Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2204 - 2225 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-02-2020

SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI

Öz:
Bir duyguyu, düşünceyi, olayı ya da en geniş anlamıyla bir süreci ifadeeden fiiller belirli söz dizimsel davranışlar sergiler. Fiillerin sınırsız sayıdayapı kurma olasılığı olmadığı gibi her fiilin her söz dizimsel yapıdagerçekleşme imkânı da yoktur. Cümlenin söz dizimsel koşullarının ve temelyapısının fiilin istem bilgisine göre kısıtlandığı ve çeşitlendiği söylenebilir.Bu, fiillerin söz dizimi açısından sınıflandırılabileceği anlamına gelmektedir.Türkçe fiillerin alternatif kullanımlar da dâhil olmak üzere en çok 40 sözdizimsel davranışının ve temel cümle yapısının olduğu söylenebilir. Bununlabirlikte 40 farklı davranışın hepsi aynı sıklığa sahip değildir. Bazılarının çokdaha sık kullanıldığı ve öncelikli olduğu görülür. Bu, Türkçenin evrimsel dilbilgisinin oluşturulmasında kayda değer bir bilgidir. Özellikle yabacı dilöğretiminde öncelikli söz dizimsel yapıların neler olduğu ve hangi fiillerinöncelikle öğretilmesi gerektiği konusunda öğreticilere fikir verebilecekniteliktedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar

SYNTACTIC CLASSES OF TURKISH VERBS

Öz:
Verbs that express a feeling, a thought, an event, or a process in the broadest sense exhibit certain syntactic behaviors. The facts are unlikely to establish an unlimited number of syntactic constructs. It can be said that the syntactic conditions and the basic syntactic structure of sentence are restricted and diversified according to the syntactic valency information of the verb. This means that the verbs can be classified syntactically. It can be said that Turkish verbs have at most 40 syntactic behaviors and basic sentence structure including alternative uses. However, not all 40 syntactic behaviors have the same frequency. It is seen that some syntactic behaviors are used much more frequently and have priority. This is an invaluable source of knowledge for the evolutional grammar of Turkish language, and it is of particular relevance to the teacher as to what precedes syntactic structures in foreign language teaching and which verbs are primarily taught.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ágel, V. ve Fischer, K. (2010). Dependency grammar and valency theory. The oxford handbook of linguistic analysis, Bernd Heine and Heiko Narrog (ed.) Oxford Universty Press, New York, s. 223-255
  • Daneš, F. (1994a). The sentence-pattern modal of syntax. The prauge school of structural and functional linguistics: A short ıntroduction, Philip A. Luelsdorff (ed.), Amsterdam/Philadelpihia: Jhon Benjamins B.V., ss. 197- 223.
  • Daneš, F..(1994b). Some thoughts on semantic structure. Praguiana 1945-1990, Philip A. Luelsdorff, Jarmila Panevová (eds.), Petr Sgall, Amsterdam/ Philadelpihia: Jhon Benjamins B.V, ss. 71- 86.
  • Dizdaroğlu, H. (1963). Türkçede fiiller. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Doğan, N. (2011). Türkiye Türkçesi fiillerinde isteme göre anlam değişiklikleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
  • Ercilasun, A. B. (1984). Kutadgu Bilig grameri- fiil. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları
  • Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Hacıeminoğlu, N. (1991). Türk dilinde yapı bakımından fiiller. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Herbst, T. (2007). Valency Complements or Valency Patterns? Valency – theorical, descriptive and cognitive ıssues, Thomas Herbest, Katrin GötzVotteler (eds.), Berlin, New York: Mouton de Guyter, ss. 15-36.
  • Horák, A. (1998). Verb valency and semantic classification of verbs. Proceedings of TSD, September 23-26, 1998, Brno: Masaryk University, ss. 61-66.
  • Işık Alkaç, G. (1986). Yapısal sözdizimi açısından Türkçede eylem kategorileri. Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri 9-10 Ağustos 1984, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay., ss.1-20.
  • İlker, A. (1997). Batı Grubu Türk Yazı Dilinde fiil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Kükey, M. (1972). Uygulamalı örneklerle Türkçede fiiller. Ankara: Ongun Kardeşler Matbaası.
  • Levin, Beth. (1993). English Verb Classes and Alternations. Chicago and London: University of Chicago Press.
  • Levin, B. and Hovav, M. R. (2005). Argument realization. New York: Cambridge University Pres.
  • Ozil, Ş. (1983). Tümce Yapıları. Türk Dilinin yapısı I, Türkçe üstüne sözdizimsel incelemeler (haz. Mehmet Rifat) Yazko Çeviri Dil Çalışmaları XII, Mayıs- Haziran, ss. XVI-XIV.
  • Ozil, Ş. (1986). Bağımsal dilbilgisi açısından Türkçede tümce yapı biçimleri. Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri 9-10 Ağustos 1984, Ayhan Aksu- Koç, Eser Erguvanlı Taylan (eds.), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay. ss. 21-31.
  • Yüksel, S. (2006). Türkçede biçim ve cümle dersleri. İstanbul: Multilingual.
  • Wunderlich, D. (2006). Towards a structural typology of verb classes. Advances in the theory of the lexicon, Ed. Dieter Wunderlich, Berlin, New York: Mouton de Gruyter, ss. 57- 166.
APA DOĞAN N (2018). SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. , 2204 - 2225.
Chicago DOĞAN NUH SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. (2018): 2204 - 2225.
MLA DOĞAN NUH SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. , 2018, ss.2204 - 2225.
AMA DOĞAN N SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. . 2018; 2204 - 2225.
Vancouver DOĞAN N SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. . 2018; 2204 - 2225.
IEEE DOĞAN N "SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI." , ss.2204 - 2225, 2018.
ISNAD DOĞAN, NUH. "SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI". (2018), 2204-2225.
APA DOĞAN N (2018). SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2204 - 2225.
Chicago DOĞAN NUH SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 7, no.4 (2018): 2204 - 2225.
MLA DOĞAN NUH SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.7, no.4, 2018, ss.2204 - 2225.
AMA DOĞAN N SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2018; 7(4): 2204 - 2225.
Vancouver DOĞAN N SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2018; 7(4): 2204 - 2225.
IEEE DOĞAN N "SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7, ss.2204 - 2225, 2018.
ISNAD DOĞAN, NUH. "SÖZ DİZİMSEL AÇIDAN TÜRKÇE FİİL SINIFLARI". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 7/4 (2018), 2204-2225.