YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Güney, Selami; SAKA ILGIN, KÜBRA

YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Selami GÜNEY, (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi)

Kübra SAKA ILGIN (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi)

Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

6 0

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 53 Sayfa Aralığı: 226 - 245 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-02-2020

YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Bu çalışmada borsa endeksine alternatif olabilecek yatırım araçlarından altın fiyatları, dövizkuru ve faiz oranlarının BIST100’de işlem görmekte olan hisse senedi fiyatlarına etkisinin incelenmesiamaçlanmıştır. Johansen eşbütünleşme testi ile değişkenler arasında uzun dönemli ilişki tespitedildiğinden dolayı hata terimlerine dayalı VAR modeli oluşturulmuş ve değişkenler arasındakinedenselliğin belirlenebilmesi için Granger Nedensellik Analizi uygulanmıştır. Analizler neticesinde;Altın-BIST100, Faiz-BIST100 arasında çift yönlü; Döviz-BIST100 ve Altın-Faiz arasında tek yönlünedensellik tespit edilmiştir. Etki tepki analizi ve varyans ayrıştırması sonucunda BIST100 endeksinealternatif yatırım tercihi sıralamasının faiz oranı, döviz kuru ve altın fiyatları şeklinde olduğubelirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Kamu Yönetimi İktisat

EVALUATION THE EFFECT OF INVESTMENT INSTRUMENTS ON ISE-100 INDEX

Öz:

