et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı
Yıl: 2018 Cilt: 29 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 611 - 625 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-04-2020
et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı
Öz: İbn Cüzey’e göre, Kur’an’ın maksadı, insanları Allah’a ibâdete (kulluğa) davet etmektir. Ancakbunun için öncelikle ibadetin ne olduğunun açıklanması ve insanlığı Allah’a ibadete yönlendirentemel faktörlerin dile getirilmesi, bir başka ifadeyle Allah’a ibadetin zorunluluğunun aklî ve naklîdelillerle kanıtlanması gerekmektedir. Kur’an’ın maksadından kaynaklanan ve nihai mertebedetekrar oraya dönen ibadet kavramının açıklanması ve ibadetin gerekliliğine dair aklî ve naklî delillerin sunulması, meâni’l-Kur’an’ın bilinmesine bağlıdır. Müfessirin meâni’l-Kur’an’dan kastı,usûlu’l-akâid ve ahkâmu’l-a‘mâldir. Bu bağlamda rubûbiyet, nübüvvet, meâd, ahkâm, va‘d, vaîd vekasas konularının çerçevesi çizilmeli; Kur’an metninden bu çerçeveye muhalif anlamlar çıkartılamayacağı hususu küllî bir kaide olarak benimsenmelidir. İbn Cüzey’in meseleye bu şekilde yaklaşması, meâni’l-Kur’an’ı, Kur’an’ın tefsirine ve te’viline çerçeve çizen tümeller olarak mütalaaettiğini düşündürmektedir. Ayrıca onun ilim addettiği bu konular, esasen kelam, akaid, fıkıh vefıkıh usûlünün konularıdır. Onun Kur’an mânâlarını bu şekilde incelemesi, konulu Kur’an tefsirinin ve disiplinlerarası yaklaşımın kendi çağındaki nüvesi olarak değerlendirilmelidir.
Anahtar Kelime: Konular:
Ibn Jusay’s Understanding of Maânî Al Qur’an in Et-Teshîl
Öz: According to Ibn Jusay, the purpose of Qur’an is to invite people to worship Allah. But in order to do this, firstly it is required to explain what the worshiping means and to express the basic factors which lead people to worship. In other words, it is necessary to prove the obligation of worshipping Allah with evidences based on the rationality and content of Qur’an and Sunnah. According to Ibn Jusay, explaining this issue, which stems from the purpose of Qur’an and finally results in it, depends on getting to know maânî al Qur’an. Thus, maânî al Qur’an is regarded as the most important instrument of declaration which science of interpretation should consult. Ibn Jusay refers to the origins of faith verdicts about worship and the provisions of business by using the term of maânî al Qur’an. In this context, the framework for the sciences of the rububiyyah/sovereignty, prophecy, hereafter, provisions, blessing and punishment in the hereafter, and qasas/stories should be defined. In addition, the principle that the expressions opposed to this framework cannot be inferred from the text of Qur’an, should be adopted. Ibn Jusay’s approach to the issue shows that he considers maânî al Qur’an as universal, which draw a frame for interpretation and exegesis of Qur’an. Also, these topics, which he associates with sciences, essentially belong to theology, science of faith, Islâmic law and Islâmic law methodologies. The fact that Ibn Jusey regards these topics as universal, which draw the lines of interpretation and exegesis in the context of maânî al Qur’an, should be evaluated as the appearance of interdisciplinary relations in that specific era.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aslan, Şükrü, “Meâni’l-Kur’an”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2003, c. 28, ss. 208.
- Atay, Hüseyin İslâm’ın İnanç Esasları, Ankara Ünv. İlahiyat Fak. Yay., Ankara 1992.
- Bintu’ş-Şâtî, Aişe Abdurrahman, Beyânî Tefsir Yöntemi ve Örnekleri, (çev. Ertuğrul ÖzalpÖmer Aydın), İşaret Yay., İstanbul 2015.
- Birışık, Abdülhamit-Muhammed, H. Abdulhadi, “Mübhemâtü’l-Kur’an”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2000, c. 31, ss. 437-439.
- Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Tarihi, Fecr Yay., Ankara 1996.
- Ebû Ubeyde, Ma’mer bin Musennâ, Mecâzu’lKur’ân, (thk. Fuad Sezgin), Mektebetu’lHanci, Kahire ty.
