Yıl: 2019 Cilt: 22 Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 463 - 488 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15745/da.583546 İndeks Tarihi: 31-03-2020

OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN

Öz:
Türkiye’de modernleşme süreci Avrupa’da ve dünyada yaşanan modernleşme sürecine paralel şekilde gelişmiştir. Bu sürecin anlaşılması, son dönemOsmanlı tarihinden günümüze kadar uzun soluklu bir okuma çabası ve detaylı bir bakış açısı gerektirmektedir. Bu çalışmada başlangıcından itibaren sürecin daha iyi anlaşılabilmesi için modernite kavramları, tarihsel dinamikleri veOsmanlı modernleşmesinin tarihsel dönemleri ele alınarak modernleşmeninve modernleşme sürecinde din anlayışlarının oluşum süreci değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda araştırmada Osmanlı’nın küresel bir güç olmaktan uzaklaşması, yenilik girişimleri, modernleşme sürecinde öne çıkan akımlar, temsilcileri ve din anlayışları, modernleşme-din ilişkisi, modernleşme sürecindekisiyasi ve ideolojik telakkiler ile dini düşüncenin seyrinde yaşanan değişim vetüm bu sürecin toplum yapısı üzerindeki etkileri ele alınmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Sosyoloji

Ottoman Period Westernism, Islamism, Turkism Idea Trends and Religion

Öz:
The modernization process in Turkey and in Europe has developed in parallel to the modernization process in the world. Understanding this process requires a long-term reading effort and a detailed perspective from the late Ottoman history to the present day. In this study, the concepts of modernity, historical dynamics and historical periods of Ottoman modernization have been discussed in order to better understand the process from the beginning. In this direction, it has been focused on the Ottoman Empire's distinction from being a global power, innovation initiatives, prominent trends in the modernization process, representatives and understanding of religion, the relationship between modernization and religion, the political and ideological considerations in the modernization process, and the change in the course of religious thought and the whole structure of this process on society effects.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Siyasi Bilimler Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçura, Y. ( 1998). Türkçülüğün Tarihi. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Akdağ, Ö. (2011). Ana Hatlarıyla Türk Yenileşme Tarihi. Konya: Palet Yayınları.
  • Akyüz, N. & Çapcıoğlu, İ. (Ed.) (2015 ). Din Sosyolojisi. Ankara.
  • Akgül, M. (1999). Türk Modernleşmesi ve Din. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Altıntaş, R. (2008). Batılılaşmış Bir Doğulu: Kılıçzade Hakkı ve Projesi. Eski Yeni Dergisi. S.8:93-102.
  • Amman, T. & Aslantürk, Z. (2014). Sosyoloji. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • AYDIN, S. (1993). Modernleşme ve Milliyetçilik. Ankara: Gündoğan Yayınları.
  • Azmah, A. (2003). İslamlar ve Moderniteler. Çev. Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Berkes, N. (2002). Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler. C.1. İstanbul: Kaynak Yayınları.
  • Berkes, N. (1975). Türk Düşününde Batı Sorunu. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
  • Birand, K. (1955). Aydınlanma Devlet Felsefesinin Tanzimatta Tesirleri. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Celal N. (2012). Türk Devrimi. Çev. Özer Ozankaya. Ankara: Has-Soy Matbaası.
  • Çetin, H. (2003). Modernleşme ve Türkiye’de Modernleştirme Krizleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Çiğdem, A. (1997). Bir İmkân Olarak Modernite. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Findley, C. V. (2017). Modern Türkiye Tarihi (İslam, Milliyetçilik ve Modernlik). Çev. Güneş Ayas. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Georgeon, F. (2006). Osmanlı Türk Modernleşmesi (1900-1930). Çev. Ali Berktay. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Giddens, A. (1994). Modernliğin Sonuçları. Çev. Ersin Kuşdil. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Hanioğlu, Ş. (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul: Üç Dal Neşriyat.
  • Heyd, U. (1980). Ziya Gökalp, Türk Milliyetçiliğinin Temelleri. Çev. Cemil Meriç. İstanbul: Sebil Yayınevi.
  • Hodgson, M. & Goodwin S. (1993). İslam’ın Serüveni. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Jeanniere, A. (1993). Modernite Versus Postmodernite. Çev. Nilgün Tutal. Der. Mehmet Küçük. Ankara: Vadi Yayınları.
  • Kara, İ. (2003). Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncesinin Meseleleri. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Kara, İ. (2011). Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi I. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Karal, E. Z. (1940). “Tanzimattan Evvel Garplılaşma Hareketleri”, “Tanzimat I”. İstanbul: İstanbul Maarif Matbaası.
