İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Yıl: 2018 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 35 - 51 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29135/std.409001 İndeks Tarihi: 15-03-2020
İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Öz: İznik Çini Fırınları kazı çalışmaları sırasında, kalıba baskı tekniğinde kullanılançok sayıda kalıp parçası da ele geçmiştir. Kırmızı sert hamurdan imal edilmiş kazıbuluntusu kalıplar; kalın düz dipli, konik ya da basık küre gövdeli, düz ağızlıdır. Ele geçenkalıp parçaları arasında yalnızca üç örnek bu genellemenin dışında kalmaktadır. Bunlar,alçak ayaklı olup biri hafif dışa dönük kenarlıdır. Bu kalıpların ağız çapları 14-23,5 cm,dip çapları 6-10 cm, yükseklikleri 5-9 cm aralığında değişmektedir. Kalıpların iç yüzeyineoyma, kazıma ve baskı teknikleriyle uygulanan desenleri de kalıp baskı tekniğindeyapılmış gövde parçalarında olduğu gibi geometrik, grift bitkisel ve örgülü kompozisyonlaroluşturmaktadır. Bu kalıp parçaları arasında gövde parçalarında rastladığımız desenlerlebirebir örtüşen örnekleri de görmek mümkündür. Bunlar arasında yazı dekorlu kalıp parçasıilgi uyandırmaktadır. Ancak ele geçen parçanın mevcut kısımlarında görülebilen harflerdenbir anlam çıkmaması, bu yazının dekoratif amaçlı yapılmış olabileceğini düşündürmektedir.Bunların dışında, yiv dekorlu kalıplar da ayrı bir grup oluşturmaktadır. İznik’te bulunankalıp parçaları, form, desen ve boyutları bakımından Anadolu dışı İslam seramik sanatındave Anadolu’da kullanılan kalıplarla benzerlik göstermektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
EVALUATION ON EARTHWARE MOULDS UNEARTHED DURING THE IZNIK KILNS EXCAVATIONS
Öz: A large number of mould fragments, used in the moulded ware, were found during the Iznik Kiln Excavation. Mould findings, made from red hard paste, have thick and flat bases, depressed spherical/spheroid or conical bodies, and flat spouts. Only three example among the mould fragments found is excluded from this generalization. This mould piece, have a low foot and one mould slightly flaring edge. Diameters of the spouts, the bases and heights vary between 14 and 23,6 cm, 6 and 10 cm, and 5 and 9 cm, respectively. Like in body decorations, patterns on the interiors of moulds applied in the carved and pressed technique, consist of geometrical, intricate herbal and braided compositions. These mould fragments include examples that completely overlap with the patterns we see on body fragments. The mould fragment, which consists of four connecting pieces, strikes attention with its inscriptions. However, letters visible on the obtained fragments do not represent a meaningful word, which suggests the inscription may have been intended as a decoration. Aside from these, fluting moulds constitute a separate group. These fragments have similarities to the moulds used in non-Anatolian Islamic ceramics and in Anatolia.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aslanapa, O. - Altun, A. (1998). İznik Çini Fırınları Kazısı 1996 Yılı Çalışmaları, XIX. Kazı Sonuçları Toplantısı II. 625-639, Ankara.
- Böhlendorf Arslan, B. (2007). Beylikler Döneminde Milet’te Seramik Üretimi. Konya Kitabı X, Rüçhan Arık, M. Oluş Arık’a Armağan, (ed. H. Karpuz - O. Eravşar), (87-98), Konya.
- Böhlendorf Arslan, B. (2008). Keramikproduktion im Byzantinischen und Türkischen Milet. Istanbuler Mitteilungen, 58, 371-407.
- Bulut, L. (1998). Selçuk (Ayasulug) Kazılarında Ele Geçen İslam Devri Seramikleri. 1. Uluslararası Geçmişten Günümüze Selçuk Sempozyumu (4-6 Eylül 1997), (343-355), İzmir.
- Demirsar Arlı, B. (2012). İznik Çini Fırınları Kazısı 2010 Yılı Çalışmaları. 33. Kazı Sonuçları Toplantısı - 3, (391-408), Ankara.
- Demirsar Arlı, B. (2017). İznik Çini Fırınları Kazısı 2015 Yılı Çalışmaları. 38. Kazı Sonuçları Toplantısı - 2, (371-388), Ankara.
- Demirsar Arlı, B. - Kaya, Ş. - Erol, Ö. - Arlı, H. [Baskıda - a]. Decorated Filter Jugs In The Moulded Ware Unearthed During The Iznik Kilns Excavations. International Congress for Thracian Pottery (April 26-28, 2017; Mimar Sinan Fine Arts University, İstanbul)
- Demirsar Arlı, B. - Kaya, Ş. - Erol, Ö. - Arlı, H. [Baskıda - b]. 2015-2017 Kazı Dönemlerinde İznik Çini Fırınları Kazısı’nda Ele Geçen Baskı ve Kalıp Baskı Tekniğinde Dekorlu Seramikler / Decorated Ceramıcs In The Impressed and Moulded Ware Unearthed Between 2015-2017 During The Iznik Kilns Excavations. 21. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu (25-27 Ekim 2017, Antalya).
