Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 113 - 130 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.476865 İndeks Tarihi: 04-06-2020

AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ

Öz:
Dünya, Dördüncü Sanayi Devrimi’ne hazırlık yaparken; teknolojik gelişmeler büyük bir ivme kazanmıştır. Her geçen gün büyüyen ve farklılaşan akıllı telefon pazarı gün geçtikçe gelişmekte, seçenekler artmaktadır. Karar vermek, seçeneklerin artması ve karmaşıklaşması nedeniyle zorlaşmaya başlamıştır. Çalışmanın amacı etkin bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) modeli önermektir. Bu amaçla, bütünleşik Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) – Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılmıştır. Akıllı telefon seçimini etkileyen 4 kriter ve 16 alt kriter kullanılmıştır. Kriterler ve alt kriterler YEM’den elde edilen bilgilere göre sıralanmıştır. Alternatiflerin alt kriterlere göre ikili karşılaştırmaları ve alternatiflerin sıralanması ise AHS ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda maliyet, fiziksel, teknik ve kalite kriterlerinin akıllı telefon seçimi üzerinde anlamlı etkilerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, karar vericinin akıllı telefon tercihlerini en üst düzeyde etkileyen kriter kalite, etkisi en fazla olan alt kriterler ise marka imajı ve estetik kriterleridir. Oluşturulan model son yıllarda Türkiye ve dünyada en fazla satış yapan iki marka üzerinde uygulanmıştır.
Anahtar Kelime:

ANALYZING SMARTPHONE CHOOSING FACTORS WITH HYBRID STRUCTURAL EQUATION MODELLİNG – ANALYTIC HIERARCHY PROCESS

Öz:
While the world is preparing for the Fourth Industrial Revolution; technological developments have gained momentum. The smartphone market which continues improving and differentiating is growing day by day, and the number of options are increasing. Making a decision has begun to become difficult because of the number and complexity of options. The purpose of the study is to recommend an effective Multi Criteria Decision Making (MCDM) model. For this purpose, an integrated Structural Equation Model (SEM) - Analytic Hierarchy Process (AHP) was used in this study. 4 criteria and 16 sub-criteria were used to influence smartphone selection. Criteria and sub-criteria are listed according to the results of SEM. Binary comparisons of alternatives according to sub-criteria and ranking of alternatives were calculated with AHP. It has been reached that cost, physical, technical and quality criteria have a significant effect on smart phone selection, as a result. Also; quality is the criterion that affects the decision maker's smart phone preferences at the highest level, and the sub-criteria with the greatest effects are the brand image and esthetic. The proposed model has been applied for two brands which have highest-selling quantities in Turkey and also in the world, in last few years.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Artvin Çoruh Üniversitesi Öğrenci Sayıları (2018). Erişim Adresi https:// www.artvin.edu.tr/uploads /oidb.artvin.edu.tr/userfiles/files/%C4%B0statistikler/N%C4%B0SAN%202018%20%C3% 96%C4%9ERENC%C4%B0%20SAYILARI.pdf (18.04.2018).
  • Ande, R. A. (2017). Brand Resonance Score for CBBE model: an Application in financial services. Benchmarking: An International Journal, 24(6), 1490-1507.
  • Atmojo, R. N. P., Cahyani, A. D., Abbas, B. S., Pardamean, B., ve Manulang, I. D. (2014). Design of Single User Decision Support System Model Based on Fuzzy Simple Additive Weighting Algorithm to Reduce Consumer Confusion Problems in Smartphone Purchases. Applied Mathematical Sciences, 8(15), 717-732.
  • Bayhan, M. ve Bildik, T. (2014) “Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinden Analitik Hiyerarşi Süreciyle Akıllı Telefon Seçimi”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3), 27-36.
  • Belbag, S., Gungordu, A., Yumusak, T. ve Yilmaz, K. G. (2016). The Evaluation of Smartphone Brand Choice: An Application with The Fuzzy Electre I Method. International Journal of Business and Management Invention, 5(3), 55-63.
  • Beltran, J., Munuzuri, J., Rivas, M. ve Martin, E. (2014). Development of a Metrological Management Model Using The AHP and SEM Techniques. International Journal of Quality&Reliability Management, 31(7), 841-857.
