Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 18. EYİ Özel Sayısı Sayfa Aralığı: 23 - 36 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.361870 İndeks Tarihi: 09-03-2020

EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Öz:
Bu çalışmanın amacı, Türkiye Ekonomisi’nin 2003.Q1-2016.Q1 ve 2008.Q1-2016.Q1 dönemlerinde ekonomikbüyüme, ihracat ve ithalat arasındaki ilişkilerine bakarak “ithalata dayalı büyüme hipotezinin mi” geçerliolduğunu, yoksa “ihracata dayalı büyüme hipotezinin mi” geçerli olduğunu ortaya koymaktır. Bu amaçlakurulan modelleri tahmin edebilmek için Engle-Granger, Johansen ve Dinamik EKK yöntemleri uygulanarakuzun dönem ilişkiler araştırılmıştır. Söz konusu ilişkiler araştırılırken, 2003.Q1-2016.Q1 döneminde,değişkenlerin hem nominal hem de reel değerleri ile çalışılmıştır. Değişkenlerin reel değerleri ile yapılan analizsonuçları, Türkiye’de “ithalata dayalı büyüme hipotezinin” geçerli olduğunu; değişkenlerin nominal değerleriile yapılan analiz sonuçları, Türkiye’de “ihracata dayalı büyüme hipotezinin” geçerli olduğunu ve değişkenlerarasında uzun dönem denge ilişkisi olduğunu göstermektedir. Aynı analiz Türkiye Ekonomisi’nin 2008.Q1-2016.Q1 dönemi için yapılmış ve bu dönemde “İhracata dayalı büyüme hipotezinin” geçerli olduğugörülmüştür.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND FOREIGN TRADE: THE CASE OF TURKEY

Öz:
This study aims to demonstrate the validity of either the “import-oriented growth hypothesis” or the “exportoriented growth hypothesis” for Turkey’s economy by examining the relations between economic growth, export and import in the 2003.Q1-2016.Q1 and 2008.Q1-2016.Q1 periods. In order to estimate the models constructed for this purpose, Engle-Granger, Johansen and Dynamic Least Squares methods were applied to examine long-term relationships. To explore the above-mentioned relationships, both nominal and real values of the variables were used to analyze the 2003.Q1-2016.Q1 period. The analysis results using the real values of the variables showed the validity of the import-oriented growth hypothesis for Turkey; while the results of an analysis based on the nominal values of the variables demonstrates that the export-oriented growth hypothesis holds true for the country with a long-term equilibrium relationship between the variables. The same analysis was made for the 2008.Q1-2016.Q1 period of Turkey’s Economy and the “export-oriented growth hypothesis” was valid in this period.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acet, H., Erdoğan, S. ve Köksal, M. (2016). İthalat, İhracat ve Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Uygulaması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 31, 145-160.
  • Aktaş, C.(2009). Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18, 35-47.
  • Awokuse T.O. (2008). Trade Openness and Economic Growth: Is Growth Export-led or Import-led? Applied Economics, 40, 161–173.
  • Bhagwati, J. (1978). Anatomy and Consequences of Exchange Control Regimes: Liberalization Attempts and Consequences. Cambridge, MA: Ballinger.
  • Balassa, B. (1978). Exports and Economic Growth: Further Evidence. Journal of Development Economics, 5, 181-189.
  • Chang, T.,Simo-Kengne, B.D. ve Gupta, R. (2014). The Causal Relationship between Imports and Economic Growth in the Nine Provinces of South Africa: Evidence from Panel Granger Causality Tests. Journal of Economic Ccoperation and Development, 35(2), 71-90.
  • Chenerey, H.B. (1961). Comparative Advantages and Development Policy. American Economic Review, 51, 18-51.
  • Dawson, P.J. ve Sanjuán-López, A.L. (2013). The Export-Income Relationship in Developing Countries: Evidence from Panel Cointegration. The Journal of Developing Areas, 47(1), 47- 62.
  • Dickey, D. A.ve Fuller W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of American Statistical Association, 74(366), 427-431.
  • Dura, Y.C., Beşer, M.K. ve Acaroğlu, H. (2017). Türkiye’nin İhracata Dayalı Büyümesinin Ekonometrik Analizi. Ege Akademik Bakış, 17(2), 295-310.
  • Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55, 251–276.
  • Esfahani, H.S. (1991). Exports, Imports, and Economic Growth in Semi-Industrialized Countries. Journal of Development Economics, 35(1), 93-116.
  • Gerni, C., Emsen, Ö.S. ve Değer, M.K. (2008). İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980- 2006 Türkiye Deneyimi. 2. Ulusal İktisat Kongresi, İzmir.
  • Herrerias, M.H. ve Orts, V. (2009). Equipment Investment and Openness in Chine. China's Three Decades of Economic Reform. ISBN 0-203-87388-2.
  • İspir, S., Ersoy, B.A. ve Yılmazer, M. (2009). Türkiye’nin Büyüme Dinamiğinde İhracat mı İthalat mı Daha Etkin? Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1),59- 72.
  • Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegrating Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
  • Korkmaz, S. ve Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3).
  • Lee, Jong-Wha (1995). Capita lGoods Imports and Long-Run Growth. Journal of Development Economics, 48 (1), 91-110.
