the relationship between care burden, social support and quality of life in caregivers of individuals with stroke. Methods: The study sample comprised 216 caregivers of individuals with stroke. Personal Information Form, Zarit Burden Scale, World Health Organisation Quality of Life Instrument brief version and Multidimensional Scale of Perceived Social Support Scale were used to collect the study data. The frequency, percentage, and mean values were estimated, and also Kruskal-Wallis T test and Pearson correlation test were used to analyze the data. Results: It was found that caregivers of individuals with stroke had moderate levels of care burden and social support while their quality of life was low. There was a positive correlation between quality of life and social support scores, and a significant negative correlation between care burden and quality of life or social support scores (p<0.05). Conclusion: Caregivers of individuals with stroke have a moderate level of care burden, low quality of life, and they receive moderate levels of social support. There is a relationship between care burden, quality of life and social support. Individuals experiencing advanced and extreme care burden perceive low levels of social support.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Katan M, Luft A. Global burden of stroke. Semin Neurol. 2018;38(2):208-11. [CrossRef]
- Hu P, Yang Q, Kong L, Hu L, Zeng L. Relationship between the anxiety/depression and care burden of the major caregiver of stroke patients. Medicine. 2018;97(40):e12638. [CrossRef]
- Efi P, Fani K, Eleni T, Stylianos K, Vassilios K, Konstantinos B, ... & Kyriaki M. Quality of Life and Psychological Distress of Caregivers’ of Stroke People. Acta Neurologica Taiwanica. 2017;26(4):154-66.
- Mollaoğlu M, Özkan Tuncay F, Kars Fertelli T. İnmeli hasta bakım vericilerinde bakım yükü ve etkileyen faktörler. DEUHFED. 2011;4(3):125-30.
- Şirzai H, Ünsal Delialioğlu S, Sarı İF, Özel S. İnme ve bakım verme yükü. FTR Bil Dergisi. 2015;18(3):162-69.
- Selçuk KT, Avcı D. Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;7(1):1-9.
- Tuncay FÖ, Mollaoğlu M, Fertelli TK. Kronik hastalığı olan bireye bakım verenlerde bakım yükü ve sosyal destek düzeyi. Literatür Sempozyum. 2015;8:5-10.
- Limpawattana P, Theeranut A, Chindaprasirt J, Sawanyawisuth K, Pimporm, J. (Caregivers burden of older adults with chronic illnesses in the community: A cross-sectional study. Journal of Community Health. 2013;38(1):40-5. [CrossRef]
- González GMC, Herrera, BS, Ortiz BL, Díaz, LC. Carga del cuidado de la enfermedad crónica no transmisible. Aquichan, 2013;13(2):247-59. [CrossRef]
- İnci FH, Kartal A, Koştu N. İnmeli hastaya bakım verenlerin bakım yüklü yönelik kanıta dayalı uygulamalar. Türkiye Klinikleri Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi-Özel Konular. 2017;3(1):46-51.
- Yu Y, Hu J, Efird JT, McCoy TP. Social support, coping strategies and health-related quality of life among primary caregivers of stroke survivors in China. Journal of Clinical Nursing. 2013;22(15-16):2160-71. [CrossRef]
- Lim JW, Zebrack B. Caring for family members with chronic physical illness: A critical review of caregiver literature. Health and Quality of Life Outcomes. 2004;2:50-9. [CrossRef]
- Pinedo S, SanMartin V, Zaldibar B, Miranda M, Tejada P, et al. Quality of Life of Stroke Patients and their Caregivers. Int J Phys Med Rehabil. 2017;5(1):1-6.386. [CrossRef]
- Yeşil T, Uslusoy EÇ, Korkmaz M. Kronik hastalığı olanlara bakim verenlerin bakim yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(4):54-66.
- Grant JS, Elliott TR, Weaver M, Glandon GL, Raper JL, Giger JN. Social problem-solving abilities, social support, and adjustment among family caregivers of individuals with a stroke. Archives Physical Medicine and Rehabilitation. 2006;87(3):343-50. [CrossRef]
- Ateş E, Bilgili N. Omurilik yaralanmalı bireye bakım verenlerde stresle baş etme ve sosyal destek. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013;15(3):1-12.
- Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2006;9(2):68-75.
- Khorshid L, Arslan GG Hemşirelik ve sosyal desteğin önemi. Dirim. 2006;1:182-88.
