TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri
Yıl: 2019 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 16 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18521/ktd.506407 İndeks Tarihi: 03-06-2020
TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri
Öz: Amaç: Ölüm istatistikleri; toplumdaki ölüm eğilimini ve farklılıklarını, biyomedikalaraştırmalardaki öncelikleri, halk sağlığı programlarını, finansman kaynaklarınındağıtımına ilişkin kararları ve epidemiyolojik çalışmaların yönlerini belirlemedeyararlıdır. Farklı kaynaklardan elde edilen ölüm istatistiklerinin belirli aralıklarla biraraya getirilip tasnif edilerek sağlıkta kanun koyucularla ve sağlık profesyonelleriylepaylaşılması, dünyada gelişmiş ülkelerde sık kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmadaTürkiye'deki ölüm oranlarını ve yaygın ölüm nedenlerini tespit etmeyi, böyleliklesağlıkta kanun koyuculara ve sağlık profesyonellerine günlük pratiklerinde ve sağlıkhizmeti sunumunun planlanmasında kullanabilecekleri önemli bir kaynak sağlamayıamaçladık.Gereç ve Yöntem: Çalışmamızda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in websitesinden faklı zamanlarda ve farklı kaynaklardan paylaştığı istatistiksel verilerkullanılmıştır. TÜİK veri tabanından, 2009-2016 yılları arasındaki ölüm nedenleri,ölüm oranları ve nüfus verileri toparlanıp, analiz edilerek tasnif edilmiştir.Bulgular: Türkiye'de ölüm oranı her iki cinsiyette de 2009 ve 2016 yılları arasındaartma eğiliminde olduğu saptanmıştır. En sık ölüm nedeni dolaşım sistemi hastalıklarıolarak belirlenmiştir. Ölümlerin çoğu kış aylarında meydana gelmiştir. Bölgeselhastalık dağılımı incelendiğinde, dolaşım ve solunum sistemlerine bağlı ölümlerinKaradeniz bölgesinin Batı ve Doğu bölgelerinde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.Her iki cinsiyet göz önüne alındığında, dolaşım sistemi bozuklukları, maligniteler vesolunum sistemi bozukluklarının en sık ölüm nedenleri olduğu saptanmıştır.Sonuç: Ölüm oranlarının ve ölüm nedenlerinin belirlenmesi, sağlık harcamalarınıazaltarak sağlık alanında geliştirilen politikaların ve sağlığa ayrılan bütçenin daharasyonel oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.
Anahtar Kelime: Death Rates and Causes of Death in Turkey Between 2009 and 2016 Based on TUIK Data
Öz: Objective: Death statistics are useful in determining the trends and differences in death in society, priorities in biomedical research, public health programs, decisions on the distribution of funding resources, and aspects of epidemiological studies. The death statistics obtained from different sources in regular intervals, and share them with the health care administrators and health professions is a frequently used method in developed countries. In this study, we aimed to provide an important resource, including mortality rates and causes, that can be used by health care administrators and health professions. Methods: In our study, data from differents sources and time intervals were used, which were shared by Turkey Statistical Institute (TUIK) 's. From the TUIK database, the causes of death, death rates and population data between 2009-2016 were collected, analysed and classified Results: Death rate tended to increase in both genders for each year between 2009 and 2016 in Turkey. The most common cause of death was circulatory system diseases. The majority of deaths occurred in winter months. When regional distribution of diseases was investigated, it was determined that death related to circulatory and respiratory systems were higher in Western and Eastern parts of the Karadeniz region. The circulatory system disorders, malignities and respiratory system disorders were the most common causes of death in both genders. Conclusion: Determining of death rates and causes of death help reduce the health expenditures and create more rational policies for the health care services and health budget.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Civil Registration: Why counting births and deaths is important? Media center. [Internet] World Health Organization. [2014] – [cited 2017 September 11]. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs324/en/
- 2. Sümbüloğlu V, Gören A, Sümbüloğlu K. Ölüm Raporu Yazım Kılavuzu, TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü Sağlık Enformasyon Sistemleri Eğitim Dizisi. Değiştirilmiş 2. Basım. No:3. Ankara: Aydoğdu Ofset; 1995.