  • Krueger, A. (1978), Foreign Trade Regimes and Economic Development: Liberalisation Attempts and Consequences. Ballinger, Cambridge, MA.
  • Krueger, A. (1983). The Effects of Trade Strategies on Growth. Finance and Development, 20 (2), - 8.
  • Özer, M. ve Erdoğan, L. (2007). Türkiye’de İhracat, İthalat ve 3 Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 17, 93-110.
  • Özcan, B. ve Özçelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli mi?", Yönetim ve Ekonomi, 20(1),1-14.
  • Pawlos, S. (2004). The Relationship between Import and GDP Growth in Ethiopia: An Empirical Analysis. Erişim Adresi http://www.eeaecon.org/EEA/conferences /papers/Sewasew%20Pawlos%2020The%20relation%20ship%20between%20import %20and%20GDP%20growth%20in%20Ethiopia.doc
  • Ramos, F.F.R. (2001). Exports, Imports, and Economic Growth in Portugal: Evidence from Causality and Cointegration Analysis. Economic Modelling, 18, 613-623.
  • Saaed, A.A. ve Hussain, M.A. (2015). Impact of Exports and Imports on Economic Growth: Evidence from Tunisia. Journal of EmergingTrends in Economicsand Management Sciences (JETEMS) 6(1), 13-21.
  • Saraç, T.B. (2013), "İhracat ve İthalatın Ekonomik Büyüme ÜzerindekíEtkisi: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış, 13(2): 181-194.
  • Saikkonen, P. (1992). Estimation and Testing of Cointegrated Systems by an Autoregressive Approximation. Econometric Theory. 8, 1–27.
  • Stock, J. H. ve Watson, M. (1993). A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems. Econometrica, 61, 783–820.
  • Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2010). Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik BüyümeArasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 115-140.
  • Taban S. ve Aktar I. (2008). An Empirical Examination of theExport-led Growth Hypothesis in Turkey. Journal of Yasar University, 3(11), 1535-1551.
  • Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
  • Usman, M., Ali, M., Kamran, H.W. ve Khalid, H. (2012). Impact of Exports on Economic Growth- a Case of Luxemburg. Information Management and Business Review, 4(1), 1-7.
  • Üzümcü, A. (2015). Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve Kalkınma Dinamikleri. IX. Bölüm. Erişim Adresi http://ademuzumcu.org/PDF/D2.pdf.
  • Yardımcı, P. (2007). Türkiye’deİhracat-İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Bilgi Yayılmaları Çerçevesinde Analizi: Johansen ve Pesaran Sınır Testi Uygulaması, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, Malatya.
  • Yıldız, E. B. ve Berber, M. (2008). İthalata Dayalı Büyümenin Sürdürülebirliği: 1989-2007 Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 10, Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı.
  • Yükseler, Z. ve Türkan, E. (2008). Türkiye’nin Üretim ve Dış Ticaret Yapısında Dönüşüm, Küresel Yönelimler ve Yansımalar. TÜSİAD Yayınları, Yayın No. T/2008-02/453.
  • Zang, W. ve Baimbridge, M. (2012). Exports, Imports and Economic Growth in South Korea and Japan: A Tale of Two Economies. Applied Economics,44.
  • Zhang, X. ve Zou, Heng-fu (1995). Foreign Technology Imports and Economic Growth in Developing Countries. The World Bank, Policy Research Working Paper, No: 1412, Washington,
APA YURDAKUL F, AYDIN M (2018). EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. , 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
Chicago YURDAKUL Funda,AYDIN MEHMET EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. (2018): 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
MLA YURDAKUL Funda,AYDIN MEHMET EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. , 2018, ss.23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
AMA YURDAKUL F,AYDIN M EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. . 2018; 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
Vancouver YURDAKUL F,AYDIN M EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. . 2018; 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
IEEE YURDAKUL F,AYDIN M "EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA." , ss.23 - 36, 2018. 10.18092/ulikidince.361870
ISNAD YURDAKUL, Funda - AYDIN, MEHMET. "EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA". (2018), 23-36. https://doi.org/10.18092/ulikidince.361870
APA YURDAKUL F, AYDIN M (2018). EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(18. EYİ Özel Sayısı), 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
Chicago YURDAKUL Funda,AYDIN MEHMET EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.18. EYİ Özel Sayısı (2018): 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
MLA YURDAKUL Funda,AYDIN MEHMET EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.18. EYİ Özel Sayısı, 2018, ss.23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
AMA YURDAKUL F,AYDIN M EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2018; 0(18. EYİ Özel Sayısı): 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
Vancouver YURDAKUL F,AYDIN M EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2018; 0(18. EYİ Özel Sayısı): 23 - 36. 10.18092/ulikidince.361870
IEEE YURDAKUL F,AYDIN M "EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.23 - 36, 2018. 10.18092/ulikidince.361870
ISNAD YURDAKUL, Funda - AYDIN, MEHMET. "EKONOMİK BÜYÜME VE DIŞ TİCARET ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 18. EYİ Özel Sayısı (2018), 23-36. https://doi.org/10.18092/ulikidince.361870