- Franzén-Dahlin Å, Larson J, Murray V, Wredling R, Billing E. Predictors of psychological health in spouses of persons affected by stroke. Journal of Clinical Nursing. 2007;16(5):885-91. [CrossRef]
- Günal A. İnmeli bireylere bakım verenlerde sosyal problem çözme yaklaşımının bakım verme rolü, depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. 2014. www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/
- Karahan AY, Küçüksen S, Yılmaz H, Salli A, Gungor T. Sahin M. Effects of rehabilitation services on anxiety, depression, care-giving burden and perceived social support of stroke caregivers. Acta Medica (Hradec Kralove). 2014;57(2):68-72. [CrossRef]
- Mant J, Carter J, Wade DT, Winner S. Family support for stroke: a randomised controlled trial. The Lancet. 2000;356(9232):808-13. [CrossRef]
- Grant JS, Elliott TR, Weaver M, Bartolucci AA, Giger JN. Telephone intervention with family caregivers of stroke survivors after rehabilitation. Stroke. 2002;33(8):2060-65. [CrossRef]
- Zarit SH, Zarit JM. The memory an behavior problems checklist and the Burden Interview. University Park, PA: Pennsylvania State University Gerontology Center. 1990. p.260-64.
- İnci FH.. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması, Geçerlilik Ve Güvenilirliği. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 2006.
- Whoqol Group. Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological Medicine. 1998;28(3):551-58. [CrossRef]
- Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Eser SY, Elbi H, Göker E:WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREEF’in psikometrik özellikleri. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji. (3P) Dergisi. 1999; 23-40.
- Michael A, D’silva F. Effectiveness of Caregiver Support Program (CSP) on burden and qol of caregivers of stroke subjects. International Journal of Nursing Education. 2017;9(1):1-6. [CrossRef]
- Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Farley GK. The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment. 1988;52(1):30-41. [CrossRef]
- Eker D, Arkar H.Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi. 1995;34:45-55.
- Meecharoen W, Sirapo-ngam Y, Monkong S, Oratai P, Northouse LL. Factors influencing quality of life among family caregivers of patients with advanced cancer: A causal model. Pacific Rim International Journal of Nursing Research. 2013;17(4):304-16.
- Dökmen ZY. Yakınlarına bakım verenlerin ruh sağlıkları ile sosyal destek algıları arasındaki ilişkiler. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2012;3(1):3- 38. [CrossRef]
- Yıldırım S, Engin E, Başkaya VA. İnme hastalarının bakıcılarının yükü ve yükü etkileyen faktör. Nöropsikiyatri Arşivleri. 2013;50:169-74. [CrossRef]
- Yılmaz BE, Ata EE. Nörolojik Hastalığı Olan Bireylerin Bakım Vericilerinin Bakım Veren Yükü İle Stresle Başa Çıkma Biçimleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. Journal of Psychiatric Nursing. 2017;8(3):145-9. [CrossRef]
- Aşiret GD, Kapucu S. Ani hastaların bakıcılarının yükü. Türk Nöroloji Dergisi. 2013;19(1):5-10. [CrossRef]
- Han Y, Liu Y, Zhang X, Tam W, Mao J, Lopez V. Chinese family caregivers of stroke survivors: Determinants of caregiving burden within the first six months. Journal of Clinical Nursing. 2017;26(23-24):4558-66. [CrossRef]
- Costa TFD, Gomes TM, Viana LRDC, Martins KP, Costa KNDFM. (2016). Stroke: patient characteristics and quality of life of caregivers. Revista Brasileira De Enfermagem. 2016;69(5):933-9. [CrossRef]
- Ogunlana MO, Dada OO, Oyewo OS, Odole, AC, Ogunsan MO. Quality of life and burden of informal caregivers of stroke survivors. Hong Kong Physiotherapy Journal. 2014;32(1):6-12. [CrossRef]
- Tsai, YH, Lou, MF, Feng, TH, Chu, TL, Chen, YJ, Liu, HE . Mediating effects of burden on quality of life for caregivers of first-time stroke patients discharged from the hospital within one year. BMC Neurology. 2018;18(1):50. [CrossRef]
- Chuluunbaatar E, Chou YJ, Pu C. Quality of life of stroke survivors and their informal caregivers: A prospective study. Disability and Health Journal. 2016;9(2):306-12. [CrossRef]
- Ali N, Kausar R. Social support and coping as predictors of psychological distress in family caregivers of stroke patients. Pakistan Journal of Psychological Research. 2016;31(2):587-608.