- 3. The top 10 causes of death. Why do we need to know the reasons people die?. [Internet] Media Center. World Health Organization. [cited 2019 February 28]. Available from: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/index2.html
- 4. Sources: Global Health Estimates 2016: Deaths by Cause, Age, Sex, by Country and by Region, 2000-2016. Geneva, World Health Organization; 2018.
- 5. Center for Disease Control and Prevention: National Vital Statistics System. Mortality Rates. [Internet]. [cited 2019 February 28]. Available from: https://www.cdc.gov/nchs/nvss/deaths.htm
- 6. Espey DK, Jim MA, Cobb N, et al. Leading causes of death and all-cause mortality in American Indians and Alaska Natives. Am J Public Health 2014;104(3): 303–11.
- 7. Ruzick TL, Lopez AD. The Use Of Cause Of Death Statistics For Health Situation Assessment: National And International Experiences. Wid hlth statist. quart. 1990; 43:249-258.
- 8. Redelings MD, Sorvillo F, Simon P. A Comparison of Underlying Cause and Multiple Causes of Death US Vital Statistics, 2000 –2001. Epidemiology. 2006 January;17(1): 100-103.
- 9. Türkiye İstatistik Kurumu. [Internet]. [cited 2019 February 28]. Available from: www.tuik.gov.tr.
- 10. Mandıracıoğlu A. Dünyada ve Türkiye’de yaşlıların demografik özellikleri. Ege Tıp Dergisi. 2010;49(3):39- 45.
- 11. Hacettepe Üniversitesi. Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. [Internet]. [cited 2017 September 10]. Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/.
- 12. Adrese Dayılı Nüfus Kayıt Sistemi. Veritabanları. Türkiye İstatistik Kurumu. [cited 2017 September 10]. Available from: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr.
- 13. Mokdad AH, Ballestros K, Echko M, et al. US Burden of Disease Collaborators. The State of US Health, 1990-2016: Burden of Diseases, Injuries, and Risk Factors Among US States. JAMA. 2018 Apr 10;319(14):1444-1472. doi: 10.1001/jama.2018.0158.
- 14. Eurostat: Causes of Death Statistisc. [Internet]. [2018]. [cited 2019 February 28]. Available From:https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Causes_of_death_statistics#Developments_b etween_2005_and_2015
- 15. Akdağ R. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı: İlerleme Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 2008 Ağustos.
- 16. 2015 Yılı Bütçe Sunumu. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu. [Internet]. [2014]. [cited 2019 February 28]. Available from: https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.tutanaklar?pKomKod=17
- 17. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2015. Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü. Sağlık Bakanlığı. [Internet]. [2016]. [cited 2019 February 28]. Available from: http://www.saglik.gov.tr/TR,11588/istatistik-yilliklari.html.
- 18. Üstü Y. Sağlıkta Dönüşüm Projesi Sonrası Sağlık Kurumlarına Başvuru Sıklıklarının Değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi 2015;(2): 48-53.
- 19. Duda-Pyszny D, Trzeciak P, Gąsior M. Coronary artery disease in women. Kardiochir Torakochirurgia Pol. 2018 Mar;15(1):44-48. doi: 10.5114/kitp.2018.74675
- 20.Causes of death statistics. Statistics Explained. Eurostat. [Internet]. [2018]. [cited 2019 February 28]. Available from: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Causes_of_death_statistics
- 21. Van Dyke M, Greer S, Odom E, et al. Heart Disease Death Rates Among Blacks and Whites Aged ≥35 Years - United States, 1968-2015.MMWR Surveill Summ. 2018 Mar 30;67(5):1-11.