This study aims to examine the effects of alternative investment instruments to equity index as gold prices, exchange rates and interest rates on stock prices traded on ISE100. VAR model based on error terms was created since the long-term relationship between the variables was determined by Johansen cointegration test and Granger Causality Analysis was applied to determine the causality between the variables. As a result of the analysis; bi-directional causality between Gold-ISE100, Interest Rate-ISE100; one-way causality between Exchange Rate-ISE100 and Gold-Interest Rate has been detected. As a result of the impact response analysis and variance decomposition, it was determined that the order of alternative investment preferences to ISE100 index as interest rate, exchange rate and gold prices.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Kamu Yönetimi İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, Y. E. (2013). Borsa getiri oranı ve faiz oranı arasındaki ilişkinin doğrusal olmayan yöntemlerle analizi: Türkiye örneği, Business and Economics Research Journal, 4(3), 21-40.
Aksoy, M. ve Topçu N. (2013). Altın ile hisse senedi ve enflasyon arasındaki ilişki, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 27(1), 59-78.
Aslanoğlu, S. (2008). İMKB-100 endeksi ile emisyon hacmi, döviz kuru ve faiz oranları arasındaki ilişki: ampirik bir analiz, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 192-205.
Assefa, T. A., Esqueda, O.A. ve Mollick, A. V. (2017). Stock returns and ınterest rates around the world: a panel data approach, Journal of Economics and Business, 89, 20-35.
Ayaydın, H. ve Dağlı, H. (2012). Gelişen piyasalarda hisse senedi getirisini etkileyen makroekonomik değişkenler üzerine bir inceleme: panel veri analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 45-65.
Ayvaz, Ö. (2006). Döviz kuru ve hisse senetleri fiyatları arasındaki nedensellik ilişkisi, Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 1 14.
Balı, S. ve Cinel, M. (2011). Altın fiyatlarının İmkb 100 endeksi’ne etkisi ve bu etkinin ölçümlenmesi, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(3-4), 45-63.
Banerjee, P. K., ve Bishnu, K. A. (2009). Dynamic effect of ınterest rate and exchange rate changes on stock market returns in bangladesh. Ritsumeikan Journal of Asia Pacific Studies, 119-133.
Belen, M. ve Karamelikli , H. (2016). Türkiye’de hisse senedi getirileri ile döviz kuru arasındaki ilişkinin incelenmesi: Ardl yaklaşımı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45(1), 34-42.
Bhunıa, A. ve Mukhuti S. (2013). The impact of domestic gold price on stock price ındices- an empirical study of ındian stock exchanges, Universal Journal of Marketing and Business Research, 2(2), 35-43.
Bhunıa, A. ve Das, A. (2012). Association between gold prices and stock market returns: empirical evidence from NSE, Journal of Exclusive Management Science, 1(2), 1-7.
Ceylan, S. ve Yılmaz Şahin, B. (2015). Hisse senedi fiyatları ve döviz kuru ilişkisi, International Jounal of Social Science, 37, 399-408.
Ciner, C., Gurdgiev, C. ve Lucey, B. (2013). Hedges and safe havens: an examination of stocks, bonds, gold, oil and exchange rates, International Review of Financial Analysis, 29, 202-211.
Coşkun, Y. ve Ümit, Ö. (2016). Türkiye’de hisse senedi ile döviz, mevduat, altın, konut piyasaları arasındaki eşbütünleşme ilişkilerinin analizi, Business and Economics Research Journal, 7(1), 47-69.
Delgado, N. A. B., Delgado B..E ve Saucedo, E. (2018). The relationship between oil prices, the stock market and the exchange rate: evidence from mexico, North American Journal of Economics and Finance, 45, 266-275.
Dynamic effects of changes in ınterest rates and exchange rates on the stock market return in Bangladesh.(2018, Temmuz 10).Erişim adresi https://core.ac.uk/download/pdf/60527274.pdf
Elmas, B. ve Esen, Ö. (2011). Hisse senedi fiyatları ile döviz kuru arasındaki dinamik ilişkinin belirlenmesi; farklı ülke piyasaları için bir araştırma, Muhasabe ve Finansman Dergisi, 52, 153-170.
Enders, W. (1995). Applied econometric time series, Iowa State University, John Wiley and Sons Inc.
Eviews 7 User’s Guide. (2010, Haziran 22), Erişim Adresi: http://schwert.ssb.rochester.edu/a425/EV71.pdf
Ewing, B. T., Riggs, K. ve Ewing, K.L. (2007). Time series analysis of a predator prey system: application of var and generalized ımpulse response function, Ecological Economics, 60(3), 605-612.
Faff, R.W. ve Brailsford, T. J. (1999). Oil price risk and the australian stock market, Journal of Energy Finance and Development, 4(1), 69-87.
Gaur, A. ve Bansal, M. (2010). A comparative study of gold price movements in Indian and global markets, Indian Journal of Finance, 4(2), 32-37.
Granger, C.W.J.(1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods, Econometrica,37(3), 424-438
Granger, C. W.J., Huang, B.W. ve Yang, C. W. (2000). A bivariate causality between stock prices and exchange rates: evidence from recent asian flu, The Quarterly Review of Economics and Finance, 40, 337-354.
Gujarati, N. D. ve Porter, C.D. (2009). Temel Ekonometri, İstanbul Literatür Yayıncılık.
Gül, E. ve Ekinci, A. (2006). Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2003, Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-105.
Jaın, A. and Bıswal, P. C. (2016). Dynamic linkages among oil price, gold price, exchange rate and stock market in ındia, Resources Policy, 49, 179-185.
Jammazi, R., Ferrer, R., Jareno, F. ve Shawkat M. (2017). Main driving factors of ınterest rate-stock market granger causality, International Review of Financial Analysis, 52, 260-280.
Kalıyamoorthy, S., Parithi, S. (2012). Relationship of gold market and stock market: an analysis, International Journal of Business and Management Tomorrow, 2(6), 1-6.
Kwon, C. S., ve Shin, S.T. (1999). Cointegration and causality between macroeconomic variables and stock market returns, Global Finance Journal, 10(1), 71-81.
Levin, E. J., Montagnoli, A. ve Wright, R. E. (2006). Short-run and long-run determinants of the price of gold, World Gold Council Research, 32.
Menase, M. (2009). Altın piyasası ve Türkiye’de altın fiyatlarını etkileyen faktörlerin analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) MarmaraÜniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sermaye Piyasası ve Borsa Anabilim Dalı.
Muhammad, N, Rasheed, A. ve Husain, F. (2002). Stock prices and exchange rates: are they related? evidence from south asian countries, Pakistan Development Review, 41(4), 535-550.
Mulyadi, M. S. ve Anwar Y. (2012). Gold versus stock ınvestment: an econometric analysis, International Journal of Developement and Sustainability, 1(1), 1-7.
Nieh, C. ve Lee, C.F. (2001). Dynamic relationship between stock prices and exchange rates for G-7 countries, The Quarterly Review of Economics and Finance, 41(4), 477-490.
Nisha, N. (2015). İmpact of macroeconomic variables on stock returns: evidence from bombay stock exchange (BSE), Journal of Investment and Management, 4(5), 162-170.
Özer, A., Kaya A., ve Özer, N. (2011). Hisse senedi fiyatları ile makroekonomik değişkenlerin etkileşimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(1), 163- 182.
Özmerdivanlı, A. (2014). Petrol fiyatları ile BİST 100 endeksi kapanış fiyatları arasındaki ilişki, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 43, 1-12.
Pan, M., Fok, C.R. ve Liu, A. (2007). Dynamic linkages between exchange rates and stock prices: evidence from east asian markets, International Review of Economics and Finance, 16(4), 503-520.
Philips, P.C.B., Perron, P.(1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrike,75(2), 335-346.
Ray, S. (2013). Causal nexus between gold price movement and stock market: evidence from Indian stock market, Sciknow Publications Ltd. Econometrics, 1(1), 12-19.
Shahzadi, H., ve Chohan, M.N. (2012). Impact of gold prices on stock exchange: a case study of Pakistan. Erişim Adresi http://saicon2011.ciitlahore.edu.pk/Economics/1038.pdf
Srinivasan, P., ve Prakasam, K. (2014). Gold price, stock price and exchange rate nexus: the case of India, The IUP Journal of Financial Risk Management, 11(3), 52-63.
Şahbaz, Ü. (2007). Zaman serilerinde nedensellik analizi Türkiye’de ekonomik büyüme ve turizm gelirleri arasındaki ilişkinin nedensellik analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
Şentürk, M. ve Dücan, E. (2014). Türkiye’de döviz kuru-faiz oranı ve borsa getirisi ilişkisi, Business and Economics Research Journal, 5(3), 67-80.
Topaloğlu, E. E. ve Karakozak, Ö. (2018). Makroekonomik faktörler ve pay senedi getirisi: BİST banka endeksi firmaları üzerine panel veri analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2018, 199-215.
Tursoy, T. ve Faisal F. (2017). The impact of gold and crude oil prices on stock market in Turkey: empirical evidences from ardl bounds test and combined cointegration, Resources Policy, 55, 49-54.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, (2018, Temmuz 05), Erişim Adresi: ttps://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket
Yıldız, A. (2014). BIST 100 endeksi ile alternatif yatırım araçlarının ilişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 39-56.
Zhang, H. J., Dufour, J.M., ve Gailbraith, J.W. (2016). Exchange rates and commodity prices: measuring causality at multiple horizons, Journal of Empirical Finance, 36, 100-120.
Zügül, M. ve Şahin, C. (2009). İMKB 100 endeksi ile bazı makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir uygulama, Akademik Bakış Dergisi, 16, 1-16.

