OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 74 Sayfa Aralığı: 11 - 30 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-02-2020

OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
Bu çalışma özetleme tekniğinin okuduğunu anlama becerisine etkisini belirlemek içinhazırlanmıştır. Nitel yaklaşıma uygun olarak desenlenen çalışmada, doküman incelemeyöntemine başvurulmuştur. Okuduğunu anlama bireyin akademik başarısının en önemliögelerinden biridir. Okuduğunu anlayan bireylerin hem okul hayatında hem de yaşamdadaha başarılı oldukları bir gerçektir. Okuduğunu anlama becerisini geliştirmek için okuduğunu anlama stratejilerini iyi kullanmak gerekir. Okuduğunu anlama becerisi, bilişselbecerilerin yanında okuma stratejilerini de harekete geçiren bir süreç içerir. Ön bilgilerinharekete geçirilmesi, okuma amacının belirlenmesi, sesli/sessiz okuma, not alma, tahminyürütme, konu/ana fikir ayrımını yapma, sorgulama, çıkarım yapma vb. gibi stratejiler iyibir okurun okuma sürecinde kullandığı stratejilerden birkaçıdır. Bunlardan biri de “özetleme” stratejisidir. Özetleme, bireyin ne öğrendiğini düşünmesi, mantıksal ve anlaşılabilir tarzda yazması ve kendi kelimeleriyle ne öğrendiğini açıklamasıdır. Etkili çalışma veöğrenme stratejilerinden biri olan özetleme becerisi, diğer yazım türlerinden çok farklıdır. Özetlemede orijinal metnin ana hatlarıyla anlatılması söz konusu olup, öğrencininyazılı materyaldeki önemsiz bilgiyi tanıması ve çıkarması, metindeki ana fikri belirlemesive kendi sözcükleriyle ifade etmesi, her paragraftaki en temel cümleyi seçmesi ve kendisözcükleriyle ifade etmesi gibi çalışmaların tümü özetleme becerisini içermektedir. Araştırmacılar ve öğretmenler, özetleme tekniğini kullanmanın anlamayı yönetmek ve fikirlerihatırlamak için iyi bir yöntem olduğunu öne sürmektedirler
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Müzik Dil ve Dil Bilim

An Assessment the Effect of the Summarization Technique on the Development of Reading Comprehension Skill

Öz:
This study has been prepared to determine the effect of the summarization technique on reading comprehension skill. Document scanning method has been used in the study which has been shaped in accordance with the qualitative approach. Reading comprehension is one of the most important items in an individual’s academic success. It is a truth that the individuals who can understand what they read are more successful both in school and in life. In order to develop the reading comprehension skill, it is necessary to use the understanding strategies well. Reading comprehension skill includes a process which activates reading strategies together with cognitive skills. Strategies such as activating preliminary knowledge, determining the purpose of reading, oral/ silent reading, taking notes, guessing, making subject/main idea distinction, questioning and deduction are some of the strategies which a good reader uses in reading process. One of these strategies is the “summarization” strategy. Summarization is individuals’ thinking of what they learned, writing in a meaningful and understandable way and explaining what they learned with their own words. Summarization skill which is one of the effective working and learning strategies is very different from the other types of writing. In summarization method, the original text is explained with main outlines. All of the following works include summarization skill; student’s determining and outlining non-useful information from the written text, specifying and expressing the main idea with his own words, choosing the major sentence in each paragraph. Researchers and teachers moot that using the summarization technique is a good method to manage the understanding and to remember the ideas.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi Müzik Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akyol, H. (2010). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Anderson, V. Hidi S. ve Babadoğan C. (1991). Özetlemenin öğrencilere öğretimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24: 587-594
  • Bean, J. C. (1986). Summary writing, rogeri an listening and dialectic thinking. College Composition and Communication, 37 (3). 343 – 346.
  • Block, E. (1986). The Comprehension Strategies of Second Language Readers. Tesol Quarterly, 20(3), 463-494.
  • Brown, A.L., Day, J.D ve Jones, R.S. (1983). The development of plans for summarizing text. Child Development, 54, 968 – 979.
  • Cavkaytar, S. (2010). Dengeli okuma yazma yaklaşımının Türkçe öğretiminde uygulanması: ilköğretim 5. sınıfta bir eylem araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:2019.
  • Çelenk, S. (1999). İlkokuma yazma programı ve öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Demirel, Ö. (2002). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara. PegemA Yayıncılık.
  • Doğan, M. (Editör) (2006). Türkçe I-yazılı anlatım. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Epçaçan, C. (2009).Okuduğunu anlama stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 207-223.
  • Epçaçan C. (2010). Çoklu zekâ kuramına dayalı öğretim uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine ve duyuşsal özelliklerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Göçer, A. (2007). Bir öğrenme alanı olarak anlama eğitimi ve Türkçe öğretimindeki yeri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 17-39.
  • Görgen, İ. (1997). Özetleme ve bilgi haritası oluşturma yönteminin bilgilendirici bir metin öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • İdris, N., Baba, S. and Abdullah, R. (2007). Using heuristic rules from sentence decomposition of experts’summaries to detect students’summarizing strategies. Proceeding of World Academy of Science, Engineering and Technology. 26, 530-534.
  • Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kirkland, M.R. ve Saunders, M.A.P. (1991). Maximizing student performance in summary writing: Managing cognitive load. Tesol Quarterly, 25 (1) 105-121
  • MEB. (2004). Talim ve terbiye kurulu başkanlığı, Türkçe öğretim programı kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
  • Susar, F., Akkaya, N. (2009). University students for using the summarizing strategies. Procedia Social and Behavirol Sciences, 1, 2496-2499.
  • Takala, M. (2006). The effects of reciprocal teaching on reading comprehension in mainstream and special education. Scandinavian Journal of Educational Researh, 50(5), 559-576.
  • TDK (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Temizkan, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe Türkçe derslerinde okuma stratejilerinin okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Tercanlıoglu, L. (2004). Postgraduate students’ use of reading strategies in L1 and ESL contexts links to success. International Education Journal, 5(4), 562-570.
APA epçaçan c (2018). OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 11 - 30.
Chicago epçaçan cahit OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. (2018): 11 - 30.
MLA epçaçan cahit OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 2018, ss.11 - 30.
AMA epçaçan c OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2018; 11 - 30.
Vancouver epçaçan c OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2018; 11 - 30.
IEEE epçaçan c "OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.11 - 30, 2018.
ISNAD epçaçan, cahit. "OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". (2018), 11-30.
APA epçaçan c (2018). OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0(74), 11 - 30.
Chicago epçaçan cahit OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. EKEV AKADEMİ DERGİSİ 0, no.74 (2018): 11 - 30.
MLA epçaçan cahit OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. EKEV AKADEMİ DERGİSİ, vol.0, no.74, 2018, ss.11 - 30.
AMA epçaçan c OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2018; 0(74): 11 - 30.
Vancouver epçaçan c OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. EKEV AKADEMİ DERGİSİ. 2018; 0(74): 11 - 30.
IEEE epçaçan c "OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." EKEV AKADEMİ DERGİSİ, 0, ss.11 - 30, 2018.
ISNAD epçaçan, cahit. "OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNİN GELİŞİMİNDE ÖZETLEME TEKNİĞİNİN ETKİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". EKEV AKADEMİ DERGİSİ 74 (2018), 11-30.