G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÇAKMAK, Cuma; KONCA, Murat; GÖZLÜ, Mehmet

G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Murat KONCA, (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Mehmet GÖZLÜ, (Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

Cuma ÇAKMAK (Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Verimlilik Dergisi

5 0

Yıl: 2019 Cilt: Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 119 - 141 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-06-2020

G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Ülke ekonomileri ve sağlık sistemleri içinde sağlık harcamalarının önemli biryeri vardır. Sağlık harcamaları sağlık çıktılarının önemli belirleyicilerindenbiridir. Bu bağlamda etkin sağlık harcamasına ulaşmak tüm ülkelerin temelamaçlarından biridir. Bu çalışmada Group of 20 (G-20) ülkelerinin sağlıkharcamalarının etkinliliği üç girdi ve iki çıktı değişkeni yardımıyla Veri ZarflamaAnalizi (VZA) ile değerlendirilmiştir. VZA’nın Girdi Yönelimli CRS (ConstantReturn to Scale-Ölçeğe Göre Sabit Getiri) ve VRS (Variable Return to ScaleÖlçeğeGöre Değişken Getiri) modelleri kullanılmıştır. CRS Modeline göreülkelerin yaklaşık yarısı, VRS Modeline göre ise ülkelerin yaklaşık 2/3’ünün etkinçalıştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

THE EVALUATION OF G-20 COUNTRIES EFFICIENCIES IN TERMS OF HEALTH EXPENSES

Öz:

Health expenses have an important place in national economies and health systems. Health spending is one of the important determinants of health outputs. In this context, achieving effective health spending is one of the main goals for all countries. In this study, the efficiency of the G-20 countries’ health expenditures was evaluated by Data Envelopment Analysis (DEA) via three inputs and two outputs. Input-oriented CRS (Constant Return to Scale) and VRS (Variable Return to Scale) models of DEA are used. It was found that, nearly half of all countries are efficient according to CRS model, approximately 2/3 of all countries are efficient according to VRS model.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

