SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ
Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 0 Sayfa Aralığı: 125 - 136 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21923/jesd.369346 İndeks Tarihi: 05-03-2020
SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ
Öz: Araştırma sağlık kurumlarında çalışan personelin iş stresi, yorgunluk ve tükenmişlikilişkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma Isparta’daki bazı sağlık kurumlarındahasta ile doğrudan ilişkili çalışan hekim, hemşire ve yardımcı personel olmaküzere 300 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sağlık çalışanlarının iş stresi, yorgunlukve tükenmişliğini belirlemede İsveç İş Yükü-Kontrol-Destek Anketi, Merhamet Ölçeği veMaslach Tükenmişlik Envanteri kullanılmıştır. İş stresi, yorgunluk ve tükenmişlik ilişkisinibelirlemede korelasyon analizi; meslek, cinsiyet, yaş, deneyim, zorlanma durumuve işin zorluk derecesinin iş stresi, yorgunluk ve tükenmişlik üzerindeki etkisinibelirlemede varyans analizi ve t testi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda Merhamet Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği alt boyutlarıarasında yüksek korelasyon izlenmektedir. Özellikle duyarsızlaşma alt boyutu ile MerhametÖlçeği alt boyutları arasındaki korelasyon yüksek bulunmuştur (p<0,01). Yaşilerledikçe (p<0,01) ve eğitim düzeyi yükseldikçe iş yükünün azaldığı (p<0,05), işkontrolünün arttığı (p<0,01) gözlenmiştir. Hemşirelerin (p<0,01) sosyal destek gereksinimi,hekim ve yardımcı personele göre daha yüksek bulunmuştur. Zorlanma arttıkçaiş yükü (p<0,01) ve sosyal destek gereksinimi (p<0,01) artmaktadır. Yaş ilerledikçeduygusal tükenme azalmakta (p<0,02) ve kişisel başarısızlık artmaktadır(p<0,01). Eğitim yükseldikçe duygusal tükenme artmaktadır (p<0,01).
Anahtar Kelime: Konular:
WORK LOAD, FATIGUE AND BURNOUT RELATIONSHIP BETWEEN THE HEALTH PERSONNEL
Öz: The research was conducted in some health institutions in Isparta. This study aimed to determine the relationship of workload, fatigue and exhaustion of health personnel to physicians, nurses and helpful staff directly related to the patient. The Swedish Work Load-Control-Support Questionnaire, the Compassion Questionnaire, and the Maslach Burnout Inventory were used to determine healthcare workers' work stress, fatigue and exhaustion. Correlation analysis in determining the relationship between work stress, fatigue and burnout; variance analysis and t test were used to determine the degree of job stress, gender, age, experience, strain and job difficulty on job stress, fatigue and burnout. As a result of the research, there is a high correlation between the Compassion Scale and Maslach Burnout Scale subscales. In particular, the correlation between the depersonalization subscale and the Compassion Scale subscales was high (p<0.01). As age progressed (p<0.01) and as education level increased, workload decreased (p<0,05) and work control increased (p<0.01). Low education, low income and physical strain are increasing job stress of the helpful staff. Nurses (p<0.01) had higher social support needs than doctors and helpful staff. Work load (p<0.01) and social support requirement (p<0.01) increase with increasing difficulty; As age progressed, emotional exhaustion decreased (p<0,02) and personal failure increased (p<0.01); emotional exhaustion increases as education increases (p<0.01).
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abbaszadeh, A., Elmi, A., Borhani, F. & Sefidkar, R. (2017). The relationship between “compassion fatigue” and “burnout” among nurses. Annals of Tropical Medicine and Public Health, 10(4), 869-873.
- Aiken, L.H., Clarke, S.P., Sloane, D.M., Sochalski, J.A., Busse, R., Clarke, H., Giovannetti, P., Hunt, J., Rafferty, A.M. & Shamian, J. (2001). Nurses’ reports on hospital care in five countries. Health Affairs, 20, 43–53.
