Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl: 2019 Cilt: 8 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1026 - 1047 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30703/cije.550622 İndeks Tarihi: 18-02-2020

Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmada, görme yetersizliği olan öğrencilerin benlik saygısı ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama modeline göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılı Ankara ilinde özel eğitim veya kaynaştırma okullarında öğrenimlerine devam eden görme yetersizliği olan 87 ortaokul öğrencisi oluşturmuştur. Görme yetersizliği olan öğrencilerin sosyal becerilerini değerlendirmek için Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği, benlik saygılarını değerlendirmek için ise Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulanmıştır. Ayrıca öğrencilerin demografik özellikleriyle ilgili veri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Bu araçlarla elde edilen veriler IBM SPSS v21 uygulaması kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın verileri betimsel (ortalama, standart sapma, en düşük/en yüksek değer) ve istatistiksel (t-Testi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis) yöntemler ile analiz edilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen bulgulara göre görme yetersizliği olan öğrencilerin benlik saygıları ile sosyal becerileri arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Buna göre öğrencilerin benlik saygıları yükseldikçe sosyal becerilerinin de olumlu yönde arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca görme yetersizliği olan öğrencilerin kendini değerlendirme türünde olan her iki ölçekten aldıkları puanlara göre benlik saygıları ve sosyal becerilerinin yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Buna ek olarak öğrencilerin benlik saygıları sosyal etkinliklere katılımlarına göre; sosyal becerilerinin ise sınıf düzeyine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları

An Investigation of Relationship Between the Self Esteem and Social Skills in Students with Visual Impairments

Öz:
The aim of this study was to determine the relationship between social skills and self esteem of students with visual impairments. The participants of the study, which was designed according to the relational secreening model for this purpose, consisted of 87 students with visual impairments who attend secondary school in inclusive education or in special education schools in Ankara in the educational year of 2015-2016. in order to evaluate social skills of the visually impaired students, Matson Evaluation of Social Skills Assessment Scale and Rosenberg Self Esteem Scale were used to assess self-esteem. In addition, Personal Information Form was used to collect data about the demographic characteristics. The data collected by these means were analyzed using IBM SPSS v21 application. In addition, the data were analyzed by statistical (t-Test, Mann Whitney U, Kruskal Wallis) and descriptive (mean, standard deviation, minimum/maximum value) techniques. According to the findings of the analyzes, a significant relationship was found between self-esteem and social skills of students with visual impairment. According to this, as the self esteem of the students increase it was identified that their social skills also increase in a positive direction. In addition, it was determined that self esteem and social skills of the visually impaired students were high levels according to the scores obtained from both scales. Also, it is found that self esteem of the students with visual impairments showed significant difference compared to their participation to social activities, and social skills of the students showed significant difference compared to their grades.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Sosyal Çalışma Eğitim, Eğitim Araştırmaları Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adler, A. (2009). İnsanı tanıma sanatı (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say.
  • Akçamete, G. (1992). Üniversitedeki bedensel engelli gençlerin kendini kabulle ilgili yaygın sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25(2), 447-461. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000598
  • Aslan, C. (2016). Görme engelliler için yardımcı teknolojiler. S. Çakmak (Ed.), Özel eğitim ve yardımcı teknolojiler içinde (s. 56-92). Ankara: Vize.
  • Aslan, C., ve Çakmak, S. (2016). İşlevsel görme aktivite programı ile az gören çocuğun izleme becerilerinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(1), 59-77.
  • Aslan, C., Özdemir, S., Demiryürek, P., ve Çotuk, H. (2015). Görme yetersizliğinden etkilenen ve normal gelişim gösteren çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Early Childhood Special Education (INT-JECSE), 7(2), 212-237 https://doi.org/10.20489/intjecse.12075
  • Ataman, A. (2015). Özel olmanın nedenleri eğitime muhtaç, anlamı ve amaçları. A. Ataman (Ed.), Temel eğitim öğretmenleri için kaynaştırma uygulamaları ve özel eğitim içinde (2 bs.). Ankara: Vize.
  • Atasavun Uysal, S. and Düger, T. (2012). Visual perception training on social skills and activity performance in low-vision children. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, (19), 33-41. https://doi.org/10.3109/11038128.2011.582512
  • Bacakoğlu, A. H. (1996). Görmeyen ergenlerde benlik kavramının gelişimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bacakoğlu, A. H. (2002). Görmeyen çocuklarda benlik kavramı ve rasyonel düşüncenin gelişiminde rasyonel duygusal eğitimin etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Bacakoğlu, A. H. ve Arık, İ. A. (1999). Görmeyen ergenlerin benliklerinin ve aile tutumlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 19(1), 83-92.
