Bu çalışma Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Yahya Kemal Beyatlı’nın ölümünden kısa bir süresonra yayımlanan Yahya Kemal başlıklı monografisini tartışmayı amaçlıyor. Tanpınar’ınşairin şahsiyeti, mizacı, düşünce dünyası ve şiir estetiğini inceleme ve onu Türk edebiyatıtarihinde konumlandırma çabasına odaklanarak bu çabanın kültürel, siyasi ve yazınsalimalarını tartışıyor. Makale daha özelde edebiyat çalışmalarında hayat ve eser modeli yanitek bir sanatçının hayat ve eserine adanmış metin olarak tanımlanan monografi kavramıbağlamında, Tanpınar’ın Yahya Kemal’in fikriyatını bir yandan Batı Avrupa moderndüşünce tarihindeki son cereyanlarla karşılaştırarak değerlendirmesini ele alıyor; diğeryandan ise şairin şiirsel üretimini yine başta Fransız edebiyatı olmak üzere dönemindekidünya edebiyatlarıyla, Osmanlı-Türk edebî modernleşmesi ve klasik şiir geleneğiylekurduğu münasebetler üzerinden inceliyor. Bu doğrultuda, Tanpınar’ın Yahya Kemal’iTanzimat’tan sonraki Osmanlı-Türk kültürel ve siyasi modernleşmesi içine yerleştirdiğimonografisinde, özellikle şairin şahsiyeti ve edebî üretiminin kendinden önceki ve kendikuşağındaki Türk şair ve yazarlardan farklılığını, özgünlüğünü ve emsalsizliğini ortayakoymayı amaçladığını ileri sürüyor. Tanpınar’ın Yahya Kemal’i doğrudan Türkiye’deulus inşası sürecinin ve modern Türk şiirinin merkezine yerleştirerek şairin etkileşimdebulunduğu yerli ve Batı Avrupalı kültürel ve yazınsal kaynaklarını modern Türk ulusununihtiyaçları doğrultusunda güncelleyerek dönüştürüp millileştirme becerisinin altınıçizdiğini iddia ediyor. Son tahlilde Tanpınar’ın monografiyi, klasik Osmanlı şiiriylegirdiği yaratıcı diyalogla Tanzimat modernleşmesiyle sekteye uğrayan ulusun geçmişedebiyatını bugünkü edebiyata bağlayan Yahya Kemal’i doğrudan milletleşme sürecininşairi olarak icadının bir anlatısına dönüştürdüğünü gösteriyor