Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü

Ayten BÖLÜKBAŞI, (Çukurova Üniversitesi)
Oğuzhan KIRDÖK (Çukurova Üniversitesi)
Eğitim ve Bilim
3 2
Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 200 Sayfa Aralığı: 77 - 91 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2019.8090 İndeks Tarihi: 04-03-2020

Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü

Öz:
Bu araştırma, lise öğrencilerinin kariyer uyumu ve yaşam doyumuilişkisinde gelecek yöneliminin aracı rolünün olup olmadığınınincelendiği ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır.Araştırma grubu, lise 9., 10., 11. ve 12. sınıfa devam etmekte olan321 kız, 296 erkek olmak üzere toplam 617 öğrencidenoluşmaktadır. Katılımcıların yaşları 14 ile 18 yaş aralığındadır.Araştırmada lise öğrencilerinin kariyer uyumuna ilişkin veriler“Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği”, yaşam doyumuna ilişkinveriler “Yaşam Doyumu Ölçeği”, gelecek yönelimine ilişkin verilerise “Yaşam Yönelimi Testi” ve “Umut Ölçeği” toplam puanıyoluyla elde edilmiştir. Ayrıca kişisel bilgiler için “Kişisel BilgiFormu” kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin analizindekorelasyon analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve aracılıkanalizi kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve AMOSprogramları kullanılmıştır. Araştırmada yapılan analizlersonucunda kariyer uyumunun yaşam doyumuyla ilişkisindegelecek yöneliminin tam aracılık rolüne sahip olduğubulunmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları Hemşirelik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akbarzadeh, M., Mostafavi, M., Mirzaee, A., Asadi, S., Hashemzadeh, A. ve Reyhani Nahr, A. (2014). Relationship between time perspective and work hope. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, 3, 157-163.
  • Atance, C. M. ve O'Neill, D. K. (2001). Episodic future thinking. Trends in Cognitive Sciences, 5, 533-539.
  • Avci, S. (2013). Relations between self-regulation, future time perspective and the delay of gratification in university students. Education, 133, 525-537.
  • Aydın, G. ve Tezer, E. (1991). İyimserlik, sağlık sorunları ve akademik başarı ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 7(26), 2-9.
  • Bailey, T. C., Eng, W., Frisch, M. B. ve Snyder, C. R. (2007). Hope and optimism as related to life satisfaction. Journal of Positive Psychology, 2, 168-175.
  • Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
  • Baumgartner, H. ve Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
  • Bembenutty, H. ve Karabenick, S. A. (2004). Inherent association between academic delay of gratification, future time perspective, and self-regulated learning. Educational Psychology Review, 16, 35-57.
  • Blustein, D. L. (2011). Vocational psychology at the fork in the road: Staying the course or taking the road less traveled. Journal of Career Assessment, 19, 316-322.
  • Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. K. A. Bollen ve J. S. Long (Ed.), Testing structural equation models içinde (s. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
  • Bryant, F. B. ve Cvengros, J. A. (2004). Distinguishing hope and optimism: Two sides of a coin, or two separate coins?. Journal of Social and Clinical Psychology, 23, 273-302.
  • Büyükgöze-Kavas, A. (2014). Validation of the career adapt-abilities scale-Turkish form and its relation to hope and optimism. Australian Journal of Career Development, 23(3), 125-132.
  • Büyükgöze-Kavas, A., Duffy, R. D. ve Douglass, R. P. (2015). Exploring links between career adaptability, work volition, and well-being among Turkish students. Journal of Vocational Behavior, 90, 122-131.
  • Cabras, C. ve Mondo, M. (2018). Future orientation as a mediator between career adaptability and life satisfaction in university students. Journal of Career Development, 45(6), 1-13.
  • Chemers, M. M., Watson, C. B. ve May, S. T. (2000). Dispositional affect and leadership effectiveness: A comparison of self-esteem, optimism, and efficacy. Personality & Social Psychology Bulletin, 26, 267- 277.