  • Bacanlı, H. (2014a). Sosyal beceri eğitimi. Ankara: Pegem.
  • Bacanlı, H. (2014b). Sosyal beceri eğitimi. Y. Kuzgun (Ed.), İlköğretimde rehberlik içinde (7 bs., s. 171-188). Ankara: Nobel.
  • Bacanlı, H. ve Erdoğan, F. (2003). Matson çocuklarda sosyal becerileri değerlendirme ölçeği’nin (MESSY) Türkçe’ye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 351-379.
  • Beaty, L. A. (1991). The effects of visual impairment on adolescents' self-concept. Journal of Visual Impairment and Blindness, 83(3).
  • Beaty, L. A. (1994). Psychological factors and academic success of visually impaired college students. Rehabilitation and Education for Blindness and Visual Impairment, (26), 131-139.
  • Bolat, N. (2008). Bebeklik döneminde tam görme kaybı gelişen ergenlerde ruhsal değerlendirme (Yayımlanmamış Ddoktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Botsford, K. D. (2013). Social skills for youth with visual impairments: A meta-analysis. Journal of Visual Impairment and Blindness, 107(6), 497. https://doi.org/10.1177/0145482X1310700610
  • Burns, E. (2001). Developing and Implementing IDEA-IEPs: An Individualized Education Program (IEP) Handbook for Meeting Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) Requirements. Illinois: Charles C. Thomas.
  • Çakmak, S., Karakoç, T. ve Şafak, P. (2016a). Görme engelliler okullarındaki ve kaynaştırma eğitim ortamlarındaki az gören öğrencilerin işlevsel görme becerilerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 41(187), 165-179.
  • Çakmak, S., Karakoç, T. ve Şafak, P. (2016b). Az gören öğrencilerin görme becerileri ile ilgili farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1687-1705.
  • Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygısı (Uzmanlık tezi). Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
  • Demir, F. E. (2014). Görme yetersizliğinden etkilenmiş ve tipik gelişim gösteren çocukların sosyal becerileri ve yönetici işlevlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Demir Şad, E. (2007). Akranları tarafından reddedilen ve kabul edilen ilköğretim II. kademe öğrencilerinin özsaygı, sosyal becerileri, davranış problemleri ve okul başarılarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ sayfasından erişildi.
  • Elliott, S. N. and Busse, R. (1991). Social skills assessment and intervention withc children and adolescents guidelines for assessment and training procedures. School Psychology International, 12(1-2), 63-83. https://doi.org/10.1177/0143034391121006
  • Enç, M. (2005). Görme özürlüler: gelişim, eğitim ve uyumları. Ankara: Gündüz.
  • Ergenekon, Y. (2013). Sosyal yeterlikle ilişkili kavramlar ve sosyal yeterliğin bileşenleri. S. Vuran (Ed.), Sosyal yeterlliklerin geliştirilmesi: Sosyal beceri yetersizliği gösteren çocuklar için içinde (2 bs., s. 15-41). Ankara: Vize.
  • Erkan, G. (1990). Ortopedik özürlü çocukların kendini kabul düzeyi üzerine bir araştırma. İstanbul: Sakatları Koruma Milli Koordinasyon Kurulu.
  • Gold, M. (2002). The effects of the physical features associated with albinism on the self-esteem of African American youths. Journal of Visual Impairment and Blindness, 96(03), 133-141. https://doi.org/10.1177/0145482X0209600302
  • Gökçe, M. (2010). Kaynaştırma eğitimine katılan ve katılmayan görme engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik saygısının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Göl, B. (2014). Kaynaştırma eğitimi alan görme yetersizliği olan ve gören öğrencilerin akran ilişkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Grassmann, L. (2002). Identity and augmentative and alternative communication. Journal of Special Education Technology, 17(3), 347-350.