- Fazlurrahman, Ana Konularıyla Kur’an, (trc. Alpaslan Açıkgenç), Ankara Okulu Yay,. Ankara 1992.
- Ferrâ, Yahya bin Ziyad, Meâni’l-Kur’an, Âlemü’lKütüb, Beyrut 1983.
- İbn Âşûr, Muhammed, et-Tahrîru ve’t-Tenvîr, ed-Dâru’t-Tûnisiyye, Tunus 1984.
- İbn Cüzey el-Kelbî, Ebu’l-Kasım, et-Teshîl li Ulûmi’t-Tenzîl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1995.
- İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Dâru’l-Meârif, Kahire, ty.
- İsfahânî, Râgıb, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’an, Kahraman Yay., İstanbul 1986.
- Kalou, Muhammed, “Makâsıdu’l-Kur’an Esâsu’tTedebbur”, Adıyaman Üniv. İslâmi İlimler Fak. İslâmi İlimler Araştırmaları Dergisi, 2017, c. 1, sayı: 1, ss. 153-189.
- Kemâl İbnu’l-Hümam, Kitâbu’l-Musâyere, Çağrı Yay., İstanbul 1979.
- Nesefî, Ebu Muîn, Tabsıratu’l-Edille, (thk. Hüseyin Atay), DİB Yay., Ankara 1993-2003.
- Râzî, Ebu Abdullah, Tefsîru Garîbi’l-Kur’âni’lAzîm, (thk. Hüseyin Elmalı), TDV. Yay., Ankara1997.
- Râzî, Fahreddin, Mefâtihu’l-Gayb, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1981.
- Râzî, Fahruddîn, Kelama Giriş (trc. Hüseyin Atay), Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 2002.
- Sâbûnî, Nureddin. Mâturidi Akaidi, (çev. Bekir Topaloğlu), DİB. Yay., 6. baskı, Ankara 1998.
- Şâtıbî, Ebu İshak, Muvâfakât, c. 1-4, (çev. Mehmed Erdoğan), İz Yay., İstanbul 1990.
- Şeltût, Mahmud, İle’l-Kur’ani’l-Kerim, Dâru’şŞurûk, Beyrut 1983.
- Tuğral, Süleyman, Kur’an’da Değerler Sistemi, Ankara Okulu Yay., Ankara 2008.
- Yerinde, Adem, “Müşkilü’l-Kur’an”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2006, c. 32, ss. 164-167.
- Zeccâc, Ebû İshak İbrahim, Meâni’l-kur’an, (thk Abdulcelil Abduh Şelcî), Âlemü’l-Kütüb, Beyrut 1988.
- Zübeyrî, Ali Muhammed, İbn Cüzey ve Menhecühü Fi’t-Tefsir, Dâru’l-Kalem, Şam 1987.
| APA | Baysal S (2018). et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. , 611 - 625. |
| Chicago | Baysal Sıddık et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. (2018): 611 - 625. |
| MLA | Baysal Sıddık et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. , 2018, ss.611 - 625. |
| AMA | Baysal S et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. . 2018; 611 - 625. |
| Vancouver | Baysal S et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. . 2018; 611 - 625. |
| IEEE | Baysal S "et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı." , ss.611 - 625, 2018. |
| ISNAD | Baysal, Sıddık. "et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı". (2018), 611-625. |
| APA | Baysal S (2018). et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. İslami Araştırmalar, 29(3), 611 - 625. |
| Chicago | Baysal Sıddık et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. İslami Araştırmalar 29, no.3 (2018): 611 - 625. |
| MLA | Baysal Sıddık et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. İslami Araştırmalar, vol.29, no.3, 2018, ss.611 - 625. |
| AMA | Baysal S et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. İslami Araştırmalar. 2018; 29(3): 611 - 625. |
| Vancouver | Baysal S et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı. İslami Araştırmalar. 2018; 29(3): 611 - 625. |
| IEEE | Baysal S "et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı." İslami Araştırmalar, 29, ss.611 - 625, 2018. |
| ISNAD | Baysal, Sıddık. "et-Teshîl’de İbn Cüzey’in Meânî’l-Kur’an Anlayışı". İslami Araştırmalar 29/3 (2018), 611-625. |