- Tuna HM, Olgun N. İnmeli hastalara bakım veren hasta yakınlarında görülen tükenmişlik durumunda algılanan sosyal desteğin rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010;17(1):41-52.
- Dökmen ZY, Tokgöz Ö. Kadının birincil görevi sayılan çocuk bakımının özel hali: Engelli çocuğu olan annelerde ve babalarda sosyal destek ve ruh sağlığı ilişkisi. Uluslararası Multidisipliner Kadın Kongresi, 13-16 Ekim 2010; İzmir.
- Kroenke CH, Kwan ML, Neugut AI, Ergas IJ, Wright J. D, Caan BJ, et al. Social networks, social support mechanisms, and quality of life after breast cancer diagnosis. Breast Cancer Research and Treatment. 2013;139(2):515- 27. [CrossRef]
- Chou AF, Stewart SL, Wild RC, Bloom JR Social support and survival in young women with breast carcinoma. Psychooncology. 2010;21(2):125-33. [CrossRef]
- Hung YCW, Huang JH, Chen LN, Liao CJ, Lin C, Chuo C. Factors associated with strain in informal caregivers of stroke patients. Chang Gung Med J. 2012;35:392-401. [CrossRef]
- Tosun ZK, Temel M. Burden of Caregiving for Stroke Patients and The Role of Social Support Among Family Members: An Assessment Through Home Visits. International Journal. 2017;10(3):1696-1702.
- Del-Pino-Casado R, Frías-Osuna A, Palomino-Moral PA, Ruzafa-Martínez M, Ramos-Morcillo AJ. Social support and subjective burden in caregivers of adults and older adults: A meta-analysis PloS one. 2018;13(1):1-18. [CrossRef]
- Smerglia VL, Miller NB, Sotnak DL, Geiss CA. Social support and adjustment to caring for elder family members: A multi-study analysis. Aging & Mental Health. 2007;11(2):205-17. [CrossRef]
- Amin, I. Perceptions of successful aging among older adults in Bangladesh: an exploratory study. Journal of Cross-cultural Gerontology. 2017;32(2):191-207. [CrossRef]
| APA | KARS FERTELLİ T, ÖZKAN TUNCAY F (2019). İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. , 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| Chicago | KARS FERTELLİ TÜLAY,ÖZKAN TUNCAY FATMA İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. (2019): 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| MLA | KARS FERTELLİ TÜLAY,ÖZKAN TUNCAY FATMA İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. , 2019, ss.107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| AMA | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. . 2019; 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| Vancouver | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. . 2019; 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| IEEE | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F "İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki." , ss.107 - 115, 2019. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| ISNAD | KARS FERTELLİ, TÜLAY - ÖZKAN TUNCAY, FATMA. "İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki". (2019), 107-115. https://doi.org/10.5222/jaren.2019.52386 |
| APA | KARS FERTELLİ T, ÖZKAN TUNCAY F (2019). İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing, 5(2), 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| Chicago | KARS FERTELLİ TÜLAY,ÖZKAN TUNCAY FATMA İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing 5, no.2 (2019): 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| MLA | KARS FERTELLİ TÜLAY,ÖZKAN TUNCAY FATMA İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing, vol.5, no.2, 2019, ss.107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| AMA | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing. 2019; 5(2): 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| Vancouver | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki. Journal of Academic Research in Nursing. 2019; 5(2): 107 - 115. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| IEEE | KARS FERTELLİ T,ÖZKAN TUNCAY F "İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki." Journal of Academic Research in Nursing, 5, ss.107 - 115, 2019. 10.5222/jaren.2019.52386 |
| ISNAD | KARS FERTELLİ, TÜLAY - ÖZKAN TUNCAY, FATMA. "İnmeli Bireye Bakım Verenlerde Bakım Yükü, Sosyal Destek ve Yaşam Kalitesi Arasındaki ilişki". Journal of Academic Research in Nursing 5/2 (2019), 107-115. https://doi.org/10.5222/jaren.2019.52386 |