- Demirsar Arlı, B. [tarihsiz]. İznik Çini Fırınları Kazısından İlgi Çekici Örnekler. Uluslararası İznik Sempozyumu (5-7 Eylül 2005). (347-354-498-501), İstanbul.
- Durukan A., (1982). Turkish Islamic Ceramic Finds. Istanbuler Mitteilungen - 32, (26-29), Taf. 10-14.
- Fehérvári, G. (1998). Pottery of the Islamic World, Kuwait.
- Gök Gürhan, S. (2007). Akşehir Kurtarma Kazısı Seramikleri. Anadolu’da Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı (Ed. G. Öney - Z. Çobanlı), (157-169), İstanbul.
- Gök Gürhan, S. (2009). 1995-2009 Yılları Arasında Beçin Kazısı’nda Ortaya Çıkarılan Seramiklerin Değerlendirilmesi, Sanat Tarihi Dergisi - XVIII/ 2, Ekim/ October, (45-70).
- Gök Gürhan, S. (2010). Manisa Gülgün Hatun Hamamı’nda Bulunan Baskı Desenli, Kuşlu Testiler. 12. Ortaçağ-Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Sempozyumu (15-17 Ekim 2008) Bildiriler, (Ed. A. O. Uysal - A. Yavaş, M. Dündar, O. Koçyiğit), (206-216), İzmir.
- Gök Gürhan, S. (2011). 2007 ve 2008 Yıllarında Balat İlyas Bey Külliyesi’nde Yapılan Kazı ve Temizlik Çalışmalarında Ortaya Çıkarılan Seramikler / Ceramics Unearthed During the Excavation and Celaning Work Conducted at the
- İlyas Bey Complex In 2007 and 2008. Balat İlyas Bey Külliyesi / İlyas Bey Complex, (Ed. M. Baha Tanman - Leyla Kayhan Elbirlik), (301-333), İstanbul.
- Karamağaralı Yörükân, B. (1982). Ahlat Seramik Ekolü. A.Ü. İslami İlimler Dergisi - 5, (391-462).
- Özkul Fındık, N. (2013a). Unglazed Pottery (Impressed) Production in a Medieval City, Hasankeyf. 14 International Congress of Turkish Art (19-21 Septemberl 2011 Paris), Proceedins, (Ed. F. Hitzel), (563-570), Paris.
- Özkul Fındık, N. (2013b). Artuklu-Eyyubi Dönemlerinde Hasankeyf’te Seramik Atölyeleri ve Üretimi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi - 30/2, (43- 59).
- Özkul Fındık, N. (2017). Seramik Üretiminde Kullanılan Kil Kalıplar. Uluslararası Katılımlı Osmanlı Dünyası’nda Kültürel Karşılaşmalar ve Sanatsal Yansımaları: Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu’na Armağan Kitabı, (99-104), Ankara.
- Uysal, A. O. (2007). Konya’daki İnşaat Hafriyatlarında Ele Geçen Sırsız Selçuklu Seramikleri. Konya Kitabı - X, Rüçhan Arık, M. Oluş Arık’a Armağan, (Ed. Haşim Karpuz ve Osman Eravşar), (711-724), Konya.
- Watson, O. (2004). Ceramics From Islamic Lands; Kuwait National Museum. London: The Al-Sabah Collection.
| APA | DEMİRSAR ARLI V, Kaya Ş (2018). İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. , 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| Chicago | DEMİRSAR ARLI VESİLE BELGİN,Kaya Şennur İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. (2018): 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| MLA | DEMİRSAR ARLI VESİLE BELGİN,Kaya Şennur İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2018, ss.35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| AMA | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| Vancouver | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| IEEE | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş "İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.35 - 51, 2018. 10.29135/std.409001 |
| ISNAD | DEMİRSAR ARLI, VESİLE BELGİN - Kaya, Şennur. "İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ". (2018), 35-51. https://doi.org/10.29135/std.409001 |
| APA | DEMİRSAR ARLI V, Kaya Ş (2018). İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Sanat Tarihi Dergisi, 27(1), 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| Chicago | DEMİRSAR ARLI VESİLE BELGİN,Kaya Şennur İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Sanat Tarihi Dergisi 27, no.1 (2018): 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| MLA | DEMİRSAR ARLI VESİLE BELGİN,Kaya Şennur İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Sanat Tarihi Dergisi, vol.27, no.1, 2018, ss.35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| AMA | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Sanat Tarihi Dergisi. 2018; 27(1): 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| Vancouver | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ. Sanat Tarihi Dergisi. 2018; 27(1): 35 - 51. 10.29135/std.409001 |
| IEEE | DEMİRSAR ARLI V,Kaya Ş "İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ." Sanat Tarihi Dergisi, 27, ss.35 - 51, 2018. 10.29135/std.409001 |
| ISNAD | DEMİRSAR ARLI, VESİLE BELGİN - Kaya, Şennur. "İZNİK ÇİNİ FIRINLARI KAZISI’NDA ORTAYA ÇIKARILAN PİŞMİŞ TOPRAK KALIP PARÇALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ". Sanat Tarihi Dergisi 27/1 (2018), 35-51. https://doi.org/10.29135/std.409001 |