- Aiken, L.H., Clarke, S.P., Sloane, D.M., Sochalski, J. & Silber, J.H. (2002). Hospital nurse staffing and patient mortality, nurse burnout, and job dissatisfaction. J Am Med Assoc, 288(16), 1987-1993.
- Akdeniz, S. & Deniz, M.E. (2016). Merhamet Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 4(1), 50-61.
- Arellano, J.L.H., Martínez, J.A.C., J., Pérez, N.S. & Alcaraz, J.L.G. (2015). Relationship between workload and fatigue among Mexican assembly operators. Int J Phys Med Rehabil, 3(6), 1-6. doi: 10.4172/2329- 9096.1000315
- Aslan, H., Aslan, R.O. & Kesepara, C. (1997). Kocaeli'nde bir grup sağlık çalışanında işe bağlı gerginlik, tükenme ve iş doyumu. Toplum ve Hekim, 12, 24- 29.
- Atasoy, A. & Yorgun, S. (2011). Sağlık çalışanlarında iş gerilimi ve iş stres düzeyinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 71-88.
- Bircan, M., Ak, A., Bayrak, D., Kaya, H., Gül, M. & Cander, B. (2006). Acil tıp hizmeti veren hekimlerde tükenme sendromu. Akademik Acil Tıp Dergisi, 4(7), 51-54.
- Birgili, F., Salış, F. & Özdemir, S. (2010). Sağlık çalışanlarının iş doyumunu etkileyen bazı etmenlerin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2), 27-37.
- Brandt, M.J., Ijzerman, H., Dijksterhuis, A., Farah, F.J., Geller, J., Giner-Sorlla, R., Grange, J.A., Perugini, M., Spies, J.R. & Veer, A. (2014). The replication recipe: What makes for a convincing replication? Journal of Experimental Social Psychology, 50, 217-224. doi.org/10. 1016/j.jesp.2013.10.005
- Carayon, P. & Gurses, A. (2008). Nursing workload and patient safety-a human factors engineering perspective. Ed. R.G. Hughes. Patient Safety and Quality: An Evidence-Based Handbook for Nurses. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality pp.203-216.
- Crocker, J. & Canevello, A. (2008). Creating and undermining social support in communal Relationships: The role of compassionate and self-image goals. Journal of Personality and Social Psychology, 95(3), 555–575.
- Demiral, Y., Ünal, B., Kılıç, B., Soysal, A., Bilgin, A.C., Uçku, R. & Theorell, T. (2007). İş stresi ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde çalışan erkek işçilerde geçerlik ve güvenilirliğinin incelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 11-18.
- Düzyürek, S. & Ünlüoğlu, G. (1992), Hekimlerde tükenmişlik sendromu. Psikiyatri Bülteni, 1, 108-113.
- Ergin, C. (1993). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22-25 Eylül 1993, Ankara.
- Felli, V.E.A., Mininel, V.A., Sarquis, L.M.M., Bernardino, E. & Cruz, E.B.S.L. (2007). Monitoramento da sa˙de do trabalhador de enfermagem: Promovendo a qualidade de vida no trabalho. In: Anais do 14º Semin ·rio Nacional de Pesquisa em Enfermagem; 2007; FlorianÛpolis(SC), Brasil. FlorianÛpolis: ABEn-SeÁ„o-ABEn-SC.
- Figley, C.R. (2002). Compassion fatigue: Psychotherapists' chronic lack of self care. J Clin Psychol (JCLP), 58(11), 1433-1441. doi: 10.1002/jclp.10090
- Fiseroja, S. (2013). Methods of cognitive ergonomics in assessment of psychosocial risks in work systems. Polskie Towarzystwo Profesjologiczne, 181-197.
- Gilbert, P. (2005). Compassion and cruelty: A biopsychosocial approach. In P. Gilbert (Ed), Compassion: Conceptualisations, Research and Use in Psychotherapy. (pp.9-74). Routledge: London.
- Gilbert, P. & Procter, S. (2006). Compassionate mind training for people with high shame and self-criticism: A pilot study of a group therapy approach. Clinical Psychology and Psychotherapy, 13(6), 353- 379.
