Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları

Melike KAVUK KALENDER, (Yıldız Teknik Üniversitesi)
Hafize KESER, (Ankara Üniversitesi)
Vasfi TUĞUN (Girne Üniversitesi)
Eğitim ve Bilim
6 1
Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 198 Sayfa Aralığı: 183 - 200 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2019.7820 İndeks Tarihi: 03-03-2020

Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları

Öz:
Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin siber zorbalığa yönelikgörüşlerini, siber zorbalık deneyimlerini ve siber zorbalığa dâhilolma rollerine göre, olaylara müdahale etme davranışlarınıbelirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu 11-17 yaş arasındaki 952öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Siber zorbalıkfarkındalık anketi-öğrenci formu” kullanılmıştır. Veriler 2016-2017eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde toplanmıştır. Araştırmasonunda öğrencilerin, siber zorbalık davranışları, siber zorbalıktakullanılan araç ve ortamlar, siber zorbalık yapma ve siber zorbalığamaruz kalma nedenleri ile ilgili bilgi eksikleri bulunduğubelirlenmiştir. Öğrencilerin %44.5’i daha önce en az bir kez siberzorbalığa maruz kalmış, %22.5’i daha önce en az bir kez siberzorbalık yapmış, %53.2’si daha önce en az bir siber zorbalık olayınatanık olmuştur. Siber mağduriyet yaşama durumunda,öğrencilerin en fazla sergileyecekleri müdahale davranışları “olayıanne-babaya anlatma”, “olayı bir arkadaşa anlatma” ve “olayıokuldaki bir öğretmene anlatma” şeklindedir. Siber zorbalıkyapma durumunda öğrenciler en çok “hiçbir şeyyapmayacaklarını” veya “olayı bir arkadaşa anlatacaklarını”belirtmiştir. Tanık olarak siber zorbalığa dâhil olma durumundaise en çok “siber zorbaya engel olmaya çalışma”, “siber mağdurayardım etme” ve “yardım edebilecek bir yetişkine olayı anlatma”davranışlarının sergileneceği tespit edilmiştir. Çoğu müdahaledavranışının sergilenmesinde, öğrencilerin daha önceden sibermağduriyet yaşamış olması veya başkalarına siber zorbalık yapmışolmasının etkili olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aftab, P. (2011). A parent’s guide to cyberbullying. http://www.wiredsafety.net adresinden erişildi.
  • Akbaba, S. ve Eroğlu, Y. (2013). İlköğretim öğrencilerinde siber zorbalık ve mağduriyetin yordayıcıları. Journal of Uludağ University Faculty of Education, 26(1), 105-121.
  • Akbulut, Y. (2014). Effect of case-based video support on cyberbullying awareness. Australian Educational Computing, 29(1). http://journal.acce.edu.au/index.php/AEC/article/view/35 adresinden erişildi.
  • Akbulut, Y. ve Çuhadar, C. (2011). Reflections of preservice information technology teachers regarding cyberbullying. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 2(3), 67-76.
  • Arıcak, O. T. (2012). Siber Zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike. https://siberzorbalik.wordpress.com/2012/04/23/siber-zorbalik-genclerimizi-bekleyen-yenitehlike/ adresinden erişildi.
  • Aricak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoglu, A., Saribeyoglu, S., Ciplak, S., Yilmaz, N. ve Memmedov, C. (2008). Cyberbullying among Turkish adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11(3), 253-261.
  • Ayas, T. (2016). Sanal zorbalık olaylarına karışan ve karışmayan öğrencilerin öz saygı ve dışadönüklükle ilişkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 41(186), 205-216.
  • Baldry, A. C., Farrington D. P. ve SorrEntino, A. (2016). Cyberbullyingin youth: A pattern of disruptive behavior. Psicologia Educativa. 22, 19-26.
  • Bayar, Y. ve Uçanok, Z. (2012). Okul sosyal iklimi ile geleneksel ve sanal zorbalık arasındaki ilişkiler: Genellenmiş akran algısının aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 27(70), 101-114.
  • Beran, T. ve Li, Q. (2005). Cyber-harassment: A study of new method for an old behaviour. Journal of Educational Computing Research, 32, 265-277.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (7. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Cassidy, W., Jackson, M. ve Brown, K. N. (2009). Sticks and stones can break my bones, but how can pixels hurt me?: Students’ experiences with cyber-bullying. School Psychology International, 30(4), 383-402.
