Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi

KARAÇOR, Elif Kutay; AKÇAM, Ezgi

Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi

Ezgi AKÇAM, (Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce, Türkiye)

Elif Kutay KARAÇOR (Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Düzce, Türkiye)

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

3 0

Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1364 - 1376 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-02-2020

Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi

Öz:

Bu çalışmada yürünebilir çevreler oluşturulmasının insan hayatına olan olumlu etkileri üzerindedurulmuştur. Yürümek, insanların günlük yaşamlarında kullandıkları çevreye en az zarar veren ulaşımbiçimidir. Son yıllarda, mimarlar, peyzaj mimarları ve şehir plancıları gibi meslek disiplinleri; havakirliliğini ve trafik sıkışıklığını azaltmak ve insanları yürüyerek erişime yönlendirmeye yönelik çözümüretme arayışı konusu üzerinde daha çok durmaktadırlar. Yürüyüşe uygun tasarlanmış alanlardayaşayan bireyler günlük fiziksel aktivite düzeylerini arttırmak için daha fazla fırsata sahiptirler.Yürünebilir kentsel çevreler oluşturmak, sürdürebilirliğin yanı sıra toplum sağlığı için de önemlidir.Yürünebilirlik, biyolojik, psikolojik, sosyo-demografik, sosyo-kültürel özelliklerden etkilenmektedir.Bu araştırmanın amacı, sosyo-demografik yapı ile fiziksel çevre özelliklerinden karma arazikullanımının ve yeşil alanlara erişimin yürünebilirlik algısı üzerindeki etkisini ortaya çıkarmaktır. Bubağlamda, literatür tarama yöntemine başvurulmuş, kavramlar arası ilişkiyi belirlemek vedeğerlendirmek amaçlı çalışma kapsamında yürünebilirlik, yürünebilirlik algısı, karma arazi kullanımı,açık ve yeşil alan konularını ele alan çalışmalar incelenmiştir. Çalışma kapsamında öncelikleyürünebilirlik ve yürünebilirlik algısı kavramları ele alınmıştır. Sonrasında ise bu kavramların mahalletasarımıyla olan ilişkisi vurgulanmıştır. Sonuç olarak, sosyo-demografik yapının, karma arazikullanımının ve kentsel yeşil alanlara erişimin yürünebilirlik algısını etkilediği, yürünebilirlik algısınında yürüme davranışını etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya

The Effect of Socio-Demographic Characteristics and Physical Environment Features on Walkability Perception

Öz:

In this study, the positive effects of creating walkable environments on human life are emphasized. Walking is the least harmful transportation mode for the environment where people use in their daily lives. In recent years, professional disciplines such as architects, landscape architects and urban planners are more concerned with the search for solutions to reduce air pollution and traffic congestion, and to direct people for walking access. The persons have been living in places where designed for walking have more opportunities to increase their daily physical activity levels. Creating walkable urban environment is important for community health as well as sustainability. Walkability is affected by biological, psychological, socio-demographic and socio-cultural characteristics. The aim of this study is to reveal that the effect of socio-demographic structure with mix use and access to green areas from physical environmental features on walkability perception. In this context, in order to determine and evaluate the relationship between subjects of walkability, walkability perception, mix use, open and green areas were investigated and literature review was conducted. Within the scope of this study, firstly the walkability and walkability perception concepts were evaluated. Then, the relationship between these concepts and the neighborhood design was emphasized. Finally, it was determined that socio-demographic structure, mix use and access to urban green areas affected walkability perception, and walkability perception affected walking behavior.

Anahtar Kelime:

Konular: Coğrafya

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

WHO/Christopher Black, (2016, October 24). [Online]. Available: http://www.who.int/sustainable-development/cities/health-risks/urban-green-space/en/
SCOPUS, (2018, February 13). [Online]. Available: https://www.scopus.com/term/analyzer.uri?sid=009E3819C134822FBC327C5FC751612D.wsnAw8kcdt7I PYLO0V48gA%3a70&origin=resultslist&src=s&s=%28TITLE-ABSKEY%28walkability%29+AND+TITLE-ABS-KEY%28neighborhood+design%29%29&sort=plff&sdt=b&sot=b&sl=67&count=353&analyzeResults=Analyze+results&txGid=009E3819C134822FBC32 7C5FC751612D.wsnAw8kcdt7IPYLO0V48gA%3a12
N. Owen, E. Cerin, E. Leslie, N. Coffee, L. D. Frank, A. E. Bauman, G. Hugo, B. E. Saelens ve J. F. Sallis, “Neighborhood walkability and the walking behavior of Australian adults,” American Journal of Preventive Medicine, vol. 33, no. 5, pp. 387-395, 2007.
R. Ewing ve R. Cervero, “Travel and the built environment: a meta-analysis” Journal of the American Planning Association, vol. 76, no. 3, pp. 265–275, 2010.
R. Ewing ve S. Handy, “Measuring the unmeasurable: Urban design qualities related to walkability” Journal of Urban Design, vol. 14, no. 1, pp. 65–84, 2009.
B. Giles-Corti ve R. J. Donovan, “The relative influence of individual, social and physical environment determinants of physical activity” Social Science & Medicine, vol. 54, no. 12, pp. 1793– 1812, 2002.
B. E. Saelens, J. F. Sallis ve L. D. Frank, “Environmental correlates of walking and cycling: findings from the transportation, urban design, and planning literatures,” Annals of Behavioral Medicine, vol. 25, no. 2, pp. 80–91, 2003.
V. Van Holle, B. Deforche, J. Van Cauwenberg, L. Goubert, L. Maes, N. Van de Weghe ve I. De Bourdeaudhuij, “Relationship between the physical environment and different domains of physical activity in European adults: a systematic review,” BMC Public Health, vol. 12, no. 1, pp. 807, 2012.
M. Johansson, C. Sternudd ve M. Kärrholm, “Perceived urban design qualities and affective experiences of walking,” Journal of Urban Design, vol. 21, no. 2, pp. 256–275, 2016.
A. Tekel ve Y. Özalp, “Mekanın Fiziksel ve Algısal Niteliğinin Yürünebilirliğe ve Mekanda Yürümeden Duyulan Memnuniyete Etkisi: Ankara Atatürk Bulvarı Örneği,” Planlama Dergisi, c. 26, s. 1, ss. 40–50, 2016.
Y. Özalp, “Mekansal kalitenin yürünebilirlik üzerindeki etkisi: Ankara-Atatürk bulvarı örneği,” Yüksek Lisans tezi, Şehir Bölge Planlama Bölümü, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2016.
S. C. Spoon, “What defines walkability: Walking behavior correlates,” M.S. project, City and Regional Planning, North Carolina University, Chapel Hill, North Carolina, 2005.
T. Litman, "Social inclusion as a transport planning issue in Canada," presented at the European Transport Conference, Strassbourg, 2003.
S. H. Rogers, J. M. Halstead, K. H. Gardner ve C. H. Carlson, “Examining walkability and social capital as indicators of quality of life at the municipal and neighborhood scales,” Applied Research in Quality of Life, vol. 6, no. 2, pp. 201–213, 2011.
E. Cerin, B. E. Saelens, J. F. Sallis ve L. D. Frank, “Neighborhood Environment Walkability Scale: validity and development of a short form,” Medicine and Science in Sports and Exercise, vol. 38, no. 9, pp. 1682–1691, 2006. 1375
K. Gebel, A. Bauman ve N. Owen, “Correlates of non-concordance between perceived and objective measures of walkability,” Annals of Behavioral Medicine, vol. 37, no. 2, pp. 228–238, 2009.
G. R. McCormack, E. Cerin, E. Leslie, L. Du Toit ve N. Owen, “Objective versus perceived walking distances to destinations: correspondence and predictive validity,” Environment and Behavior, vol. 40, no. 3, pp. 401–425, 2008.
K. Ball, R. W. Jeffery, D. A. Crawford, R. J. Roberts, J. Salmon ve A. F. Timperio, “Mismatch between perceived and objective measures of physical activity environments,” Preventive Medicine, vol. 47, no. 3, pp. 294–298, 2008.
L. Wood, L. D. Frank ve B. Giles-Corti, “Sense of community and its relationship with walking and neighborhood design,” Social Science & Medicine, vol. 70, no. 9, pp. 1381–1390, 2010.
V. Basolo ve D. Strong, “Understanding the neighborhood: From residents’ perceptions and needs to action,” Housing Policy Debate, vol. 13, no. 1, pp. 83–105, 2002.
M. Amérigo ve J. I. Aragones, “A theoretical and methodological approach to the study of residential satisfaction,” Journal of Environmental Psychology, vol. 17, no. 1, pp. 47–57, 1997.
Anonim, (16 Mart 2017). [Online]. Erişim: http://www.vtpi.org/tdm/tdm92.htm.
R. Ewing, S. Handy, R. C. Brownson, O. Clemente ve E. Winston, “Identifying and measuring urban design qualities related to walkability,” Journal of Physical Activity and Health, vol. 3, no. 1, pp. 223–240, 2006.
J. Zoellner, J. L. Zynda, A. D. Sample ve K. Yadrick, “Environmental perceptions and objective walking trail audits inform a community-based participatory research walking intervention,” International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, vol. 9, no. 1, pp. 6, 2012
A. Parkes ve A. Kearns, “The multi-dimensional neighbourhood and health: a cross-sectional analysis of the Scottish Household Survey, 2001,” Health & Place, vol. 12, no. 1, pp. 1–18, 2006.
J. Van Cauwenberg, V. Van Holle, D. Simons, R. Deridder, P. Clarys, L. Goubert, J. Nasar, J. Salmon, I. De Bourdeaudhuij ve B. Deforche, “Environmental factors influencing older adults’ walking for transportation: a study using walk-along interviews,” International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, vol. 9, no. 1, pp. 85, 2012.
P. Mason, A. Kearns ve L. Bond, “Neighbourhood walking and regeneration in deprived communities,” Health & Place, vol. 17, no. 3, pp. 727–737, 2011.
P. Fan, L. Xu ve J. Chen, “Accessibility of public urban green space in an urban periphery: The case of Shanghai,” Landscape and Urban Planning, vol. 165, pp. 177–192, 2017.
G. R. McCormack, M. Rock, A. M. Toohey ve D. Hignell, “Characteristics of urban parks associated with park use and physical activity: a review of qualitative research,” Health & Place, vol. 16, no. 4, pp. 712–726, 2010. 1376
P. Grahn ve U. A. Stigsdotter, “Landscape planning and stress,” Urban Forestry & Urban Greening, vol. 2, no. 1, pp. 1–18, 2003.
[T. S. Nielsen ve K. B. Hansen, “Do green areas affect health? Results from a Danish survey on the use of green areas and health indicators,” Health & Place, vol. 13, no. 4, pp. 839–850, 2007.
R. C. Fermino, R. S. Reis, P. C. Hallal ve J. C. de Farias Júnior, “Perceived environment and public open space use: a study with adults from Curitiba, Brazil,” International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, vol. 10, no. 1, pp. 35, 2013.
A. Aurand, “Density, housing types and mixed land use: Smart tools for affordable housing?,” Urban Studies, vol. 47, no. 5, pp. 1015–1036, 2010.
H. J. Jun ve M. Hur, “The relationship between walkability and neighborhood social environment: The importance of physical and perceived walkability,” Applied Geography, vol. 62, pp. 115–124, 2015
D. Ettema ve I. Smajic, “Walking, places and wellbeing,” The Geographical Journal, vol. 181, no. 2, pp. 102–109, 2015.
S. G. Stradling, J. Anable ve M. Carreno, “Performance, importance and user disgruntlement: A six-step method for measuring satisfaction with travel modes,” Transportation Research Part A: Policy and Practice, vol. 41, no. 1, pp. 98–106, 2007.
A. Özbil, D. Yeşiltepe ve G. Argin, “Modeling walkability: The effects of street design, streetnetwork configuration and land-use on pedestrian movement,” A| Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, vol. 12, no. 3, pp. 189–207, 2015.
P. Hess, A. Moudon, M. Snyder ve K. Stanilov, “Site design and pedestrian travel,” Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, pp. 9–19, 1999.

