Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

ATAY, Hakan; Bayazıt Hayta, Ateş

Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Ateş BAYAZIT HAYTA, (Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü, Ankara, Türkiye)

Hakan ATAY (Ticaret Bakanlığı)

Vergi Dünyası Dergisi

10 0

Yıl: 2019 Cilt: 1 Sayı: 453 Sayfa Aralığı: 41 - 51 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-06-2020

Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Öz:

Karayolu ile uluslararası eşya taşıyan taşıyıcının, eşyanın alıcıya tam ve hasarsız olarakteslim edilmesine ilişkin CMR Sözleşmesi (Konvansiyonu) ve Türk Ticaret Kanununda ağır sorumlukları bulunmaktadır. Eşyanın teslim ile birlikte taşıyıcının sorumluluğu biteceğinden, hangiaşamada teslimin olduğunun tespiti taşıyıcı için önem ihtiva etmektedir. Burada gözönünde bulundurulması gereken husus, eşyanın gümrüklü sahaya, antrepoya veya gümrükçe uygun bulunanbir yere getirilmesinin, eşyanın alıcıya teslimi anlamına gelip gelmeyeceğidir. Yargı Kararlarıve gümrük mevzuatı çerçevesinde bu husus değerlendirilerek taşıyıcının sorumluluğunun nezaman sona ereceği makalede izah edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelime:

Evaluation of the Responsibility of Road Carriers Under the CMR Contract and Turkish Trade Law Within the Framework of Customs Legislation and Judicial Decisions

Öz:

The carrier carrying international goods by road has heavy responsibilities in the CMR contract (convention) and Turkish Trade Law regarding the delivery of the goods to the buyer in full and undamaged manner. It is important for the carrier to determine at which stage the delivery is due as the responsibility of the carrier ends with the delivery of the goods. The matter to be considered is whether the goods are brought to the customs area, warehouse or to a place suitable for customs, which means delivery of the goods to the buyer. Within the framework of the judicial decisions and customs legislation, this issue will be evaluated and when the responsibility of the carrier will come to an end in the article will be tried to be explained.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Bibliyografik