  • Karal, E. Z. (1983). Osmanlı Tarihi (Islahat Fermanı Devri 1861-1876), C. 7. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Karal, E. Z. (2007). Osmanlı Tarihi (Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri), C.5 S.16, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Karaman, H. (2002). “Efgâni, Cemaleddin”. TDV İslam Ansiklopedisi, C.10. İstanbul: TDV Yayınları.
  • Karpat, K. (2012). Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Karpat, K. (2011). Türk Siyasi Tarihi. Çev. Ceren Elitez. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Köker, L. (1990). Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kuran, E. (1994). Türkiye’nin Batılılaşması ve Milli Meseleler. Der. Mümtaz’er Türköne. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Mardin, Ş. (1964). Jön Türklerin Siyasi Fikirleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Mardin, Ş. (1991a). Türk Modernleşmesi, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Mardin, Ş. (1991b). Türkiye’de Din ve Siyaset (Makaleler III). Der. Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Mardin, Ş. (1996). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu. Çev. Mümtaz’er Türköne, Fahri Unan ve İrfan Erdoğan. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Muhammetdin, R. (1998). Türkçülüğün Doğuşu ve Gelişimi. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
  • Oba, A. E. (1995). Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Onat, H. (2016). Türkiye’de Din Anlayışında Değişim Süreci. İstanbul: Endülüs Yayınları.
  • Öğün, S. S. (1995). Modernleşme, Milliyetçilik ve Türkiye. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Özlem, D. (2002). “Türkiye’de Pozitivizm ve Siyaset”, Modernleşme ve Batıcılık. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Pekdoğan, C. (2002). “Kılıçzade Hakkı”. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 25. İstanbul: TDV Yayınları.
  • Sarıbay, A. Y. (1985). Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası. İstanbul: Alan Yayıncılık.
  • Sarınay, Y. (1994). Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Seydahmet, K. C. (1996). Gaspıralı İsmail Bey. Haz. Ramazan Bakkal. İstanbul: Avrasya Bir Vakfı Yayınları.
  • Şapolyo, E. B. (1945). Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat Devri Tarihi. İstanbul: Güven Yayınevi.
  • Tapper, R. (1993). Çağdaş Türkiye’de İslam. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
  • Touraine, A. (2010). Modernliğin Eleştirisi. Çev. Hülya Tufan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Tunaya, T. Z. (1962). İslamcılık Cereyanı. İstanbul: Baha Matbaası.
  • Tunaya, T. Z. (1960). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri. İstanbul: Yedigün Matbaası.
  • Türkdoğan, O. (1996). Milli Kültür, Modernleşme ve İslam. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
  • Ülken, H. Z. (1948). Millet ve Tarih Şuuru. İstanbul: Pulhan Matbaası.
  • Ülken, H. Z. (1966). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi I. Konya: Selçuk Yayınları.
  • Zürcher, E. J. (2005). Savaş, Devrim ve Uluslaşma (Türkiye Tarihinde Geçiş Dönemi: 1908- 1928). Çev. Ergun Aydoğdu. İstanbul: Bilgi Yayınları.
  • Zürcher, E. J. (1995). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
APA Taş K, GÖKSÜÇUKUR B (2019). OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. , 463 - 488. 10.15745/da.583546
Chicago Taş Kemaleddin,GÖKSÜÇUKUR Betül OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. (2019): 463 - 488. 10.15745/da.583546
MLA Taş Kemaleddin,GÖKSÜÇUKUR Betül OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. , 2019, ss.463 - 488. 10.15745/da.583546
AMA Taş K,GÖKSÜÇUKUR B OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. . 2019; 463 - 488. 10.15745/da.583546
Vancouver Taş K,GÖKSÜÇUKUR B OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. . 2019; 463 - 488. 10.15745/da.583546
IEEE Taş K,GÖKSÜÇUKUR B "OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN." , ss.463 - 488, 2019. 10.15745/da.583546
ISNAD Taş, Kemaleddin - GÖKSÜÇUKUR, Betül. "OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN". (2019), 463-488. https://doi.org/10.15745/da.583546
APA Taş K, GÖKSÜÇUKUR B (2019). OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. DİNİ ARAŞTIRMALAR, 22(56), 463 - 488. 10.15745/da.583546
Chicago Taş Kemaleddin,GÖKSÜÇUKUR Betül OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. DİNİ ARAŞTIRMALAR 22, no.56 (2019): 463 - 488. 10.15745/da.583546
MLA Taş Kemaleddin,GÖKSÜÇUKUR Betül OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. DİNİ ARAŞTIRMALAR, vol.22, no.56, 2019, ss.463 - 488. 10.15745/da.583546
AMA Taş K,GÖKSÜÇUKUR B OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. DİNİ ARAŞTIRMALAR. 2019; 22(56): 463 - 488. 10.15745/da.583546
Vancouver Taş K,GÖKSÜÇUKUR B OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN. DİNİ ARAŞTIRMALAR. 2019; 22(56): 463 - 488. 10.15745/da.583546
IEEE Taş K,GÖKSÜÇUKUR B "OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN." DİNİ ARAŞTIRMALAR, 22, ss.463 - 488, 2019. 10.15745/da.583546
ISNAD Taş, Kemaleddin - GÖKSÜÇUKUR, Betül. "OSMANLI DÖNEMİ BATICILIK, İSLAMCILIK TÜRKÇÜLÜK FİKİR AKIMLARI VE DİN". DİNİ ARAŞTIRMALAR 22/56 (2019), 463-488. https://doi.org/10.15745/da.583546