APA	AKÇAM E, KARAÇOR E (2018). Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. , 1364 - 1376.
Chicago	AKÇAM Ezgi,KARAÇOR Elif Kutay Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. (2018): 1364 - 1376.
MLA	AKÇAM Ezgi,KARAÇOR Elif Kutay Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. , 2018, ss.1364 - 1376.
AMA	AKÇAM E,KARAÇOR E Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. . 2018; 1364 - 1376.
Vancouver	AKÇAM E,KARAÇOR E Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. . 2018; 1364 - 1376.
IEEE	AKÇAM E,KARAÇOR E "Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi." , ss.1364 - 1376, 2018.
ISNAD	AKÇAM, Ezgi - KARAÇOR, Elif Kutay. "Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi". (2018), 1364-1376.

APA	AKÇAM E, KARAÇOR E (2018). Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(4), 1364 - 1376.
Chicago	AKÇAM Ezgi,KARAÇOR Elif Kutay Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 6, no.4 (2018): 1364 - 1376.
MLA	AKÇAM Ezgi,KARAÇOR Elif Kutay Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol.6, no.4, 2018, ss.1364 - 1376.
AMA	AKÇAM E,KARAÇOR E Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2018; 6(4): 1364 - 1376.
Vancouver	AKÇAM E,KARAÇOR E Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 2018; 6(4): 1364 - 1376.
IEEE	AKÇAM E,KARAÇOR E "Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi." Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, ss.1364 - 1376, 2018.
ISNAD	AKÇAM, Ezgi - KARAÇOR, Elif Kutay. "Sosyo-Demografik Yapı ve Fiziksel Çevre Özelliklerinin Yürünebilirlik Algısı Üzerine Etkisi". Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 6/4 (2018), 1364-1376.