- Hall, L.H., Johnson, J., Watt, I., Tsipa, A. & O’Connor, D.B. (2016). Healthcare Staff Wellbeing, Burnout, and Patient Safety: A Systematic Review. PLoS ONE, 11(7): e0159015. doi: 10.1371/journal.pone.015 9015
- Hansen, A.M., Larsen, A.D., Rugulies, R., Garde, A.H. & Knudsen, L.E. (2009). A review of the effect of the psychosocial working environment on physiological changes in blood and urine. Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology, 105, 73–83. doi: 10.1111/j.1742-7843.2009.00444.x
- http://www.personneltoday.com/hr/fatigue-atwork- and-employee-health-a-guide/ (2015). Managing workplace fatigue. Erişim: 11.09. 2017.
- Hutcherson, C.A., Seppala, E.M. & Gross, J.J. (2008). Loving-kindness meditation increases social connectedness. Emotion, 8(5), 720-724.
- Jennings, B.M. (2008). Work stress and burnout among nurses: role of the work environment and working conditions. Patient Safety and Quality An Evidence-Based Handbook for Nurses, Ed: R.G. Hughes. (p.137-158).
- Karasek, R.A. (1979). Job demands, job decision latitude, and mental strain: Implications for job redesign. Administrative Science Quarterly, 24, 285-308. doi:10.2307/23924 98
- Khanade, K. & Sasangohar, F. (2017). Stress, fatigue, and workload in intensive care nursing: A scoping literature review. Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, Sage Journal, 61(1), 686-690.
- Kowalski, C., Ommen, O., Driller, E., Ernstmann, N., Wirtz, M.A., Kohler, T. & Pfaff, H. (2010). Burnout in nurses - the relationship between social capital in hospitals and emotional exhaustion. Journal of Clinical Nursing, 19, 1654-1663. doi: 10.1111/j.1365- 2702.2009. 02989.x
- Krause, N. & Shaw, B. A. (2000). Giving social support to others, socioeconomic status, and changes in selfesteem in late life. Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 55(6), 323-333.
- Lasalvia, A., Bonetto, C., Bertani, M., Bissoli, S., Cristofalo, D., Marrella, G. et al, (2009). Influence of perceived organisational factors on job burnout: survey of community mental health staff. The British Journal of Psychiatry, 195, 537–544. doi: 10.1192/bjp.bp.108.060 871
- Laschinger, H.K., Finegan, J., Shamian, J., et al. (2001). Impact of structural and psychological empowerment on job strain in nursing work settings. Expanding Kanter’s model. J Nurs Adm, 31(5), 260- 272.
- Lemay, E.P. & Clark, M.S. (2008). How the head liberates the heart: Projection of communal responsiveness guides relationship promotion. Journal of Personality and Social Psychology, 94(4), 647–671.
- LeSergent, C.M. & Haney, C.J. (2005). Rural hospital nurse’s stressors and coping strategies: a survey. Internatl J Nurs Studies, 42, 315-324.
- Leveck, M.L. & Jones, C.B. (1996). The nursing practice environment, staff retention, and quality of care. Res Nurs Health, 19, 331-343.
- Lutz, A., Greischar, L.L., Rawlings, N.B., Ricard, M. & Davidson, R.J. (2004). Long-term meditators selfinduce high-amplitude gamma synchrony during mental practice. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(46), 16369–16373.
- MacPhee, M., Dahinten, V.S. & Havaei, F. (2017). The impact of heavy perceived nurse workloads on patient and nurse outcomes. Administrative Sciences, 7(7), 1-17. doi: 10.3390/ admsci7010007.
- Maslach, C. & Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Organizational Behavior, 2, 99-113. doi:10. 1002/job.4030020205
- Maslach, C. & Jackson, S.E. (1984). Burnout in organizational settings. Applied Social Psychology Annual, 5, 133–153.