  • Chua, L. W., Milfont, T. L. ve Jose, P. E. (2015). Coping skills help explain how future-oriented adolescents accrue greater well-being over time. Journal of Youth and Adolescence, 44, 2028-2041.
  • Creed, P. A. ve Hughes, T. (2013). Career development strategies as moderators between career compromise and career outcomes in emerging adults. Journal of Career Development, 40, 146-163.
  • Di Maggio, I., Ginevra, M. C., Nota, L. ve Soresi, S. (2016). Development and validation of an instrument to assess future orientation and resilience in adolescence. Journal of Adolescence, 51, 114-122.
  • Diener, E. ve Lucas, R. E. (1999). Personality and subjective well-being. D. Kahneman, E. Diener ve N. Schwarz (Ed.), Well-being: The foundations of hedonic psychology içinde (s. 213-229). New York, NY, US: Russell Sage Foundation.
  • Diener, E., Diener, M. ve Diener, C. (1995). Factors predicting the subjective well-being of nations. Journal of Personality and Social Psychology, 69, 851-864.
  • Diener, E., Emmons, R. E., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
  • Erickson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. New York: Norton.
  • Ferrari, L., Nota, L. ve Soresi, S. (2010). Time perspective and indecision in young and older adolescents. British Journal of Guidance & Counselling, 38, 61-82.
  • Gagne, M. ve Shepherd, M. (2001). A comparison between a distance and a traditional graduate accounting class. T.H.E. Journal, 28(9), 58-65.
  • Gilman, R., Huebner, E. S., Tian, S., Park, N., O’Byrne, J., Schiff, M. . . . ve Langknecht, H. (2008). Crossnational adolescent multidimensional life satisfaction reports: Analyses of mean scores and response style differences. Journal Youth Adolescence, 37, 142-154.
  • Ginevra, M. C., Sgaramella, T. M., Santilli, S., Ferrari, L., Nota, L. ve Soresi, S. (2016). Visions about future: A new scale assessing optimism, pessimism and hope in adolescents. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 17, 187-210.
  • Ginzberg, E. (1984). Career development. D. Brown ve L. Brooks (Ed.), Career choice and development: Applying contemporary theories to practice içinde (s. 169-191). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Haar, J. M., Russo, M., Sune, A. ve Ollier-Malaterre, A. (2014). Outcomes of work-life balance on job satisfaction, life satisfaction and mental health: A study across seven cultures. Journal of Vocational Behavior, 85, 361-373.
  • Herr, E. L., Cramer, S. H. ve Niles, S. G. (2004). Career guidance and counseling through the lifespansystematic approaches. Boston: Allyn & Bacon.
  • Hirschi, A. (2009). Career adaptability development in adolescence: Multiple predictors and effect on sense power and life satisfaction. Journal of Vocational Behaviour, 74(2), 145-155.
  • Hirschi, A., Niles, S. G. ve Akos, P. (2011). Engagement in adolescent career preparation: Social support, personality and the development of choice decidedness and congruence. Journal of Adolescence, 34, 173-82.
  • Huebner, E. S., Laughlin, J. E., Ash, C. ve Gilman, R. (1998). Further validation of the multidimensional students’ life satisfaction scale. Journal of Psychological Assessment, 16, 118-134.
  • Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • Konstam, V., Celen-Demirtas, S., Tomek, S. ve Sweeney, K. (2015). Career adaptability and subjective wellbeing in unemployed emerging adults a promising and cautionary tale. Journal of Career Development, 42, 463-477.
  • Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Laghi, F., D'Alessio, M., Pallini, S. ve Baiocco, R. (2009). Attachment representations and time perspective in adolescence. Social Indicators Research, 90, 181-194.
