YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ
Yıl: 2018 Cilt: 2 Sayı: 54 Sayfa Aralığı: 323 - 356 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-03-2020
YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ
Öz: Türkiye siyasal hayatı ve demokrasi tarihi açısından 24 Haziran seçimleri gerçek anlamdabir “milat” özelliği taşımaktaydı. Bu seçimlerinardından, Türkiye’de parlamenter sistem sonaerdi ve Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminegeçildi. Ayrıca bu seçimlerde ilk kez Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri eş zamanlıolarak yapıldı. Partiler arasında yasal düzlemde ittifak kurulmasını sağlayan değişiklikler deilk olarak bu seçimde uygulandı. İttifak düzenlemesinin bir gereği olarak ittifak yapan partilerin toplam oyunun yüzde on barajını geçmesidurumunda ittifaka dâhil olan partilerin seçimbarajı sorunu ortadan kalktı. Bu sayede ittifakiçindeki bazı partiler, ittifak düzenlemesindeki oy hesaplama yöntemi açısından avantajlıhale geldi. Ayrıca bu seçimlerde Cumhurbaşkanının ilk turda seçilebilmesi için yüzde 50’ninüzerinde oy alması gerekliliği, bu seçimlere yönelik kurulacak çeşitli ittifakların da önünü açtı.Bu makale 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı veparlamento seçimlerinin sonuçlarını, bu seçimlerdeki “ilkleri” merkeze koyarak analizetmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada öncelikle24 Haziran seçimlerinin Türkiye siyaseti açısından “siyasi anlamı”na odaklanılmakta veseçimlere yön veren temel dinamikler ele alınmaktadır. Ardından AK Parti, CHP, MHP, HDP,ve İYİ Parti açısından seçim sonuçları analizedilmekte, geçmiş seçimlerin sayısal verilerinekıyasla partilerin ve başkan adaylarının performansları değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelime: T U R K E Y ’ S F I R S T E L E C T I O N S U N D E R T H E P R E S I D E N T I A L S Y S T E M : A C O M P R E H E N S I V E ANALYSIS OF THE JUNE 24 ELECTIONS
Öz: The June 24 elections were a “milestone” for Turkish political life and democratic history. By June 24, Turkish parliamentary system was abolished and Turkey switched to the presidential system. Furthermore, the presidential and parliamentary elections were held on the same day in these elections for the first time. The legal amendment allowing the formation of formal pre-electoral alliances among political parties was also implemented. According to this amendment, the ten percent threshold is calculated based on the sum of votes of all parties in an alliance rather than for the each party. Some parties in alliances could become more advantageous in terms of getting seats thanks to this rule. Moreover, the necessity of obtaining 50 percent plus one votes to be elected as president in the first run led up to the formation of alliances also in presidential elections. This article aims to analyze the results of presidential and parliamentary elections by putting above-mentioned latest elements at the center This paper primarily focuses on the “political meaning” of the June 24 elections for Turkish politics and discusses the fundamental dynamics shaping the elections. Then, election results are analyzed for the each party; the AK Party, CHP, MHP, HDP and İYİ Party; and the election performances of parties and presidential candidates are evaluated in comparison with previous election results.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- AK PARTİ (2018). “Güçlü Meclis, Güçlü Hükümet, Güçlü Türkiye: AK Parti Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ve Genel Seçimler Seçim Beyannamesi 2018”, https://www.akparti.org.tr/site/ dosya/59647
- ALKAN, H. (2018). Kurumsalcı Yaklaşım Işığında Yeni Sistemin Analizi: Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Liberte, İstanbul.
- ALPTEKİN, H. (2018). “Who Will Turkey’s Kurds Vote For?”, The New Turkey, 28 Nisan.
- ALPTEKİN, H. ve İLHAN, B. (2018), Kayyum Atanan Belediyelerin PKK Terörü ile Mücadeledeki Rolü, SETA Yayınları, İstanbul.
- ALTUN, F. (2018). “24 Haziran Seçimlerinden Neler Öğrendik?”, Sabah, 25 Haziran.
- ALTUNOĞLU, M. (2014). Geçmişin Yüküyle Yenilik Arayışı CHP’de Lider, Tavan, Taban Analizi, SETA Yayınları, Ankara.
- ALTUNOĞLU, M. (2018). 24 Haziran Seçimlerinde MHP, SETA Analiz, Sayı: 244, İstanbul.
- ASLAN, A. (2016). “15 Temmuz ve Başkanlık Sistemi’nin Önemi”, Sabah, 15 Ekim.
- ASLAN, A. (2018a). “24 Haziran ve Milli İradenin Zaferi”, Sabah, 30 Haziran.
- ASLAN, A. (2018b). 24 Haziran Seçimlerinin Siyasi Anlamı: Yerli-Milli Siyaset ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, SETA Analiz, Sayı 240, İstanbul
- AYVAZ, M. E. (2018). “24 Haziran Seçimlerinde CHP”, SETA Analiz, Sayı: 243, Haziran.
- BERİŞ, H.E. (2018). “FETÖ İle Mücadele”, AK Parti’nin 15 Yılı: Siyaset, Nebi Miş ve Ali Aslan (der.), SETA Yayınları, İstanbul, s.379-408.
- CHP (2018). “Millet İçin Geliyoruz, CHP Seçim Bildirgesi 2018”, http://secim2018.chp.org.tr/ files/CHP-SecimBildirgesi-2018-icerik.pdf
- ÇAĞLAR, İ ve ASLAN, A. (der.), (2018). AK Parti’nin 15 Yılı: Toplum, SETA Yayınları, İstanbul.
- ÇARKOĞLU, A. (2011). “Turkey’s 2011 General Elections:Toward a Dominant Party System?, Insight Turkey, Cilt: 13, Sayı: 3, s.43-62.
- ÇARKOĞLU, A. (2012). “Economic Evalutions vs. Ideology: Diagnosing The Sources of Electrol Change in Turkey, 2002-2011”, Electrol Studies, Cilt: 31, Sayı: 3, s.513-521.
- ÇARKOĞLU, A. (2018). “AK Parti Seçmen Tabanının Değişimi 2002-2015”, AK Parti’nin 15 Yılı: Siyaset, Nebi Miş ve Ali Aslan (der.), SETA Yayınları, İstanbul, s.115-128.
- DURAN, B, (2018b). “Erdoğan’ın Manifestosunun Kodları”, Sabah, 8 Mayıs.
- DURAN, B. (2018a). “AK Parti’nin İdeolojik Dönüşümün Kodları”, AK Parti’nin 15 Yılı: Siyaset, Nebi Miş ve Ali Aslan (der.), SETA Yayınları, İstanbul, s. 47-74.
- DURAN, B. (2018b). “Muhalefetin Bütün Seçenekleri Masada”, Sabah, 24 Nisan.
- DURAN, H. (2017). “Meral Akşener’in Siyasal Anlamı ve İYİ Parti”, SETA Analiz, Sayı: 223, Kasım.
- DURAN, H. (2018). “The Victory of Turkish Democracy”, The New Turkey, 25 Haziran.
- ETE, H., ALTUNOĞLU, M. ve DALAY, G. (2015), “Turkey under the AK Party Rule: From Dominant Party Politics to Dominant Party System?, Insight Turkey, Cilt:17, Sayı: 4, s. 171-192.
- GILIOMEE, C. H. ve SIMKINS C (der.) (2005). The Awkward Embrace One-party Domination and Democracy, Harwood Academic Publishers, Amsterdam.
- GÜLENER, S. ve BAYKAL A. (2018), “24 Haziran Seçimlerinde HDP, SETA Analiz, Sayı: 245, Haziran.
- GÜLENER, S. ve MİŞ, N. (2017). Cumhurbaşkanlığı Sisteminin Anayasal Tasarımı, Türkiye’de Siyasal Sistemin dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi, Nebi Miş ve Burhanettin Duran (der.), SETA Yayınları, İstanbul, s.51-82.
- GÜLENER, S. ve ÖZTÜRK, H. (2018). “İtiraflarla FETÖ’nün Devlete Sızması (Askeriye, Mülkiye, Adliye)”, SETA Rapor, SETA Yayınları, İstanbul.
- GÜR, N., ÜNAY, S. ve DİLEK Ş. (der), (2018). AK Parti’nin 15 Yılı: Ekonomi, SETA Yayınları, İstanbul.
- HÜRRİYET (2018). “Bahçeli tarih verdi”,17 Nisan.
- İNAT, K., ASLAN, A. ve DURAN, B. (der.) (2018). AK Parti’nin 15 Yılı: Dış Politika, SETA Yayınları, İstanbul.
- İYİ PARTİ (2018). “Milletimizle Sözleşme, İYİ Parti Seçim Beyannamesi 2018”, http://iyiparti. org.tr/assets/pdf/secim_beyani.pdf
- MİLLİYET (2018). “Cumhur İttifakı’ Protokolü’nün tam metni”, 4 Mayıs.
- MİLLİYET (2018a). “Erdoğan ve Bahçeli anlaşma sağladı! Erken seçim 24 Haziran’da”, 19 Nisan.
- MİŞ, N ve ASLAN, A. (der.), (2018). AK Parti’nin 15 Yılı: Siyaset, SETA Yayınları, İstanbul.
- MİŞ, N. (2018). “Seçim Sonuçlarının Genel Siyasi Anlamı”, Türkiye Gazetesi, 26 Haziran.
