XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 30 Sayfa Aralığı: 191 - 211 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-02-2020

XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ

Öz:
Bu çalışma, Muhammed bin Yûnus ed-Dervâzî tarafından Arapçadan Türkçeye tercüme edilen, XVII. yüzyılın ilk çeyreğinde Mustafa bin Hüseyin tarafından da istinsah edilen Hâzâ Kitâb-ı Kavsnâme adlı okçuluk kitabının incelemesidir. Literatürde kitabın bazı nüshaları üzerine yapılan tanıtıcı çalışmalar vardır. Bunlarda kitabın kime ait olduğunun bilinmediği dile getirilmiştir. Araştırmalarımız sonucunda elde ettiğimiz Atıf Efendi nüshası sayesinde kitabın Dervâzî’nin olduğunu tespit ettik. Nüshalar üzerine yapılmış tanıtıcı çalışmalardaki eksiklikleri ve hataları düzeltmeye çalıştık. Çalışmamızı, “Ana hatlarıyla okçuluk kitaplarının tasnifi nasıldır? Dervâzî’nin kitabının içeriği nedir? Eserin kaç nüshası vardır? Literatürde nüshalar hakkında verilen bilgiler nelerdir? Eserdeki okçuluk terimleri nelerdir?” gibi sorular çerçevesinde oluşturduk.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

An Archery Book from the Seventeenth Century: Hâzâ Kitâb-ı Kasvnâme and Archery Terms

Öz:
This study examines an archery manuscript, titled “Hâzâ Kitâb-ı Kavsnâme” that Muhammed Yûnus ed-Dervâzî translated from Arabic to Turkish and Mustafa bin Hüseyin copied in the first quarter of 17th century. Some studies introducing copies of the book, mentioned that the author of the book was unknown. However, thanks to the copy of Atıf Efendi and as a result of our research, we determined that the writer of the book was Dervâzî. We endeavoured to correct common mistakes and supplement information lacking in these introductory studies. We also tried to establish a conceptual framework by answering questions like: “What is the general classification of archery books? “What is the content of the Dervâzî’s book?” How many copies of the manuscript exist? What is information given about the copies in literature? What are the archery terms in the manuscript?”
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahterî Mustafa Muslihuddin el-Karahisarî. (2017). Ahterî-yi Kebir [1826] (2. bs.). A. Kırkkılıç ve Y. Sancak (Yay. Haz.). Ankara: TDK.
  • Aksoy, H. (2002). Kavsnâme. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, içinde (C. 25, ss. 70-71).
  • Avcı, İ. (2013). Derleyeni Meçhul Mensur Bir Mecmua Örneği, Akademik Kaynak (AKAD), Güz/2, 19-26.
  • Azbay, E. (2016). Hazâ Kitâb-ı Kavsnâme: İnceleme-Metin-Dizin (Basılmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Bir, A., Acar, Ş. ve Kaçar, M. (2006). Türk Menzil Okçuluğu, Yay ve Okları. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, VIII/1, 39-67.
  • Devellioğlu, F. (2009). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat (29. bs.). Ankara: Aydın Kitabevi.
  • Dilçin, C. (2013). Yeni Tarama Sözlüğü (3. bs.). Ankara: TDK.
  • Gürgendereli, R. (2015). Bir Okçuluk Risâlesi: Kavsnâme. Turkish Studies, 10/8, 1313-1324.
  • Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi ve Vankulu Lügati. Türkiye Yazma Eseler Kurumu Başkanlığı, 11.03.2019 tarihinde http://www.kamus.yek.gov.tr/ adresinden erişildi.
  • Lutfullah b. Ebu Yusuf el-Halîmî. (2013). Lügat-i Halîmî [1477-78]. A. Uzun (Yay. Haz.). Ankara: TDK.
  • Mütercim Âsım Efendi. (2009). Burhân-ı Katı [1799]. M. Öztürk ve D. Örs (Yay. Haz.). (2. bs.). Ankara: TDK.
  • Steingass, F. (1963). A Comprehensive Persian-English Dictionary (5. bs.). London: Routkedge&Kegan Paul Limited.
  • Şeşen, R. (1978). Türkiye Kütüphanelerinde Bulunan Bazı Nâdir Türkçe Yazmalar. Tarih Enstitüsü Dergisi, 9, 352-383. İstanbul: İstanbul Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Şeyhülislâm Mehmed Esad Efendi. (1999). Lehçetü’l-Lügat [1810]. A. Kırkkılıç (Yay. Haz.). Ankara: TDK.
  • Uzunçarşılı, İ. H. (2009). Osmanlı Tarihi (Cilt III., Kısım 1., 7. bs.). Ankara: TTK.
APA AZBAY E (2019). XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. , 191 - 211.
Chicago AZBAY Enes XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. (2019): 191 - 211.
MLA AZBAY Enes XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. , 2019, ss.191 - 211.
AMA AZBAY E XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. . 2019; 191 - 211.
Vancouver AZBAY E XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. . 2019; 191 - 211.
IEEE AZBAY E "XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ." , ss.191 - 211, 2019.
ISNAD AZBAY, Enes. "XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ". (2019), 191-211.
APA AZBAY E (2019). XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(30), 191 - 211.
Chicago AZBAY Enes XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.30 (2019): 191 - 211.
MLA AZBAY Enes XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.30, 2019, ss.191 - 211.
AMA AZBAY E XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(30): 191 - 211.
Vancouver AZBAY E XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(30): 191 - 211.
IEEE AZBAY E "XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ." Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.191 - 211, 2019.
ISNAD AZBAY, Enes. "XVII. YÜZYILDAN BİR OKÇULUK KİTABI: HÂZÂ KİTÂB-I KAVSNÂME VE OKÇULUK TERİMLERİ". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 30 (2019), 191-211.