  • Gürel, Ö. (2007). Görme engelli ergenlerle gören ergenlerin benlik saygısı gelişimlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Huurre, T. M. (2000). Psychosocial developement and social support among adolescents with visual impairment (Academic dissertation). http://uta32-kk.lib.helsinki.fi/bitstream/handle/10024/67015/951-44-4842-1.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
  • Huurre, T. M., Komulainen, E. J. and Aro, H. M. (1999). Social support and self-esteem among adolescents with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 93, 26-37. https://doi.org/10.1177/0145482X9909300104
  • Huurre, T. M., Komulainen, E. J. and Aro, H. M. (2001). Relationships with parents and friends, self‐esteem and depression among adolescents with visual impairments. Scandinavian Journal of Disability Research, 3(1), 21-37. https://doi.org/10.1080/15017410109510766
  • Kaner, S. (1995). Görme ve ortopedik engelli ve engelli olmayan ergenlerin benlik saygılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Özel Eğitim Dergisi, 2(1), 11-18. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000024
  • Kim, Y. I. (2003). The effects of assertiveness training on enhancing the social skills of adolescents with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 97(05). https://doi.org/10.1177/0145482X0309700504
  • Köknel, Ö. (1988). İnsanı anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar.
  • Merrell, K. W. (2001). Assessment of children's social skills: Recent developments, best practices, and new directions. Exceptionality, 9(1-2), 3-18. https://doi.org/10.1080/09362835.2001.9666988
  • Lewis, S. and Wolffe, K. E. (2006). Promoting and nurturing self-esteem. S. Sacks andK. E. Wolffe (Eds.), Teaching social skills to students with visual impairments: From theory to practice içinde (ePub). New York: American Foundation for the Blind.
  • Lopez-Justicia, M. D. and Cordoba, I. N. (2006). The self-concept of Spanish young adults with Retinitis Pigmentosa. Journal of Visual Impairment and Blindness, 100(6), 366-370. https://doi.org/10.1177/0145482X0610000607
  • Lopez-Justicia, M. D., Pichardo, M. C., Amezcua, J. A. and Fernandez, E. (2001). The self-concepts of Spanish children and adolescents with low vision and their sighted peers. Journal of Visual Impairment and Blindness, 95(3), 150-160. https://doi.org/10.1177/0145482X0109500303
  • Matson, J. L., Heinze, A., Helsel, W. J., Kapperman, G. and Rotatori, A. F. (1986). Assessing social behaviors in the visually handicapped: The Matson Evaluation of Social Skills with Youngsters (MESSY). Journal of Clinical Child Psychology, 15(1), 78-87. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp1501_9
  • Mishra, V. and Singh, A. (2012). A comparative study of self-concept and self-confidence of sighted and visually impaired children. EXCEL International Journal of Multidisciplinary Management Studies, 2(2), 148-157.
  • Ölmez Tuç, E. (2010). Görme engelli bireylerin sosyalleşme sürecine sporun etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Öner, N. (2012). Türkiye’de kullanılan psikolojik testlerden örnekler: Bir başvuru kaynağı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
  • Özdemir, S. (2015). Sosyal becerilerin ve sosyal uyumun desteklenmesi. İ. H. Diken (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma içinde (3 bs., s. 292-319). Ankara: Pegem.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [ÖEHY] (2012). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetl eri_yonetmeligi_son.pdf sayfasından erişildi.
  • Özkubat, U. ve Özdemir, S. (2012). Görme yetersizliğinden etkilenmiş ve normal gelişim gösteren çocukların sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 73(1), 1-14. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000163
  • Özkubat, U. and Özdemir, S. (2014). A comparison of social skills in Turkish children with visual impairments, children with intellectual impairments and typically developing children. International Journal of Inclusive Education, 18(5). https://doi.org/10.1080/13603116.2013.789088
  • Öztürk, S. (2006). İşitme, görme ve ortopedik engelli ilköğretim öğrencilerinin benlik kavramlarının özel eğitim okullarına veya kaynaştırma eğitimine devam etme durumlarına göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Pişkin, M. (2014). Özsaygı geliştirme eğitimi. Y. Kuzgun (Ed.), İlköğretimde rehberlik içinde (7 bs., s. 95-124). Ankara: Nobel.
  • Rogers, C. R. (1959). A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships: As developed in the client-centered framework. S. Koch (Ed.), Psychology: A study of science içinde (s. 184-256): McGraw-Hill. http://bibliotecaparalapersona-epimeleia.com/greenstone/collect/ecritos2/index/assoc/HASH01a5/4583605e.dir/doc.pdf adresinden erişildi.
  • Rosenblum, L. P. (1998). Best friendships of adolescents with visual impairments: A descriptive study. Journal of Visual Impairment and Blindness, 92(9), 593-608. https://doi.org/10.1177/0145482X9809200903
  • Sacks, S. and Barclay, L. E. (2006). Social skills assessment. S. Sacks and K. E. Wolffe (Eds.), Teaching social skills to students with visual impairments: From theory to practice içinde (ePub). New York: American Foundation for the Blind.