  • Chan, H. C. O. ve Wong, D. S. W. (2015). Traditional school bullying and cyberbullying in Chinese societies: Prevalence and a review of the whole-school intervention approach. Aggression and Violent Behavior, 23, 98-108.
  • Choucalas, V. Z. (2013). Cyberbullying and how it impacts schools (Yayımlanmamış doktora tezi). Indiana State University, Terre Haute, Indiana.
  • Cochran, W. G. (1977), Sampling Techniques (3. bs.). New York: John Wiley & Sons.
  • Çelen, F. K., Çelik, A. ve Seferoğlu, S. S. (2016, Nisan). Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık ve internet saldırganlığı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 25. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri, Antalya.
  • DeSmet, A., Aelterman N., Bastiaensens, S., Cleemput, K. V., Poels, K., Vandebosch, H., … Bourdeaudhuij, I. D. (2015). Secondary school educators' perceptions and practices in handling cyberbullying among adolescents: A cluster analysis. Computers & Education, 88, 192-201.
  • Dilmaç, B. ve Aydoğan, D. (2010). Parental attitudes as a predictor of cyber bullying among primary school children. International Journal of Psychological and Brain Sciences, 5(10), 649-653.
  • Erdur- Baker, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
  • Erdur-Baker, Ö. ve Tanrıkulu, İ. (2010). Psycholo gical consequences of cyber bullying experiences among Turkish secondary school children. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2010), 2771-2776.
  • Erdur-Baker, Ö. (2010). Cyberbullying and its correlation to traditional bullying, gender and frequent and risky usage of internet-mediated communication tools. New Media & Society, 12(1), 109-125.
  • Erişti, B. ve Akbulut, Y. (2017). Reactions to cyberbullying among high school and university students. The Social Science Journal, 56(1), 10-20. doi: 10.1016/j.soscij.2018.06.002
  • Gölpek-Sarı, F. ve Seferoğlu, S. S. (2018, Mayıs). Ortaokul öğrencilerinin sanal zorbalık farkındalıkları ile sanal zorbalık yapma ve mağdur olma durumlarının incelenmesi. 12. International Computer & Instructional Technologies Symposium’unda sunulmuş sözlü bildiri, İzmir.
  • Görzig, A., Haddon, L., Livingstone, S. ve Olafsson, K. (2011). EU kids online: Final report. London, UK: London School of Econoics & Political Science (LSE). http://eukidsonline.net/ adresinden erişildi.
  • Herrera, J., Kupczynski, L. ve Mundy, M. A. (2015). Intersectionality and cyberbullying: A study of cybervictimization in a Midwestern high school. Computers in Human Behavior, 52, 387-397.
  • Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2009). Bullying beyond the schoolyard: Preventing and responding to cyberbullying. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2012). Preventing cyberbullying top ten tips for teens. Cyberbullying Research Center. http://www.cyberbullying.us adresinden erişildi.
  • Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2017). Cultivating youth resilience to prevent bullying and cyberbullying victimization. Child Abuse & Neglect, 73(2017), 51-62.
  • Hinduja, S. ve Patchin, J. W. (2013). Cyberbullying identification, prevention, and response. Cyberbullying Research Center. http://www.cyberbullying.us adresinden erişildi.
  • Hoff, D. L. ve Mitchell, S. N. (2009). Cyberbullying: Causes, effects, and remedies. Journal of Educational Administration, 47(5), 652-665.
  • Horzum, M. B. ve Ayas, T. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma düzeylerinin okul türü ve cinsiyet açısından incelenmesi. Educational Sciences and Practice, 10(20), 139-159.
  • Horzum, M. B. ve Ayas, T. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin psikolojik belirtilere göre sanal zorba ve sanal mağdur düzeylerinin yordanması. Online Journal of Technology Addiction Cyberbullying, 2, 21- 36.
  • Jager, T., Amado, J., Matos, A. ve Pessoa, T. (2010). Analysis of experts’ and trainers’ views on cyberbullying. Australian Journal of Guidance and Counselling, 20, 169-181.
  • Juvonen, J. ve Gross, E. F. (2008). Extending the school grounds? - Bullying experiences in cyberspace. Journal of School Health, 78(9), 496-505.