• AFONSO, A. ve ST. AUBYN, M., (2004), Non-Parametric Approaches to Education and Health Expenditure Efficiency in Oecd Countries, ISEGUTL Economics Working Paper No.1/2004/DE/CISEP/UECE http://dx.doi. org/10.2139/ssrn.498383
• AKAR, Ç., (2011), 2. ve 3. Basamak Sağlık Kurumları Finansal Tablo Konsolidasyonu, Teknik ve Mali Verimlilik Analizleri Projesi, T. C. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• AKYÜZ, K. C., ÇAMUR, G. ve YILDIRIM, İ., (2015), Mobilya ve Levha Sektöründe Veri Zarflama Analizi Yardımıyla Etkinlik Ölçümü, Turkish Journal of Forestry, 16 (1): 50-59.
• ASANDULUI, L., ROMAN, M. ve FATULESCU, P., (2014), The Efficiency of Healthcare Systems in Europe: A Data Envelopment Analysis Approach, Procedia Economics and Finance, 10, 261-268.
• AYANOĞLU, Y. ATAN, M. ve BEYLİK, U., (2010), Hastanelerde Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü ve Değerlendirilmesi, Sağlıkta Performans ve Kalite, 2: 40-62.
• BAL, V. ve BİLGE, H., (2013), Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (2): 1-14.
• BANKER, R. D., CHARNES, A. ve COOPER, W. W., (1984), Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, 30(9), 1078-1092.
• BEHDİOĞLU, S. ve ÖZCAN, A. G. G., (2009), Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (3), 301-326.
• BOZ, C. ve SUR, H., (2016), Avrupa Birliği Üyesi ve Aday Ülkelerin Sağlık Harcamaları Açısından Benzerlik ve Farklılık Analizi, Sosyal Güvence Dergisi, 5 (9).
• CHARNES, A., COOPER, W. W. ve RHODES, E., (1978), Measuring the Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, 2 (6), 429-444.
• CHARNES, A., COOPER, W.W., LEWIN, A. Y. ve SEIFORD, L. M., (1994), Data Envelopment Analysis: Theory, Metodology and Applicaitons, Springer Science + Business Media, New York.
• ÇAVMAK, Ş., (2017), Sağlık Hizmetlerinde Veri Zarflama Analizi ve Modelleri, Sağlık Yönetimi Dergisi, 1 (1), 35-47.
• EVANS, R. G., (2002), Financing Health Care: Taxation and the Alternatives, http://faculty.arts.ubc.ca/revans/tax.pdf (Erişim Tarihi: 17.09.2017).
• GOLANY, B. ve ROLL, Y., (1989), An Application Procedure for DEA, Omega. 17 (3): 237-250. Etkinliklerinin VZA İle Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12 (2), 1-8.
• İBİŞ, S., (2009), Performance Measurement by Using Data Envelopment Analysis in Banking Industry: An Application, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İngilizce İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• JOHNES, J., (2006), Data Envelopment Analysis and its Application to the Measurement of Efficiency in Higher Education, Economics of Education Review, 25 (3), 273-288.
• KARABAT, A., (2015), 10 Soruda G-20, http://www.aljazeera.com.tr/aljazeera- ozel/10-soruda-g-20 (Erişim Tarihi: 13.09.2017).
• KOCAMAN, A. M., MUTLU, M. E., BAYRAKTAR, D. ve ARAZ, Ö. M., (2012), OECD Ülkelerinin Sağlık Sistemlerinin Etkinlik Analizi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 23 (4): 14-31.
• KURTULMUŞ, S., (1998), Sağlık Ekonomisi ve Hastane Yönetimi, İstanbul: Değişim Dinamikleri Yayınları.
• LAFOND, A., (1995), Sustaining Primary Health Care, London: Earthscan Publications Limited.
• LEIGHTON, C., (1995), 22 Policy Questions About Health Care Financing in Africa, http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/ download?doi=10.1.1.36.6190&rep=rep1&ty pe=pdf (Erişim Tarihi: 25.09.2017).
• MIRMIRANI, S. ve LIPPMANN, M., (2004), Health Care System Efficiency Analysis of G12 Countries, International Business and Economics Research Journal, 3, 35-42.
• MOSSIALOS, E., DIXON, A., FIGUERAS, J. and KUTZIN, J. (Ed.) Funding Health Care: Options for Europe, Buckingham & Philadelphia: Open University Press.
• MURRAY, C. J. L. ve FRENK, J., (2000), A Framework for Assessing the Performance of Health Systems, Bulletin of the World Health Organization, 78 (6): 717-731.
• NARCI, H. Ö., (2012), Sağlık Kurumlarında Verimlilik Ölçümü ve Yöntemleri, İsmet Şahin ve Narcı H.Ö. (Eds.) Sağlık Kurumlarında Operasyon Yönetimi, Eskişehir: T. C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• OECD, (2014), Health Data.
• ÖZCAN, Y. A., (2008), Health Care Benchmarking and Performance Evaluation, Springer Science+ Business Media, New York, USA.
• ÖZER, Ö., YILDIRIM, H. H. ve YILDIRIM, T., (2015), Sağlık Sistemlerinde Finansal Sürdürülebilirlik: Kuram ve Uygulama, Ankara: ABSAM Yayınları.
• ÖZTÜRK, S., UÇAN, O., (2017), Türkiye’de Sağlık Harcamalarında Artış Nedenleri: Sağlık Harcamalarında Artış – Büyüme İlişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (1), 139-152.
• ROBINSON, S., (2011), Financing Healthcare: Funding Systems and
• GÜLSEVİN, G. ve TÜRKAN, A. H., (2012), Afyonkarahisar Hastanelerinin Healthcare Cost, In FIGUERAS, J., ROBINSON, R. ve JAKUBOWSKI, E. (Ed.) Healthcare Management, Second Edition, England: Open UniversityPress.
• SARI, Z., (2015), Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• SARIKAYA, M., KABASAKAL, A. ve KUTLAR, A., (2012), Türkiye’de Bölgesel Olarak Devlet Demiryollarının 2000-2010 Döneminde VZA İle Etkinliğinin ve Malmquist Endeksi İle Toplam Faktör Verimliliğinin Belirlenmesi, AİBÜİİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (8). 133-155.
• ŞAHİN, İ., (1998), T. C. Sağlık Bakanlığı Hastanelerinin İllere Göre Karşılaştırmalı Verimlilik Analizi: Veri Zarflama Analizine Dayalı Bir Uygulama, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• ŞENER, M. ve YİĞİT V., (2017), Sağlık Sistemlerinin Teknik Verimliliği: OECD Ülkeleri Üzerinde Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26: 66-290.
• TATAR, M., (2011), Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının Türkiye’de Gelişimi, Sosyal Güvenlik Dergisi, 1 (1): 103-133.
• TEKTÜFEKÇİ, F., (2010), İMKB’ye Kayıtlı Halka Açık Teknoloji Şirketlerinde Finansal Etkinliğin Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Değerlendirilmesi, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi Cilt 2, Sayı 2, 2010 ISSN: 1309 -8039 (Online): 69-77.
• THOMSON, S., FOUBISTER, T., FIGUERAS, J., KUTZIN, J., PERMANAND, G. ve BRYNDOVÁ, L., (2009), Addressing Financial Sustainability in Health Systems, Copenhagen: WHO.
• TIMOR, M. ve LORCU, F., (2010), Türkiye ve Avrupa Birliğine Üye Ülkelerin Sağlık Sistem Performanslarının Kümeleme ve Veri Zarflama Analizi İle Karşılaştırılması, Yönetim, 21 (65): 25-46.
• WHO, (2000), The World Health Report 2000: Health Systems: Improving Performance, Geneva.
• WORLD BANK, (1993), World Development Report 1993: Investing in Health, Oxford University Press, Inc, New York.
• WORLD HEALTH ORGANIZATION, (2014), Health Data.
• YEŞİLYURT, Ö. ve SALAMOV, F., (2017), Türk Devletleri Sağlık Sistemlerinde Etkinliğin ve Etkinliğe Etki Eden Faktörlerin Süper Etkinlik ve TOBIT Modelleriyle Değerlendirilmesi, In III. IBANESS Congress Series-Edirne/ Turkey (pp. 852-863).
• YILDIRIM, H. H. ve YILDIRIM, T., (2011), Avrupa Birliğine Üyelik Sürecinde Türkiye Sağlık Sektörü Araştırmaları, 2. Baskı, İmaj Yayınları, Ankara.