  • Maggiori, C., Johnston, C. S., Krings, F., Massoudi, K. ve Rossier, J. (2013). The role of career adaptability and work conditions on general and professional well-being. Journal of Vocational Behavior, 83, 437- 449.
  • Mann, L., Harmoni, R. ve Power, C. (1989). Adolescent decision-making: The development of competence. Journal of Adolescence, 12(3), 265-278.
  • Marsh, H. W., Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J. ve Peschar, J. L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
  • Masdonati, J. ve Fournier, G. (2015). Life design, young adults, and the school-to-work transition. L. Nota, L. ve J. Rossier (Ed.), Handbook of life design: From practice to theory and, from theory to practice içinde (s. 117-133). Boston, MA, US: Hogrefe Publishing.
  • Niles, S. G., Amundson, N. E. ve Neault, R. A. (2011). Career flow: A hope-centered approach to career development. Columbus, OH: Pearson.
  • Nota, L., Soresi, S., Ferrari, L. ve Ginevra, M. C. (2014). Vocational designing and career counseling in Europe: Challenges and new horizons. European Psychologist, 19, 248-259.
  • OECD/European Communities. (2004). Career guidance: A handbook for policy makers. Paris, France: OECD Publications.
  • Öncel, L. (2014). Career adapt-abilities scale: Convergent validity of subscale scores. Journal of Vocational Behavior, 85, 13-17.
  • Patton, W., Bartrum, D. A. ve Creed, P. A. (2004). Gender differences for optimism self-esteem expectations and goals in predicting career planning and exploration in adolescents. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 4(3),193-209.
  • Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A classification and handbook. New York: Oxford University Press/Washington, DC: American Psychological Association.
  • Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior Research Methods, 40(3), 879-891.
  • Rottinghaus, P. J., Day, S. X. ve Borgen, F. H. (2005). The career futures inventory: A measure of careerrelated adaptability and optimism. Journal of Career Assessment, 13(1), 3-24.
  • Santilli, S., Marcionetti, J., Rochat, S., Rossier, J. ve Nota, L. (2017). Career adaptability, hope, optimism, and life satisfaction in Italian and Swiss adolescents. Journal of Career Development, 44, 62-76.
  • Santilli, S., Nota L., Ginevra, M. C. ve Soresi, S. (2014). Career adaptability, hope and life satisfaction in workers with intellectual disability. Journal of Vocational Behavior, 85, 67-74.
  • Savickas, M. L. (1997). Career adaptability: An integrative construct for life-span, life-space theory. Career Development Quarterly, 45, 247-259.
  • Savickas, M. L. (2002). Career construction: A developmental theory of vocational behavior. D. Brown (Ed.), Career choice and development içinde (s. 149-206). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. S. D. Brown ve R. W. Lent (Ed.), Career Development and Counseling: Putting Theory and Research to Work içinde (s. 42-70). Hoboken, New Jersey: Wiley & Sons.
  • Savickas, M. L. (2008). Helping people choose jobs: A history of guidance profession. J. A. Athanasou ve R. V. Esbroeck (Ed.), International Handbook of Career Guidance içinde (s. 97-113). Dordrecht: Springer.
  • Savickas, M. L. (2013). Career construction theory and practice. R. W. Lent ve S. D. Brown (Ed.), Career Development and Counseling: Putting Theory and Research to Work (s. 144-180). Hoboken: John Wiley & Sons.
  • Savickas, M. L. ve Porfeli, E. J. (2012). Career adapt-abilities scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80, 661-673.
  • Savickas, M. L., Nota, L., Rossier, J., Dauwalder, J. P., Duarte, M. E., Guichard, J. ve Van Vianen, A. E. (2009). Life designing: A paradigm for career construction in the 21st century. Journal of Vocational Behavior, 75, 239-250.
  • Scheier, M. F. ve Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcomes expectancies. Health Psychology, 4, 219-247.
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Method of Psychological Research, 8(2), 23-74.