  • Kavuk, M. (2016). Ortaokul ve liselerin siber zorbalık farkındalık profillerinin oluşturulması ve okul paydaşlarına yönelik siber zorbalık farkındalık eğitimi etkililiğinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kavuk, M. ve Keser, H. (2016). İlköğretim okullarında siber zorbalık. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 520-535.
  • Kowalski, R. M. ve Limber, S. P. (2007). Electronic bullying among middle school students. Journal of Adolescent Health, 41(6), 22-30.
  • Kowalski, R. M., Giumetti, G. W., Schroeder, A. N. ve Lattanner, M. R. (2014). Bullying in the digital age: A critical review and meta-analysis of cyberbullying research among youth. Psychological Bulletin, 140(4), 1073-1137.
  • Kowalski, R., Limber, S. ve Agatston, P. (2012). Cyber-bullying: Bullying in the digital age. Malden, MA: Blackwell.
  • Langos, C. (2012). Cyberbullying: The challenge to defne. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15, 285-289.
  • Li, Q. (2007). New bottle but old wine: a research of cyberbullying in schools. Computers in Human Behavior, 23, 1777-1800.
  • Mishna, F., MacFadden, R., Gadalla, T., Daciuk, J., Solomon, S. ve Cook, C. (2006). Cyber bullying survey: school summary report. http://www.governmentevents.ca/ypo2008/presentations/634.pdf adresinden erişildi.
  • Modecki, K. L., Minchin, J., Harbaugh, A. G., Guerra, N. G. ve Runions, K. C. (2014). Bullying prevalence across contexts: a meta-analysis measuring cyber and traditional bullying. Journal of Adolescent Health, 55, 602-611.
  • Pabian, S. ve Vandebosch, H. (2015). Short-term longitudinal relationships between adolescents’ (cyber) bullying perpetration and bonding to school and teachers. International Journal of Behavioral Development, 1-11.
  • Patchin, J. W. ve Hinduja, S. (2010). Cyberbullying and self-esteem. Journal of School Health, 80, 614-21.
  • Peker, A. (2015). Analyzing the risk factors predicting the cyberbullying status of secondary school students. Eğitim ve Bilim, 40(181), 57-75.
  • Reeckman, B. ve Cannard, L. (2009). Cyberbullying: A Tafe perspective. Youth Studies Australia, 28(2), 41-49.
  • Rivers, I. ve Noret, N. (2010). ‘I h 8 u’: Findings from a five-year study of text and email bullying. British Educational Research Journal, 36(4), 643-671.
  • Ryan, T., Kariuki, M. ve Yılmaz, H. (2011). A comparative analysis of cyberbullying perceptions of preservice educators: Canada and Turkey. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(3), 1-12.
  • Salı, J. B., Başak, B. E. ve Akca, E. B. (2015). Türkiye’de ortaokul öğrencileri arasında siber zorbalık. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 5(2),109-130.
  • Sam, D. L., Bruce, D., Agyemang, C. B., Amponsah, B. ve Arkorful, H. (2018). Cyberbullying victimization among high school and university students in Ghana. Deviant Behavior. Erken erişimli çevrim içi makale. doi: 10.1080/01639625.2018.1493369.
  • Schrock, A. ve Boyd, D. (2008). Online threats to youth, solicitation, harassment, and problematic content. http://www.zephoria.org/isttf/ISTTF-LitReviewDraft.pdf adresinden erişildi.
  • Selkie, E. M., Fales, J. L. ve Moreno, M. A. (2016). Cyberbullying prevalence among US middle and high schoole aged adolescents: A systematic review and quality assessment. Journal of Adolescent Health, 58, 125-133.
  • Semerci, A. (2015). Examining middle school students’ views on text bullying. Education and Information Technologies, 21(6), 1807-1819. doi: 10.1007/s10639-015-9420-6.
  • Shariff, S. (2008). Cyber-bullying: Issues and solutions for the school, the classroom and the home. New York, NY: Routledge.
  • Slonje, R., Smith, P. K. ve Frisen, A. (2013). The nature of cyberbullying, and strategies for prevention. Computers in Human Behavior, 29(1), 26-32.
  • Smith, P. K., Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S. ve Tippett, N. (2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. The Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49(4), 376-385.