- MİŞ, N. (2018a). “Lider ve cumhurbaşkanı adayı farklılaşmasının krizi”, Türkiye, 5 Temmuz.
- MİŞ, N. ve DURAN, B. (der.) (2017). Türkiye’de Siyasal Sistemin Dönüşümü ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi, SETA Yayınları, İstanbul.
- MİŞ, N. ve DURAN, B. (der.) (2018). Turkey’s Presidential System: Model and Practices, SETA Yayınları, İstanbul.
- MİŞ, N. ve DURAN, H. (2018a). “24 Haziran Seçim Sonuçlarının Analizi”, SETA Analiz, Sayı: 250, Temmuz.
- MİŞ, N. ve DURAN, H. (2018b). “Seçim İttifakları”, SETA Analiz, Sayı: 232, Şubat.
- MİŞ, N. ve GÜLENER, S. vd.(2017a). Democracy Watch: Social Perception of 15 July Cuop Attempt, SETA Yayınları, İstanbul, 2017.
- MİŞ, N. ve LALEOPLU, B. (2018). “24 Haziran Seçimlerinde AK Parti”, SETA Analiz, Sayı: 242, Haziran.
- MİŞ, N. ve SOBACI, M. Z. (2018), “AK Parti ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, AK Parti’nin 15 Yılı: Siyaset, Nebi Miş ve Ali Aslan (der.), SETA Yayınları, İstanbul, s.129-158
- NTV (2017), “MHP Lideri Bahçeli: Seçim Barajı Türkiye İçin Çok Ağır, Düşürülmeli”, 8 Kasım.
- NTV (2018a), “Bahçeli: MHP, Cumhurbaşkanlığı Adayı Göstermeyecektir”, 8 Ocak.
- NTV, (2018b), “Kılıçdaroğlu: Sıfır baraj ittifakı istiyoruz”,4 Mayıs.
- ÖZBUDUN, E. (2011), Türkiye’de Parti ve Seçim Sistemi,İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
- SARIBAY, A.Y. (2011), “12 Haziran Seçimlerinin Politik Semptomları”, Türkiye Günlüğü, Sayı: 106, Bahar.
- SOBACI, M. Z. (2018), “Her Zaman Kaybettiren Strateji: Erdoğan Karşıtlığı”,Star Açık Görüş, 6 Mayıs.
- STAR (2018), “HDP’ye, CHP’den hayat öpücüğü”, 25 Haziran.
- TİLLMAN, E. R. (2015), “Pre-Electoral Coalitions and Voter Turnout”, Party Politics, Cilt: 21, Sayı: 5.
- UÇUM, M. (2018), 15-16 Temmuz’dan Cumhurbaşkanlığı Sistemine: Türkiye’nin Demokratik Birliği Mücadelesinde Yeni Aşama 16 Nisan, Alfa, İstanbul.
- VERGİN, N. (2004), “Siyaset ile Sosyolojinin Buluştuğu Nokta”, Türkiye Günlüğü, Say:75, Bahar, s. 5-9
- VERGİN, N. (2007), “Merkeze Talip Bir Çevre Partisinin Önlenemez Yükselişi”, Türkiye Günlüğü, Sayı: 90, Yaz.
- YENİ ŞAFAK (2018), “Kardeşim diyemedi”, 29 Nisan.
| APA | Miş N (2018). YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. , 323 - 356. |
| Chicago | Miş Nebi YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. (2018): 323 - 356. |
| MLA | Miş Nebi YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. , 2018, ss.323 - 356. |
| AMA | Miş N YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. . 2018; 323 - 356. |
| Vancouver | Miş N YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. . 2018; 323 - 356. |
| IEEE | Miş N "YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ." , ss.323 - 356, 2018. |
| ISNAD | Miş, Nebi. "YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ". (2018), 323-356. |
| APA | Miş N (2018). YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Muhafazakar Düşünce Dergisi, 2(54), 323 - 356. |
| Chicago | Miş Nebi YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Muhafazakar Düşünce Dergisi 2, no.54 (2018): 323 - 356. |
| MLA | Miş Nebi YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Muhafazakar Düşünce Dergisi, vol.2, no.54, 2018, ss.323 - 356. |
| AMA | Miş N YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Muhafazakar Düşünce Dergisi. 2018; 2(54): 323 - 356. |
| Vancouver | Miş N YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. Muhafazakar Düşünce Dergisi. 2018; 2(54): 323 - 356. |
| IEEE | Miş N "YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ." Muhafazakar Düşünce Dergisi, 2, ss.323 - 356, 2018. |
| ISNAD | Miş, Nebi. "YENİ SİYASAL SİSTEMİN İLK SEÇİMLERİ VE SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ". Muhafazakar Düşünce Dergisi 2/54 (2018), 323-356. |