- Adıgüzel, B . (2014). “Yeni Türk Ticaret Kanununda Fiilî Taşıyıcı Kavramı Ve Fiilî Taşıyıcının Sorumluluğu”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 71(2), 3-20. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/iuhfm/issue/9189/115232.
- Adıgüzel, B. (2012). “Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Eşya Taşıma Hukuku Alanında Getirilen Yenilikler”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, 18(2),774.
- Akıncı, Z. (1999). Karayolu ile Milletlerarası Eşya Taşımacılığı ve CMR, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Can, M. (2005). “4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na Göre Karayoluyla Yapılan Taşımaların Tabi Olduğu Hukukî Esaslar”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9 (1),11-63.
- Akburak, S. (2011). Taşıyıcının Sorumluluğu Alanında CMR’nin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa İktibası. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- Dağ, E. (2010).CMR’ye Göre Taşıyıcının Gecikmeden Doğan Sorumluluğu. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim Dalı(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- Demir, A, M. (2017). Uluslararası Karayolu Eşya Taşımacılığında Fiili Taşıyıcının Sorumluluğu. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- Eminoğlu, C. (2015). “Türk Ticaret Kanunu’nun 864. Maddesi Kapsamında Gönderenin Kusursuz Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(3),2.
- Gençtürk, M., Yiğit, İ.(2013).“CMR Kapsamındaki Taşımalarda Taşıyıcının Sınırlı Sorumluluktan Yararlanamayacağı Haller”. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (3), 34-46.
- Gençtürk, M. (2012). “Yeni Türk Ticaret Kanununa Göre Taşıyıcının Sınırsız Sorumluluğunu Gerektiren Ağır Kusurları ve Türk Mahkemelerinin CMR’yi Uygulaması Bakımından Muhtemel Etkisi”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(4),117- 148.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı. ( 6 Eylül, 2018). Sigortacılık ve Özel Emeklilik Raporları 2017 Erişim adresi: https://www.hazine.gov.tr/sigortacilik-veozel-emeklilik-raporlari.
- Karaduman, E. (2013). Karayoluyla Yapılan Eşya Taşımalarında Taşıyıcının 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve CMR Konvansiyonu Kapsamında Sorumluluğu. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonomi Hukuku Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Karaman, Ç.Ö. (2013). “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile CMR Konvansiyonu Hükümlerinin Karşılaştırılması, İpek Yolu Canlanıyor.” Türk-Çin Hukuk Zirvesi Konferansında Sunulan Bildiri Kitabı, s. 275- 296. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Kaya, A. (1998). “Karayolu ile Eşya Taşımaya İlişkin Uluslararası Sözleşmenin (CMR) Uygulama Şartları ve Öngörülen Sorumluluğun Esasları (II)”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 6(1- 4), 241.
- Kıran, S. (2016). “Karayoluyla Gerçekleştirilen Taşımalarda TTK’nin Taşıma İşleri Kitabında İhdas Edilen Hükümlerin Uygulanmasi Açısından Taşıt Kav ramının Etkisi”. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi 2016/1, 299-318.
- Topaloğlu, M. (2009). “Karayoluyla Uluslararası Eşya Taşımalarından (CMR) Doğan Hukuki Sorumluluk”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu,Ankara. Erişim adresi; http://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/sorumluluk/s_19.pdf.
- Tüzüner, Ö. (2012). “Karayoluyla Eşya Taşıma Sözleşmesinin Hukukî Niteliği ve İş Görme Amacı Güden Sözleşmelerle İlişkisi”, TBB Dergisi 2012, (101).
- Ticaret Bakanlığı. (2018, Ekim,). 2018 Yılı Eylül Ayı Veri Bülteni. Erişim adresi: http://risk.gtb.gov.tr/ data/5a536e56ddee7d1fa8b6c100/2018%20Yılı%20E ylül%20Ayı%20Veri%20Bülteni.pdf.
- Ticaret Bakanlığı. (2018, 8 Kasım,). Avrupa Birliği İle Dış Ticaret. Erişim adresi http://risk.gtb.gov.tr/ d a t a / 5 7 2 b 3 a 8 a 1 a 7 9 f 5 0 c d 8 a 2 2 b 1 a / y / 1 1 - Avrupa%20Birliği%20ile%20Dis%20Ticaret.pdf.
- Ticaret Bakanlığı. (2018, 8 Kasım,). Komşu Ülkelerle İhracat. Erişim adresi http://risk.gtb.gov.tr/ data/572b3a8a1a79f50cd8a22b1a/y/7-Komsu%20Ulkeler%20Ile%20Ihracat.pdf.
- Ticaret Bakanlığı. (2018, 8 Kasım,). Komşu Ülkelerle İthalat. Erişim adresi http://risk.gtb.gov.tr/ data/572b3a8a1a79f50cd8a22b1a/y/8-Komsu%20Ulkeler%20Ile%20Ithalat.pdf.
- Türkticaretkanunu.net. (2011, 26 Şubat). Türk Ticaret Kanunu Madde Gerekçeleri – Dördüncü Kitap – Taşıma İşleri(Madde 850-930). http://www.ticaretkanunu.net/turk-ticaret-kanunu-madde-gerekceleridorduncu-kitap-tasima-islerimadde-850-930/
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 17.04.2017 tarihli, 2016/7300Esas Sayılı ve 2017/2158 Karar Sayılı Kararı. Erişim adresi: https://emsal.yargitay. gov.tr/BilgiBankasiIstemciWeb/GelismisDokumanAraServlet.
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 04 2018 tarihli, 2016/10893 Esas Sayılı ve 2018/3092 Karar Sayılı Kararı. Erişim Adresi https://emsal.yargitay.gov.tr/ BilgiBankasiIstemciWeb/GelismisDokumanAraServlet.
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 22.01.2018 tarihli 2016/13923 Esas sayılı ve 2018/485 Karar Sayılı Kararı. ErişimAdresi: https://emsal.yargitay.gov.tr/BilgiBankasiIstemciWeb/GelismisDokumanAraServlet.
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 06.02.2017 tarihli 2015/12797 Esas Sayılı ve 2017/589 Karar Sayılı Kararı. Erişim Adresi: https://emsal.yargitay.gov.tr/ BilgiBankasiIstemciWeb/GelismisDokumanAraServlet.
- Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 29.06.2018 tarihli 2016/13797 Esas Sayılı ve 2018/4958 Karar Sayılı Kararı. Erişim Adresi: https://emsal.yargitay.gov.tr/ BilgiBankasiIstemciWeb/GelismisDokumanAraServlet.
- Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR), (1995, 04 Ocak). Resmi Gazete (22161). ErişimAdresi: http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22161.pdf&main=http://www.resm igazete.gov.tr/arsiv/22161.pdf.
- 4458 sayılı Gümrük Kanunu, (1999, 04 Kasım). Resmi Gazete (23866). Erişim Adresi: http://www. resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23866.pdf&main=http://www.re smigazete.gov.tr/arsiv/23866.pdf.
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, (2011, 14 Şubat). Resmi Gazete (27846). Erişim Adresi: http:// www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://ww w.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/02/20110214.htm& ma in=http://www.r e smiga z e t e .gov.tr/ e skiler/2011/02/20110214.htm.
- 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar, (2009,7 Ekim). Resmi Gazete (27369). ErişimAdresi: http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/10/20091007.htm&main=ht t p : / / w w w . r e s m i g a z e t e . g o v . t r / e s k i - ler/2009/10/20091007.htm.
- Gümrük Yönetmeliği, (2009, 7 Ekim). Resmi Gazete (27369 Mükerrer). Erişim Adresi: http:// www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://ww w.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/10/20091007m1.ht m&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/10/20091007m1.htm.
- YGM Gümrük Genel Tebliği, (2016, 7 Ekim). Resmi Gazete (29850). Erişim Adresi: http://www. resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/10/20161007.htm&main = h t t p : / / w w w. r e s m i g a z e t e . g o v. t r / e s k i - ler/2016/10/20161007.htm.