- 22. Excess Winter Mortality in England and Wales: 2014/15 (Provisional) and 2013/14 (Final). More people die in the winter than the summer. Wepresent data by sex, age, region and cause of death. Statistical bulletin. Office For National Statistics. [Internet]. [2015]. [cited 2019 February 28]. Available from:https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/birthsdeathsandmarriages/deaths/bulletins/exc esswintermortalityinenglandandwales/201415provisionaland201314final
- 23. Onat A, Şenocak M, Örnek E, Gözükara A, et al. Türkiye'de Erişkinlerde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri Sıklığı Taraması: 5. Hipertansiyon ve Sigara içimi (Türk Kardiyoloji Derneği ve T.C. Sağlık Bakanlığı Ortak Taraması). Türk Kardiyol. Dern. Arş. 1991;19:169-177.
- 24.Cancer. World Health Organization. [Internet]. [2018]. [cited 2019 February 28]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer
- 25. Wang J, Gao S, Wang Y, Zhou J, et al. Cancer incidence and mortality patterns in Luwan district of Shanghai during 2002-2011. Drug Discov Ther. 2018 Apr 22. doi: 10.5582/ddt.2018.01009.
- 26. Ergör G. Türkiye Kronik Hastalılar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması: Diğer Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Kazalar. Türkiye Cuhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Ankara. 2013.
- 27. WHO Sepsis Technical Expert Meeting, 16-17 January 2018, Switzerland:1-36.
- 28. Sepsis. World Health Organization. [Internet]. [2018]. [cited 2018 December 24]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sepsis.
- 29.Respiratory diseases in the World. Realities of Today – Opportunities for Tomorrow. Forum of International Respiratory Societies. African Journal of Respiratory Medicine. March 2014: 9(1); 4-13.
- 30. Neurological Disorders. Public health challenges. World Health Organization. 2006.
| APA | AKTURAN S, GÜMÜŞ B, ÖZER Ö, BALANDIZ H, erenler a (2019). TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. , 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| Chicago | AKTURAN Selçuk,GÜMÜŞ Burak,ÖZER ÖMER,BALANDIZ Hüseyin,erenler ali kemal TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. (2019): 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| MLA | AKTURAN Selçuk,GÜMÜŞ Burak,ÖZER ÖMER,BALANDIZ Hüseyin,erenler ali kemal TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. , 2019, ss.9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| AMA | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. . 2019; 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| Vancouver | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. . 2019; 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| IEEE | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a "TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri." , ss.9 - 16, 2019. 10.18521/ktd.506407 |
| ISNAD | AKTURAN, Selçuk vd. "TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri". (2019), 9-16. https://doi.org/10.18521/ktd.506407 |
| APA | AKTURAN S, GÜMÜŞ B, ÖZER Ö, BALANDIZ H, erenler a (2019). TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. KONURALP TIP DERGİSİ, 11(1), 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| Chicago | AKTURAN Selçuk,GÜMÜŞ Burak,ÖZER ÖMER,BALANDIZ Hüseyin,erenler ali kemal TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. KONURALP TIP DERGİSİ 11, no.1 (2019): 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| MLA | AKTURAN Selçuk,GÜMÜŞ Burak,ÖZER ÖMER,BALANDIZ Hüseyin,erenler ali kemal TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. KONURALP TIP DERGİSİ, vol.11, no.1, 2019, ss.9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| AMA | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. KONURALP TIP DERGİSİ. 2019; 11(1): 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| Vancouver | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri. KONURALP TIP DERGİSİ. 2019; 11(1): 9 - 16. 10.18521/ktd.506407 |
| IEEE | AKTURAN S,GÜMÜŞ B,ÖZER Ö,BALANDIZ H,erenler a "TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri." KONURALP TIP DERGİSİ, 11, ss.9 - 16, 2019. 10.18521/ktd.506407 |
| ISNAD | AKTURAN, Selçuk vd. "TÜİK Verilerine Göre Türkiye'de 2009 ve 2016 Yılları Arasındaki Ölüm Oranları ve Nedenleri". KONURALP TIP DERGİSİ 11/1 (2019), 9-16. https://doi.org/10.18521/ktd.506407 |