  • Sacks, S. and Wolffe, K. E. (Eds.) (2006). Teaching social skills to students with visual impairments. New York: American Foundation for the Blind.
  • Sharma, S., Sigafoos, J. and Carroll, A. (2000). Social skills assessment of Indian children with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 94(3), 172-176. https://doi.org/10.1177/0145482X0009400305
  • Sola, C. ve Gümüş, T. (2013). Sosyal becerilerin değerlendirilmesi. S. Vuran (Ed.) Sosyal yeterliliklerin geliştirilmesi: Sosyal beceri yetersizliği gösteren çocuklar için içinde (2. bs. 63-89). Ankara: Vize.
  • Şafak, P. (2009). Görme yetersizliği olan çocukların eğitimi. G. Akçamete (Ed.), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (1 bs., s. 397-440). Ankara: Kök.
  • Şafak, P. (2013). Ağır ve çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi. Ankara: Vize.
  • Şener, N. (1999). İlkokul dört ve beşinci sınıfa devam eden işitme, görme ve ortopedik engelli çocukların benlik kavramlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Temuge, T. (1987). Kendini kabul envanterinin lise öğrencilerine uyarlanması (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Terzi, G. (2011). 13-18 yaşlar arası aktif spor yapan ve yapmayan görme engelli öğrencilerin kendini kabul düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
  • Tuncer, T. (2005). Görme yetersizliği olan çocuklar. A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş içinde (3 bs., s. 291-309). Ankara: Gündüz.
  • Türk, E. (2007). Spor takımlarına katılan ve katılmayan görme engelli öğrencilerin benlik saygılarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Wagner, E. (2004). Development and implementation of a curriculum to develop social competence for students with visual impairments in Germany. Journal of Visual Impairment and Blindness, 98(11). https://doi.org/10.1177/0145482X0409801105
  • Yatkın, Ş. (2012). Grupla Psikolojik Danışma Programının tutuklu ve hükümlü gençlerin sosyal becerilerine ve özsaygı düzeylerine ilişkin algılarına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Yatkın, Ş. (2013). Görme ve ortopedik engelli ergenlerin özsaygı düzeylerinin kendilerine yönelik toplumsal tutumları algılamalarına etkisi. Giresun Üniversitesi Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 103-120.
  • Yavuzer, H. (2012). Anne, baba ve çocuk: Ailede çocuk eğitimi. İstanbul: Remzi.
  • Yumşak, Ş. (2004). Görme ve ortopedik engelli ergenlerin özsaygı düzeyleri ile kendilerine yönelik toplumsal tutumları algılamalarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden erişildi.
  • Zebehazy, K. T. andSmith, T. (2011). An examination of characteristics related to the social skills of youths with visual impairments. Journal of Visual Impairment and Blindness, 105, 84-95. https://doi.org/10.1177/0145482X1110500206
APA Doğuş M, Şafak P (2019). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
Chicago Doğuş Mustafa,Şafak Pınar Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (2019): 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
MLA Doğuş Mustafa,Şafak Pınar Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. , 2019, ss.1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
AMA Doğuş M,Şafak P Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2019; 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
Vancouver Doğuş M,Şafak P Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. . 2019; 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
IEEE Doğuş M,Şafak P "Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." , ss.1026 - 1047, 2019. 10.30703/cije.550622
ISNAD Doğuş, Mustafa - Şafak, Pınar. "Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". (2019), 1026-1047. https://doi.org/10.30703/cije.550622
APA Doğuş M, Şafak P (2019). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(4), 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
Chicago Doğuş Mustafa,Şafak Pınar Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 8, no.4 (2019): 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
MLA Doğuş Mustafa,Şafak Pınar Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, vol.8, no.4, 2019, ss.1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
AMA Doğuş M,Şafak P Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2019; 8(4): 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
Vancouver Doğuş M,Şafak P Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 2019; 8(4): 1026 - 1047. 10.30703/cije.550622
IEEE Doğuş M,Şafak P "Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8, ss.1026 - 1047, 2019. 10.30703/cije.550622
ISNAD Doğuş, Mustafa - Şafak, Pınar. "Görme Yetersizliği Olan Öğrencilerin Benlik Saygısı ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi 8/4 (2019), 1026-1047. https://doi.org/10.30703/cije.550622