APA	Güney S, SAKA ILGIN K (2019). YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 226 - 245.
Chicago	Güney Selami,SAKA ILGIN KÜBRA YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2019): 226 - 245.
MLA	Güney Selami,SAKA ILGIN KÜBRA YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2019, ss.226 - 245.
AMA	Güney S,SAKA ILGIN K YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 226 - 245.
Vancouver	Güney S,SAKA ILGIN K YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 226 - 245.
IEEE	Güney S,SAKA ILGIN K "YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.226 - 245, 2019.
ISNAD	Güney, Selami - SAKA ILGIN, KÜBRA. "YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2019), 226-245.

APA	Güney S, SAKA ILGIN K (2019). YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(53), 226 - 245.
Chicago	Güney Selami,SAKA ILGIN KÜBRA YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0, no.53 (2019): 226 - 245.
MLA	Güney Selami,SAKA ILGIN KÜBRA YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.53, 2019, ss.226 - 245.
AMA	Güney S,SAKA ILGIN K YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 0(53): 226 - 245.
Vancouver	Güney S,SAKA ILGIN K YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 0(53): 226 - 245.
IEEE	Güney S,SAKA ILGIN K "YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0, ss.226 - 245, 2019.
ISNAD	Güney, Selami - SAKA ILGIN, KÜBRA. "YATIRIM ARAÇLARININ BIST-100 ENDEKSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 53 (2019), 226-245.