APA	Bayazıt Hayta A, ATAY H (2019). Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 41 - 51.
Chicago	Bayazıt Hayta Ateş,ATAY Hakan Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. (2019): 41 - 51.
MLA	Bayazıt Hayta Ateş,ATAY Hakan Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. , 2019, ss.41 - 51.
AMA	Bayazıt Hayta A,ATAY H Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2019; 41 - 51.
Vancouver	Bayazıt Hayta A,ATAY H Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. . 2019; 41 - 51.
IEEE	Bayazıt Hayta A,ATAY H "Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi." , ss.41 - 51, 2019.
ISNAD	Bayazıt Hayta, Ateş - ATAY, Hakan. "Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi". (2019), 41-51.

APA	Bayazıt Hayta A, ATAY H (2019). Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi, 1(453), 41 - 51.
Chicago	Bayazıt Hayta Ateş,ATAY Hakan Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi 1, no.453 (2019): 41 - 51.
MLA	Bayazıt Hayta Ateş,ATAY Hakan Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi, vol.1, no.453, 2019, ss.41 - 51.
AMA	Bayazıt Hayta A,ATAY H Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi. 2019; 1(453): 41 - 51.
Vancouver	Bayazıt Hayta A,ATAY H Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi. 2019; 1(453): 41 - 51.
IEEE	Bayazıt Hayta A,ATAY H "Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi." Vergi Dünyası Dergisi, 1, ss.41 - 51, 2019.
ISNAD	Bayazıt Hayta, Ateş - ATAY, Hakan. "Karayolu Taşıyıcılarının CMR Sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu Kapsamındaki Sorumluluğunun Gümrük Mevzuatı ve Yargı Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi". Vergi Dünyası Dergisi 1/453 (2019), 41-51.