  • Byrne, B. M. (2010). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts Applications and Programming (2nd ed.). New York: Routledge.
  • Doğan, R., Yavuz, M., Küçükdemirci, İ. ve Eren T. (2015). Öğrencilerde Akıllı Telefon Kullanımının Özellikleri Bakımından Oyun Teorisi ile Analiz Edilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 67-76.
  • Erinci, F. ve Sulak, H. (2014). Analitik Hiyerarşi Proses ile Akıllı Telefon Seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 225-239.
  • Hasan, M., Hossain, S., Ahamed, M. K. ve Uddin, M. S. (2017). Sustainable Way of Choosing Effective Electronic Devices Using Fuzzy TOPSIS Method. American Scientific Research Journal for Engineering Technology and Sciences (ASRJETS), 35(1), 342-351.
  • Ho, F., Wang, C. N., Ho, C. T., Chiang, Y. C. ve Huang Y. F. (2015). Evaluation of Smartphone Feature Preference by A Modified AHP Approach. Industrial Engineering and Engineering Management (IEEM), 2015 IEEE International Conference, 591-594.
  • Hu, S. K. Lu M. T., ve Tzeng G. H. (2014). Exploring Smart Phone Improvements Based on A Hybrid MCDM Model. Expert Systems with Applications, 41(9), 4401-4413.
  • Hu, Y., Li, J., Wen, J. ve Yan Y. (2016). Evaluating Knowledge Resources in R&D Organizations in China: An Application Using Structural Equation Modeling and Analytic Hierarchy Process, Information Development, 32(3), 478-495.
  • Hu, Y. C. ve Liao, Y. L. (2013). Utilizing Analytic Hierarchy Process to Analyze Consumers' Purchase Evaluation Factors of Smartphones. International Scholarly and Scientific Research & Innovation, 7(6), 1556-1561.
  • Jakhar, S. K. (2014). Designing the Green Supply Chain Performance Optimisation Model. Global Journal of Flexible Systems Management, 15(3), 235-259.
  • Jakhar, S. K. (2015). Performance Evaluation and a Flowal Location Decision Model for A Sustainable Supply Chain of An Apparel Industry. Journal of Cleaner Production, 87, 391- 413.
  • Jakhar, S. K. ve Barua, M. K. (2014). An Integrated Model Of Supply Chain Performance Evaluation and Decision Making Using Structural Equation Modelling and Fuzzy AHP. Production Planning & Control, 25(11), 938-957.
  • Kecek, G. ve Yüksel, R. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve Promethee Teknikleriyle Akıllı Telefon Seçimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 46-63.
  • Lin, S. L. ve Yang, H. L. (2014). A Three-Stage Decision Model Integrating FAHP, MDS and Association Rules for Targeting Smartphone Customers. in International Conference on Industrial, Engineering and Other Applications of Applied Intelligent Systems, 12-21. Cham: Springer.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Natasya, W. A. G. ve Kusnawi, K. (2017). Decision Support System Design to Decide on The Latest Smartphone Using Analytical Hierarchy Process. 2nd International Conferences on Information Technology, Information Systems and Electrical Engineering (ICITISEE), 456- 461.
  • Önder, G. ve Önder, E. (2015). Analitik Hiyerarşi Süreci. Yıldırım, B. F. ve Önder, E. (Ed.), Operasyonel Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (2. Baskı), 21-64,. Bursa: Dora Yayınevi.
  • Özbek, A. (2017). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Excel ile Problem Çözümü (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Özçalıcı, M. (2017). Matlab ile Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Paksoy, S. (2017). Çok Kriterli Karar Vermede Güncel Yaklaşımlar (1. Baskı). Adana: Karahan Kitabevi.
  • Pipatprapa, A., Huang, H. H. ve Huang C. H. (2016a). An Integrated Approach for Developing Environmental Performance Evaluation of Taiwan’s Food Industry. International Journal of Scientific&Technology Research, 5(6), 301-305.