  • Spears, B., Campbell, M. A., Tangen, D. J., Slee, P. ve Cross, D. (2015) Australian pre-service teachers’ Knowledge and understanding of cyberbullying: Implications for school climate. Les Dossiers des sciences de l’éducation, 33, 109-130.
  • Tanrıkulu, İ. (2018). Cyberbullying prevention and intervention programs in schools: A systematic review. School Psychology International, 74-91.
  • Tanrıkulu, T., Kınay, H. ve Arıcak, O.T. (2015). Sensibility Development Program against Cyberbullying. New Media & Society, 17(5), 708-719.
  • Topçu, Ç. (2008). The relationship of cyber bullying to empathy, gender, traditional bullying, internet use and adult monitoring (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
  • Topçu, Ç. ve Erdur-Baker, Ö. (2007, Eylül). Geleneksel akran zorbalığının, siber zorbalığın ve bu iki tip zorbalık türü arasındaki ilişkinin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş sözlü bildiri, Tokat.
  • Topçu, Ç. ve Erdur-Baker, Ö. (2018). RCBI-II: The Second Revision of the Revised Cyber Bullying Inventory. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 51(1), 32-41.
  • Topçu, Ç., Erdur-Baker, Ö. ve Çapa-Aydin, Y. (2008). Examination of cyberbullying experiences among Turkish students from different school types. CyberPsychology & Behavior, 11(6), 643-648.
  • Topçu, Ç., Yıldırım, A. ve Erdur-Baker, Ö. (2013). Cyber bullying @ schools: What do Turkish adolescents think? International Journal for the Advancement of Counselling, 35(2), 139-151.
  • Udris, R. (2015). Cyberbullying in Japan: An exploratory study. International Journal of Cyber Society and Education, 8(2), 59-80.
  • Von Marees, N. ve Petermann, F. (2012). Cyberbullying: An increasing challenge for schools. School Psychology International, 33(5), 467-476
  • Willard, N. (2006). Cyber bullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social cruelty, threats, and distress. Eugene, OR: Center for Safe and Responsible Internet Use.
  • Willard, N. (2007). Educator’s guide to cyberbullying and cyberthreats. Center for Safe and Responsible Use of the Internet. http://www.cyberbully.org/ adresinden erişildi.
  • Yetik, S., Bardakcı, S., Akyüz, H. İ., Keser, H., Numanoğlu, G. ve Alakurt, T. (2017, Mayıs). Siber zorbalığa maruz kalma durumunun Benlik algısı ve toplumsal aidiyete etkisi. IVth International Euroasian Educational Research Congress, Bayburt.
  • Yılmaz, H. (2011). Cyberbullying in Turkish middle schools: An exploratory study. School Psychology International, 32(6) 45-654.
APA KAVUK KALENDER M, KESER H, TUĞUN V (2019). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. , 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
Chicago KAVUK KALENDER Melike,KESER Hafize,TUĞUN Vasfi Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. (2019): 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
MLA KAVUK KALENDER Melike,KESER Hafize,TUĞUN Vasfi Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. , 2019, ss.183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
AMA KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. . 2019; 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
Vancouver KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. . 2019; 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
IEEE KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V "Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları." , ss.183 - 200, 2019. 10.15390/EB.2019.7820
ISNAD KAVUK KALENDER, Melike vd. "Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları". (2019), 183-200. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7820
APA KAVUK KALENDER M, KESER H, TUĞUN V (2019). Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. Eğitim ve Bilim, 44(198), 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
Chicago KAVUK KALENDER Melike,KESER Hafize,TUĞUN Vasfi Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. Eğitim ve Bilim 44, no.198 (2019): 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
MLA KAVUK KALENDER Melike,KESER Hafize,TUĞUN Vasfi Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. Eğitim ve Bilim, vol.44, no.198, 2019, ss.183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
AMA KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(198): 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
Vancouver KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(198): 183 - 200. 10.15390/EB.2019.7820
IEEE KAVUK KALENDER M,KESER H,TUĞUN V "Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları." Eğitim ve Bilim, 44, ss.183 - 200, 2019. 10.15390/EB.2019.7820
ISNAD KAVUK KALENDER, Melike vd. "Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Siber Zorbalık Görüşleri, Deneyimleri ve Müdahale Davranışları". Eğitim ve Bilim 44/198 (2019), 183-200. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7820
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 10:44

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları