TY  - JOUR
TI  - Gelibolu Yarımadası, Gökçeada ve Bozcaada Tersiyer çökellerinin stratigrafisi ve ortamsal özellikleri
AB  - Çalışma alanı Saros körfezinin güneyinde, Gelibolu Yarımadası, Gökçeada ve Bozcaada'yı kapsamaktadır. İnceleme alanının temelini Gelibolu Yarımadası ve Gökçeada'da Üst Kretase yaşlı Çetmi melanjına ait ofiyolitik kayalar, Bozcaada'da ise ofiyolitik ve metamorfik kaya toplulukları oluşturmaktadır. Bu melanj prizması üzerinde gelişen Tersiyer yaşlı kaya stratigrafi birimleri, birbirlerinden aşınma evreleri ile ayrılan beş farklı dönemde gelişimlerini tamamlamışlardır. Bunlar sırasıyla Erken-Orta Eosen, Orta Eosen-Geç Oligosen, Erken-Orta Miyosen, Geç Miyosen-PIiyosen ve Pliyokuvaterner-Günümüz havzalarıdır. Tersiyer çökelimi Gelibolu Yarımadası'nda Erken Eosen'de başlamıştır. Bu istif tabanda neritik kireçtaşları ile başlayıp giderek derinleşen ve üste doğru sırasıyla türbiditik ve deltayik nitelik kazanan Karaağaç formasyonu ile başlar. Bu birimi üzerleyen Fıçıtepe formasyonu Karaağaç formasyonunun çökeldiği alanlarda bu birirnin delta önü kumtaşları üzerine geçişli olarak, Karaağaç formasyonunun çökelmediği kesimlerde ise Tersiyer öncesi temele ait metamorfitlerin ve/veya ofiyolitlerin üzerine uyumsuz olarak gelen karasal çakıltaşı ve çamurtaşlarından oluşmaktadır. Orta Eosen'de tekrar başlayan transgresyonun ilk ürünü olarak Gelibolu Yarımadası ve Gökçeada'da yama resifleri Bozcaada'da ise kıyı resifi nitelikli Soğucak formasyonu gelmektedir. Geç Eosen'de havza daha da derinleşerek Ceylan formasyonunun türbiditik fasiyesleri yer yer tüflerle ardalanmalı olarak çökelmeye devam etmiş ancak Oligosen'de meydana gelen sığlaşma, Geç Oligosen'de havzanın tamamen kara haline gelmesine neden olmuştur. Mezardere formasyonunun delta önü fasiyesleri ile Osmancık formasyonunun ada bar çökelleri ile başlayıp, kıyı önü çekellerine geçen fasiyesleri bu dönemin ürünüdür. Geç Oligosen'de, Gelibolu Yarımadası'nda Armutburnu formasyonunun akarsu çökelleri, Soğucak formasyonunun çökelimi ile başlayan Eosen-Oligosen havzasının dolup kapanmasında son aşamayı oluşturur. Erken-Orta Miyosen döneminde ise tüm Biga Yarımadası ve adalar bölgesinde kalkalkalen nitelikli bir volkaniz'ma etkili olmuş ve Ayvacık formasyonunun genellikle ortaç bileşimli andezitik kayaları oldukça geniş bir alanda yayılım göstermişlerdir. Volkanizmanın kesikliğe uğradığı Geç Miyosen döneminde ise karasal-sığ denizel ve gölsel nitelikli Gazhanedere, Kirazlı ve Alçıtepe formasyonları çökelmişlerdir. İnceleme alanında Pliyo-kuvaterner dönemini Ergene formasyonunun alüvyal yelpaze çökelleri temsil etmektedir.
AU  - ÇİFTÇİ, N. Bozkurt
AU  - TEMEL, R. Özgür
PY  - 2002
JO  - TPJD Bülteni
VL  - 14
IS  - 2
SN  - 1300-0942
SP  - 17
EP  - 40
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/32409
ER  -