  • Pipatprapa, A., Huang, H. H. ve Huang C. H. (2016b), “A Novel Environmental Performance Evaluation of Thailand’s Food Industry Using Structural Equation Modeling and Fuzzy Analytic Hierarchy Techniques”, Sustainability, 8(3), 246.
  • Punniyamoorty, M., Mathiyalagan, P. ve Lakshmi G. (2012). A Combined Application of Structural Equation Modeling (SEM) and Analytic Hierarchy Process (AHP) in Supplier Selection. Benchmarking: An International Journal, 19(1), 70-92.
  • Punniyamoorthy, M., Mathiyalagan, P. ve Parthiban P. (2011). A Strategic Model Using Structural Equation Modeling and Fuzzy Logic in Supplier Selection, Expert Systems with Applications, 38(1), 458-474.
  • Ravikumar, M. M., Marimuthu, K., Parthiban P. ve Abdulzubar H. (2013). Leaness Evaluation in 6 Manufacturing SME's Using AHP and SEM Techniques. International Business Management, 7(6), 500-507.
  • Saaty, T. L. (1990). How to Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26.
  • Saaty, T. L. ve Vargas L. G. (2012). Models Methods Concepts & Applications of The Analytic Hierarchy Process (Vol. 175) (2nd Ed.). New York: Springer Science and Business Media.
  • Trivedi, A., Chauhan A. ve Trivedi V. (2014). Using Fuzzy Extension of Hybrid MCDM Techniques to Evaluate Smartphones on Qualitative Dimensions. International Marketing Conference. Kolkata. Erişim adresi https://www.researchgate.net/profile/Ashish_Trivedi11/ publication/315713452_Title_Using_fuzzy_extension_of_hybrid_MCDM_techniques_to _evaluate_smartphones_on_qualitative_dimensions/links/58de13d4458515add901ecc0 /Title-Using-fuzzy-ext ension-of-hybrid-MCDM-techniques-to-evaluate-smartphones-onqualitative-dimensions.pdf (04.04.2018).
  • Yildiz, A. ve Ergul, E. U. (2015). A Two-Phased Multi Criteria Decision Making Approach for Selecting The Best Smartphone. South African Journal of Industrial Engineering, 26(3), 194-215.
  • Yu, C. S. (2002). A GP-AHP Method for Solving Group Decision-Making Fuzzy AHP Problems. Computers & Operations Research, 29(14), 1969-2001.
APA PERÇİN S, Pancaroğlu M (2019). AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. , 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
Chicago PERÇİN Selçuk,Pancaroğlu Mehmet Serhat AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. (2019): 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
MLA PERÇİN Selçuk,Pancaroğlu Mehmet Serhat AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. , 2019, ss.113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
AMA PERÇİN S,Pancaroğlu M AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. . 2019; 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
Vancouver PERÇİN S,Pancaroğlu M AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. . 2019; 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
IEEE PERÇİN S,Pancaroğlu M "AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ." , ss.113 - 130, 2019. 10.18092/ulikidince.476865
ISNAD PERÇİN, Selçuk - Pancaroğlu, Mehmet Serhat. "AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ". (2019), 113-130. https://doi.org/10.18092/ulikidince.476865
APA PERÇİN S, Pancaroğlu M (2019). AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(23), 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
Chicago PERÇİN Selçuk,Pancaroğlu Mehmet Serhat AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.23 (2019): 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
MLA PERÇİN Selçuk,Pancaroğlu Mehmet Serhat AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.23, 2019, ss.113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
AMA PERÇİN S,Pancaroğlu M AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(23): 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
Vancouver PERÇİN S,Pancaroğlu M AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(23): 113 - 130. 10.18092/ulikidince.476865
IEEE PERÇİN S,Pancaroğlu M "AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.113 - 130, 2019. 10.18092/ulikidince.476865
ISNAD PERÇİN, Selçuk - Pancaroğlu, Mehmet Serhat. "AKILLI TELEFON SEÇİM FAKTÖRLERİNİN BÜTÜNLEŞİK YAPISAL EŞİTLİK MODELİ - ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE İNCELENMESİ". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 23 (2019), 113-130. https://doi.org/10.18092/ulikidince.476865