  • Schuitema, J., Peetsma, T. ve Van der Veen, I. (2014). Enhancing student motivation: A longitudinal intervention study based on future time perspective theory. The Journal of Educational Research, 107, 467-481.
  • Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2010). A beginner's guide to structural equation modeling. New York: Taylor & Francis Group.
  • Seginer, R. (2009). Future orientation: Developmental and ecological perspectives. New York: Springer
  • Seligman, M. E. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychological Association.
  • Snyder, C. R., Feldman, D. B., Taylor, J. D., Schroeder, L. L. ve Adams, V. H. (2000). The roles of hopeful thinking in preventing problems and enchancing strengths. Applied and Preventive Psychology, 9, 249-270.
  • Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T. ... ve Harney, P. (1991a). The will and the ways: Development and validation of an individual-difference measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60, 570-585.
  • Snyder, C. R., Irving, L. ve Anderson, J. R. (1991b). Hope and health: Measuring the will and the ways. C. R. Snyder ve D. R. Forsyth (Ed.), Handbook of social and clinical psychology: The health perspective içinde (s. 285-305). Elmsford, NY: Pergamon Press.
  • Stoddard, S. A., Zimmerman, M. A. ve Bauermeister, J. A. (2011). Thinking about the future as a way to succeed in the present: A longitudinal study of future orientation and violent behaviors among African American youth. American Journal of Community Psychology, 48, 238-246.
  • Sun, R. C. ve Shek, D. T. (2012). Beliefs in the future as a positive youth development construct: A conceptual review. The Scientific World Journal, 18(3), 1-8.
  • Super, D. E. (1990). A life-span, life-space, approach to career development. D. Brown ve L. Brooks (Ed.), Career choice and development içinde (s. 197-261). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
  • Tarhan, S. ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli umut ölçeği‘nin Türkçe‘ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
  • Wang, J. ve Wang, X. (2012). Structural equation modeling: Applications using Mplus. West Susex: John Wiley & Sons.
  • Wong, S. S. ve Lim, T. (2009). Hope versus optimism in Singaporean adolescents: Contributions to depression in life satisfaction. Personality an Individual Differences, 46, 648-652.
APA Bölükbaşı Uygur A, KIRDÖK O (2019). Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. , 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
Chicago Bölükbaşı Uygur Ayten,KIRDÖK Oğuzhan Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. (2019): 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
MLA Bölükbaşı Uygur Ayten,KIRDÖK Oğuzhan Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. , 2019, ss.77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
AMA Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. . 2019; 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
Vancouver Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. . 2019; 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
IEEE Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O "Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü." , ss.77 - 91, 2019. 10.15390/EB.2019.8090
ISNAD Bölükbaşı Uygur, Ayten - KIRDÖK, Oğuzhan. "Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü". (2019), 77-91. https://doi.org/10.15390/EB.2019.8090
APA Bölükbaşı Uygur A, KIRDÖK O (2019). Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. Eğitim ve Bilim, 44(200), 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
Chicago Bölükbaşı Uygur Ayten,KIRDÖK Oğuzhan Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. Eğitim ve Bilim 44, no.200 (2019): 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
MLA Bölükbaşı Uygur Ayten,KIRDÖK Oğuzhan Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. Eğitim ve Bilim, vol.44, no.200, 2019, ss.77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
AMA Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(200): 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
Vancouver Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(200): 77 - 91. 10.15390/EB.2019.8090
IEEE Bölükbaşı Uygur A,KIRDÖK O "Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü." Eğitim ve Bilim, 44, ss.77 - 91, 2019. 10.15390/EB.2019.8090
ISNAD Bölükbaşı Uygur, Ayten - KIRDÖK, Oğuzhan. "Lise Öğrencilerinin Kariyer Uyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisinde Gelecek Yöneliminin Aracı Rolü". Eğitim ve Bilim 44/200 (2019), 77-91. https://doi.org/10.15390/EB.2019.8090
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 10:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları