TY  - JOUR
TI  - Zorluklarla Başa Çıkma Bağlamında Bir Model Önerisi: Sabra Yolculuğun Beş Hali
AB  - Bu çalışma, hayatın zorlukları karşısında bireyin hangi psikolojik hallerden geçtiğini araştırmakamacıyla ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla insanların hayatın zorluklarıyla nasıl başettikleri, bu insanlarınnasıl bir yas sürecinden geçtikleri sorularına cevap aranmıştır. Öncelikle başa çıkma stratejileri ve İslamîkültürde sabır olgusunun teorik altyapısı psikolojik bakışla incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırmayöntemlerinden gömülü teori (grounded theory) yaklaşımıyla hazırlanmıştır. Veriler, amaçlı örneklemmetoduyla belirlenen insanların yaşadığı ve araştırmacının bizzat şahit olduğu travmatik olaylar vesonrasında yaşanan tecrübelerin katılımlı gözlem yapılarak kayıt altına alınmasıyla elde edilmiştir. Ayrıcao travmatik olayları yaşayan veya o hadiselerden birinci derecede etkilenen insanlar ve yakınlarıyla yarıyapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Elde edilen bütün veriler fenomenolojik analize tabi tutulmuştur.Çalışma sonunda başa çıkma ve sabır bağlamında bir öneri olarak sabra yolculuğun beş hali adınıverdiğimiz bir model oluşturulmuştur. Bunlar şok, şikayet, şüphe, şükran, şükür olarak isimlendirilmiştirŞok, zihinsel faaliyetlerin zayıfladığı bir süreçtir. Beklenmeyen problem durumu karşısında verilen tepkilerbireyden bireye farklılaşmakta ve bu tepkilerin ön görülmesi pek mümkün olmamaktadır. Şikayetaşamasında, olayın gerçekliği kavranmakta ve ilk anlamlandırma çabaları başlamaktadır. Şüphe halindekişi olayın kaynaklarını sorgularken dini inanç ve değerlerini devreye sokmaktadır. Bu noktada özelliklekader, merhamet, adalet ve kötülük problemi meşgul olunan temel konulardır. Şükran noktasında, sosyaletkiler ve normalleşme çabası ön plandadır. Birey yaşadığına benzer acıları diğer insanların da yaşadığınıdüşünerek, onu normalleştirme çabasına girmektedir. Bu halde sosyal etkiler ve olumlu toplumsal destekson derece önemlidir. Son olarak şükür hali gelmektedir. Bu halde, sosyal çevreden bağımsız olarakbireysel dinginlik ve yaşanan hadiseyi kabul edip, onunla yaşama devam edebilme çabası görülmektedir.Bu hallerin bireyde yaşanışı doğrusal bir gelişim göstermek zorunda olmayıp, yatay bir değişkenlik arzedebilir. Tüm bu süreç içinde kişinin yaşadığı zorluğa çözüm olarak dinin ve onun yaşandığı kültürünsunmuş olduğu, özellikle anlam sağlayıcı içerikler son derece önemlidir. Sonuç olarak dindar bireylerinhayatın zorlukları karşısında bu hallerden geçeceği iddiası ortaya konmuştur. Sabır olgusu İslamî kültürdedînî başa çıkma stratejilerine eşlik etmektedir. Sabır aslında bireyin kendisine doğru bir yolculuğudur vebu esnada bireyin değişik hallere uğraması gayet doğaldır. Bireyin bu tecrübelerinin hepsi de onun imançerçevesi içinde değerlendirilmelidir. Zira iman, ölçülemezliği ve denetlenemezliği ile kendi anlamınıoluşturur. Böylece sabır, özellikle dramatik deneyimler ve varoluşsal sorunlarla karşılaşılan güçlükleriaşmada birey için bir dayanak noktası teşkil etmektedir.
AU  - DOĞANAY, SÜLEYMAN
PY  - 2019
JO  - Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
VL  - 19
IS  - 1
SN  - 1303-3670
SP  - 286
EP  - 307
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/322353
ER  -