ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ
Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 2152 - 2166 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17218/hititsosbil.419925 İndeks Tarihi: 06-02-2020
ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ
Öz: Türkçe derslerinin temalar ve temalara uygun çeşitli türde metinlerle etkinlik temeline dayalı, öğrenciodaklı bir anlayışla gerçekleştirilmeye çalışılması hedeflenmektedir. Bu çalışmanın amacı, ortaokulTürkçe ders kitaplarında bulunan metinleri tür ve tema açısından incelemektir. Çalışmanın başlangıçbölümünde alanyazın taraması yapılarak ders kitaplarında yer alacak metinlerin nitelikleri üzerindedurulmuştur. Çalışmalarda, metin seçiminde çocuğa görelik ilkesinden hareket edilmesi gerektiğiüzerinde durulmaktadır. Ana dili öğretiminde, temel dil becerilerin geliştirilmesinde ve okumaalışkanlığının kazandırılmasında ders kitaplarına seçilecek metinlerin niteliği önem taşımaktadır.Hazırlanacak ders kitapları da bu doğrultuda özenle hazırlanmalıdır. Araştırmanın çalışma grubunuMilli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu tarafından 2018–2019 yılında ortaokul 5, 6, 7 ve 8.sınıflar için ders kitabı olarak kabul edilen ve “MEB, Eksen ve Dersdestek” yayınevlerince hazırlananTürkçe ders kitaplarında bulunan toplam 280 metin oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu,yazılı belgelerle sınırlandırılmıştır. Araştırmaya dinleme / izleme ve serbest okuma metinleri de dâhiledilmiştir. Bu çalışmada, elde edilen verilerin sıklığı belirlenmiş, bulgular üzerinde tartışılmış vekonuyla ilgili önerilerde bulunulmuştur. Sonuç olarak, kitapların gerek tür gerekse tema çeşitliliğibakımından zengin olduğu görülmüştür. Aynı sınıf düzeyine yönelik hazırlanmış ders kitaplarıarasında metin türü ve sayılarında farklılıklar da göze çarpmaktadır.
Anahtar Kelime: Konular:
Examining the Texts on Secondary School Turkish Language Course Books in Terms of Type and Theme
Öz: It is targeted that Turkish classes are taught in a student-centered understanding based on activities with themes and various types of texts that are proper for the themes. The purpose of the present study is to examine the texts in the Turkish Course Books in Secondary Schools in terms of types and themes. In the initial step of the study, a literature review was performed and the qualities of the texts that would be included in course books were focused on. In the teaching of native language, the development of basic language skills and the acquisition of reading habits, the quality of the texts to be selected in textbooks is important. Textbooks to be prepared should be prepared carefully in this direction. The study population consisted of 280 texts that were prepared by “MEB, Eksen and Dersdestek” publishing houses. The texts were selected from the course books that were accepted by the Educational Board of Turkey of the Ministry of National Education in 2018-2019 for Secondary School 5th, 6th, 7th and 8th grades. The universe of the study was limited with written documents. The study included listening / viewing and free reading texts. In the present study, the frequency of the data obtained were determined, findings were discussed, and recommendations were made about the topic. As a conclusion, it was observed that the course books were extremely rich in terms of type and theme variety. The textbooks prepared for the same class level are different in the text types and numbers.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arıcı, A. F. (2016). Çocuk edebiyatı ve kültürü. Ankara: Pegem.
- Aktaş, Ş. (2015). Anlatma esasına bağlı edebî metinlerin tahlili (2. Baskı). Ankara: Kurgan Edebiyat.
- Akgül, A. ve diğerleri. (2018b). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
- Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök.
- Aytaş, G. (2006). Edebi türlerden yararlanma. Milli Eğitim, 168, s.261- 276.
- Baki, Y. ve Karakuş, N. (2012). Türkçe öğretiminde öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem.
- Baş, B. (2003). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin türleri üzerine bir inceleme. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 2003. Web site: http://www.tubar.com.tr/TUBAR%20DOSYA/pdf/2003BAHAR/20bayram%20bas.257.p df adresinden 1 Eylül 2018 tarihinde erişilmiştir.
- Beaugrande, R. ve Dressler, W.U. (1981). Introduction to text linguistics. London: Longman.
- Canlı, S. (2015). Türkçe ders kitaplarına seçilecek metinlerin belirlenmesinde çocuğa görelik ilkesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 98-123.
- Cemiloğlu, M. (2015). Türkçe öğretimi. Bursa: Alfa Aktüel.
- Dilidüzgün, Ş. (2011). İlköğretim Türkçe metin çalışmalarında metin türü farkındalığı. G. L. Uzun ve Ü. Bozkurt (Eds.) içinde, Theoretical and Applied Researches on Turkish Language Teaching/Türkçenin Eğitimi Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Araştırmalar (ss. 459- 474). Essen: Die Blaue Eule.
- Dilidüzgün, S. (2012). Edebiyat öğretimi ve okur yetiştirme sorunu. 5. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildirileri 05-06 Temmuz 2012 içinde (ss.1-9). Mersin: Mersin Üniversitesi ve TÜBİTAK Yayını.
- Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını. İzmir: Tudem.
- Erden, M. (1995). Eğitimde program değerlendirme (2. Basım). Ankara: Pegem.
- Göçer, A. (2017). Türkçe özel öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Güleryüz, H. (2013). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Ankara: Edge Akademi.
- Günay, V. D. (2013). Metin bilgisi. İstanbul: Papatya.
- Güneş, F. (2013) Türkçe öğretiminde metin seçimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1 (1), 1-12.
- Güneş, F. (2014). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
- Hartman, D. K., ve Allison, J. (1996). Promoting ınquiry oriented discussions using multiple texts (pp. 106-133). In L. B. Gambrell & J. F. Almasi’s (Eds.) Lively Discussions: Fostering Engaged Reading. Newark DE: International Reading Association.
- Haykır, H.A ve diğerleri. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
- Hayran, Z. (2011). İlköğretim 5. sınıf Türkçe derslerinde metin türlerinin okuma becerisine etkisi. III. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildirileri içinde (ss.199-210). Dokuz Eylül Üniversitesi DEDAM, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
- İşeri, K. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik özellikleri. H. Ülper (Ed.),Türkçe ders kitabı çözümlemeleri (ss. 91-112). Ankara: Pegem.
- Kaya, B. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7 ders kitabı. Ankara: Dersdestek Yayınları.
- Kantemir, E. (1995). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin.
- Keklik, S. (2009). 1-8. sınıf Türkçe dersi ders kitaplarının metin türleri ve özellikleri açısından incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim araştırmaları Kongresi www.oc.eab.org.tr/egtconf/pdfkitap
- Kır, T. ve diğerleri. (2018a). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7 ders kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
- Kıran, A. ve Kıran, Z. (2011). Yazınsal okuma süreçleri. Ankara: Seçkin.
- Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
- MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- MEB (2017). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- MEB (2018). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- Mete, G. ve diğerleri. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8 Ders Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
- Okur, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin türsel özellikleri. H. Ülper (Ed.),Türkçe ders kitabı çözümlemeleri (s. 115-140). Ankara: Pegem.
- Onan, B. ve Tokdemir, N. (2012). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında uzak bağdaştırma kullanımı üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 29-44.
- Onursal, İ. (2003). “Türkçe metinlerde bağdaşıklık ve tutarlılık”. Günümüz Dilbilim Çalışmaları (s. 121- 132). İstanbul: Multilingual Yayınları.
- Özbay, M. ve Çeçen, M. A. (2012). Türkçe ders kitaplarında (6-8. Sınıflar) yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 67-76.
- Özcan, A. F. (2017). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programlarının tarihî gelişimi, A. Güzel (Ed.),
- Başlangıçtan Günümüze Türkçenin Eğitim- Öğretim Tarihi (s. 520- 562). Ankara: Akçağ.
- Sever, S. (2013a). Etkinliklerle Türkçe öğretimi. Ankara: Tudem.
- Sever, S. (2013b). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Tudem.
- Sever, S. (2013c). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Ankara: Tudem.
- Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının türler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 444-453.
- Şekerci, Y. (2018). Ortaokul Türkçe 6 ders kitabı. İstanbul: Eksen Yayıncılık.
- Tansel, F. A. (1987). İyi ve doğru yazma usulleri III. İstanbul: Kubbealtı.
- Uçgun, D. (2014). Tarihî süreç içerisinde Türkçe öğretim programları ve Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi. A. Güzel ve H. Karatay(Ed.), Türkçe Öğretimi (s. 89- 106). Ankara: Pegem.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin. Yılmaz, E. (2010). Uygulamalı metin bilgisi. Ankara: Pegem.
- Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
| APA | TÜRKBEN T (2018). ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| Chicago | TÜRKBEN TUNCAY TÜRKBEN ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2018): 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| MLA | TÜRKBEN TUNCAY TÜRKBEN ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2018, ss.2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| AMA | TÜRKBEN T ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2018; 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| Vancouver | TÜRKBEN T ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2018; 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| IEEE | TÜRKBEN T "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.2152 - 2166, 2018. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| ISNAD | TÜRKBEN, TUNCAY TÜRKBEN. "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2018), 2152-2166. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.419925 |
| APA | TÜRKBEN T (2018). ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| Chicago | TÜRKBEN TUNCAY TÜRKBEN ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11, no.2 (2018): 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| MLA | TÜRKBEN TUNCAY TÜRKBEN ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.11, no.2, 2018, ss.2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| AMA | TÜRKBEN T ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 11(2): 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| Vancouver | TÜRKBEN T ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 11(2): 2152 - 2166. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| IEEE | TÜRKBEN T "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ." Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, ss.2152 - 2166, 2018. 10.17218/hititsosbil.419925 |
| ISNAD | TÜRKBEN, TUNCAY TÜRKBEN. "ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ". Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/2 (2018), 2152-2166. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.419925 |