APA	KONCA M, GÖZLÜ M, ÇAKMAK C (2019). G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 119 - 141.
Chicago	KONCA Murat,GÖZLÜ Mehmet,ÇAKMAK Cuma G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2019): 119 - 141.
MLA	KONCA Murat,GÖZLÜ Mehmet,ÇAKMAK Cuma G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2019, ss.119 - 141.
AMA	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 119 - 141.
Vancouver	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 119 - 141.
IEEE	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C "G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.119 - 141, 2019.
ISNAD	KONCA, Murat vd. "G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2019), 119-141.

APA	KONCA M, GÖZLÜ M, ÇAKMAK C (2019). G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Verimlilik Dergisi, (2), 119 - 141.
Chicago	KONCA Murat,GÖZLÜ Mehmet,ÇAKMAK Cuma G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Verimlilik Dergisi , no.2 (2019): 119 - 141.
MLA	KONCA Murat,GÖZLÜ Mehmet,ÇAKMAK Cuma G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Verimlilik Dergisi, vol., no.2, 2019, ss.119 - 141.
AMA	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Verimlilik Dergisi. 2019; (2): 119 - 141.
Vancouver	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Verimlilik Dergisi. 2019; (2): 119 - 141.
IEEE	KONCA M,GÖZLÜ M,ÇAKMAK C "G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Verimlilik Dergisi, , ss.119 - 141, 2019.
ISNAD	KONCA, Murat vd. "G-20 ÜLKELERİNİN SAĞLIK HARCAMALARI YÖNÜNDEN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". Verimlilik Dergisi 2 (2019), 119-141.