TY - JOUR TI - Gezgin Satıcı Problemi İçin Yeni Bir Çözüm Yaklaşımı: TPORT AB - Bu çalışmada, yöneylem araştırması alanının en çok çalışılan problemlerden biri olan gezgin satıcı veulaştırma problemleri üzerinde durulmakta ve aralarındaki ilişkiden faydalanan yeni bir çözümalgoritması önerilmektedir. Ulaştırma problemleri için bir çok başlangıç çözüm algoritmasıönerilmiştir. Benzer bir mantık ve sezgi ile simetrik gezgin satıcı problemine başlangıç çözümüüretmek için TPORT adı verilen bir yaklaşım önerilmiştir. Bu yöntem gezgin satıcı problemini dahaetkin çözmek için yıllardır süren araştırmalara bir katkı sağlamak için önerilmiştir. Önerilenyöntemde gezgin satıcı uzaklık matrisi, bir ulaştırma tablosu gibi ele alınarak, matris üzerinde yapılanözel bir normalizasyon işlemi ile gezgin satıcı problemi için başlangıç çözümü elde edilmektedir. Dahasonra, elde edilen başlangıç çözümünün performansı 2-Opt algoritması ile geliştirilmektedir.Geliştirilen sezgisel, En Yakın Komşu algoritması ile yakınlık gösterdiği için gezgin satıcıproblemlerinin çözüm performansları En Yakın Komşu algoritması ve doğrudan başlangıç çözümüneuygulanan 2-Opt algoritması sezgisellerinin çözümleri ile karşılaştırılmıştır. Önerilen yaklaşımsıklıkla kullanılan gezgin satıcı test problemleri ve bilimsel yazında yer alan bir grup problem ileanaliz edilmiştir. Ortalama çözüm değeri optimalden %26 sapma gösterirken, En Yakın Komşualgoritması için optimalden sapma %16 olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2-Opt ile hem TPORT hem deEn Yakın Komşu algoritmalarının çözümleri geliştirildiğinde, sırasıyla %4 ve %3 optimalden ortalamasapma elde edilmiştir. Bu bağlamda önerilen çözüm yaklaşımının çözüm performansı açısındanrekabetçi olduğu ileri sürülebilir. Ayrıca çözüm süreleri açısından yapılan karşılaştırmalarda önerilenyöntemle En Yakın Komşu algoritması arasında önemli düzeyde fark vardır. Sonuç olarak, önerilenyöntemin çözüm hızı açısından üstün, çözüm kalitesi bakımından kıyaslanan yöntemlere görerekabetçi olduğu gösterilmiştir. Özellikle, problem boyutu büyüdükçe kıyaslanan yöntemlerin çözümsüresi neredeyse sabit bir seviyede seyrederken En Yakın Komşu algoritmasının çözüm süreleri üstelbir eğilim göstermiştir. AU - Karagul, Kenan DO - 10.21205/deufmd.2019216312 PY - 2019 JO - Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi VL - 21 IS - 63 SN - 1302-9304 SP - 819 EP - 832 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/322965 ER -