- Maslach, C. & Jackson, S.E. (1986). Maslach Burnout Inventory. Second Edition. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
- Maslach, C., Schaufeli, W.B. & Leiter, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422. doi: 10.1146/annurev.psych.52. 1.397
- Nedic, O., Jocic, N., Filipovic, D. & Solak, Z. (2002). A sense of responsibility in health personnel as a cause of work-related stress. Med Pregl, 55(3-4), 97-103
- Noosorn, N. & Wongwat, R. (2010). Predictors of burnout among community health personnel of primary care units in the Northern region of Thailand. Journal of Neuroscience and Behavioural Health, 2(2), 18-22.
- Pommier, E.A. (2010). Development of a Scale to Measure Compassion. University of Texas, Doctor of Philosophy. Austin.
- Portnoy, D. (2011). Burnout and compassion fatigue watch for the signs. Health Progress, 47-50.
- Portoghese, I., Galletta, M., Coppola, R.C., Finco, G. & Campagna, M. (2014). Burnout and workload among health care workers: The moderating role of job control. Safety and Health at Work, 5, 152- 157.
- Sapia, T., Felli, V.E.A. & Ciampone, M.H.T. (2009). Health problems among outpatient nursing personnel with a high physiological workload. Acta Paul Enferm, 22(6), 808-813.
- Scott, L.D., Rogers, A.E., Hwang, W.T. & Zhang, Y. (2006). Effects of critical care nurses’ work hours on vigilance and patients’ safety. American Journal of Critical Care, 13(1), 30-37.
- Shapiro, S.L., Brown, K.W. & Biegel, G.M. (2007). Teaching self-care to caregivers: Effects of mindfulness- based stress reduction on the mental health of therapists in training. Training and Education in Professional Psychology, 1(12), 105–115.
- Smith, L., Folkard, S., Tucker, P. & Macdonald, I. (1998). Work shift duration: A review comparing eight hour and 12 hour shift systems. Occupational and Environmental Medicine, 55, 217-229.
- Sprecher, S. & Fehr, B. (2005). Compassionate love for close others and humanity. Journal of Social and Personal Relationships, 22(5), 629-651.
- Sunter, A.T., Canbaz, S., Dabak, Ş., Öz, H. & Pekşen, Y. (2006). Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1), 9-14.
- van der Hulst, M. (2003). Long work hours and health. Scandinavian Journal of Work, Environment and Health, 29, 171-188.
- Wright, T.A. & Bonett, D.G. (1997). The contribution of burnout to work performance. Journal of Organizational Behavior, 18(5), 491-499.
| APA | Kalinkara V, KALAYCI I (2018). SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. , 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| Chicago | Kalinkara Velittin,KALAYCI IŞIL SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. (2018): 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| MLA | Kalinkara Velittin,KALAYCI IŞIL SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. , 2018, ss.125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| AMA | Kalinkara V,KALAYCI I SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. . 2018; 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| Vancouver | Kalinkara V,KALAYCI I SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. . 2018; 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| IEEE | Kalinkara V,KALAYCI I "SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ." , ss.125 - 136, 2018. 10.21923/jesd.369346 |
| ISNAD | Kalinkara, Velittin - KALAYCI, IŞIL. "SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ". (2018), 125-136. https://doi.org/10.21923/jesd.369346 |
| APA | Kalinkara V, KALAYCI I (2018). SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(0), 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| Chicago | Kalinkara Velittin,KALAYCI IŞIL SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 6, no.0 (2018): 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| MLA | Kalinkara Velittin,KALAYCI IŞIL SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol.6, no.0, 2018, ss.125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| AMA | Kalinkara V,KALAYCI I SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2018; 6(0): 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| Vancouver | Kalinkara V,KALAYCI I SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2018; 6(0): 125 - 136. 10.21923/jesd.369346 |
| IEEE | Kalinkara V,KALAYCI I "SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ." Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, ss.125 - 136, 2018. 10.21923/jesd.369346 |
| ISNAD | Kalinkara, Velittin - KALAYCI, IŞIL. "SAĞLIK KURUMLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN İŞ STRESİ, YORGUNLUK VE TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ". Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 6/0 (2018), 125-136. https://doi.org/10.21923/jesd.369346 |
