Yıl: 2019 Cilt: 22 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 69 - 80 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-06-2020

Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi

Öz:
Kadınları sosyal yaşamın dışında bırakan geleneksel yapı Batılılaşmayla kırılırken kadınlar öne çıkarak değişimin simgesi halinegelmiştir. Resim sanatı da bu süreçte Batılı biçim ve teknikler doğrultusunda değişmekte, temsil ettikleri farklılaşmaktadır. Yaşamıevinde geçen kadınlar, erken dönem Türk resminde de çoğunlukla kapalı mekânda temsil edilmişlerdir. Kadınların kamusalalandaki varlığı artarken, resim sanatında da kadın figürünün temsilinde bir değişimin olup olmadığı önemli bir sorunsaldır. Çalışmanınamacı, Türk resminde kadın imgesini vurgulamak ve toplumsal anlamda kamusallığın oluşumunda bu imgenin öneminedikkat çekmektir. Çalışmada, 20. yüzyılın ilk yıllarında Türk toplumunda kamusallaşma yönündeki değişim, Jürgen Habermas’ınkamusal alan tanımı doğrultusunda ele alınmış, erken Türk resminden seçilen, kadın figürünün kamusal alanda temsil edildiğiresim örneklerinin incelenmesiyle eser analizi yöntemine başvurulmuştur. Araştırmanın sonucunda kamusal alanı temsil eden resimörneklerinin Batılılaşma ile değişen sokak yaşamını belgelemenin ötesinde olduğu, modern yaşamın simgesi olarak görülenkadın figürü ile amaçlanan modernleşmeye uygun sahnelerin yaratıldığı görülmüştür.
Anahtar Kelime:

The Importance of the Image of Women in Construction of the Public Sphere in Western Style Turkish Painting

Öz:
As the traditional structure marginalizing women has been broken with Westernization in late Ottoman Period, women have stepped forth to become symbols of change. Meanwhile, the art of painting has been changing along the lines of western forms and techniques, and its representations begin to differentiate. Spending most of her time in the household, the women in early era Turkish painting are often depicted indoors. However, while women's presence in the public sphere increase; it's an important question as to whether there are any changes in the representation of the female figure in the art of painting. The purpose of this work is to emphasize the image of women and to draw attention to its importance in construction of the public in a social sense. In this essay, the changing of Turkish public life in the first years of 20th century was being taken in accordance with Jürgen Habermas’s theory of public sphere. The research is preferred to image analysis get through a view of the selected works which represent of women in public sphere. The research finds that the images representing the public sphere are beyond documenting the changing street life as a result of Westernization, also the image of women as the symbol of modern life is used to create modern scenes.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akkoyunlu, B. (Yay.haz.). (2006, Ocak). Kadınlar resimler öyküler: Modernleşme sürecindeki Türk resminde “kadın” imgesinin dönüşümü. İstanbul: Pera Müzesi Yayını.
  • Aksel, M. (2011) Sanat ve folklor. Beşir Ayvazoğlu (Yay.haz.), 2. bs., İstanbul: Kapı Yayınları.
  • Alkan, M.Ö. (1990). Tanzimat’tan sonra kadının hukuksal statüsü ve devletin evlilik sürecine müdahalesi üzeri ne. Toplum ve Bilim. 50 (Yaz).
  • Anonim. (2013, 04 Mayıs). Portakal bahar müzayedesi. http://www.rportakal.com/Article. aspx?PageID=173&ArtId=1998 (08.09.2018)
  • Antmen, A. (2013) Kimlikli bedenler sanat, kimlik, cinsiyet. İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • Bardakçı, M. (28 Şubat 2016). “Abdulhamit ‘Çarşaflı Terörist’te haklı çıktı”, Habertürk, http://www.ha berturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1202055- abdulhamit-carsafli-teroristte-hakli-cikti, (15.02.2019).
  • Belge, M. (1983). Türkiye’de günlük hayat. M. Belge (Gen. yön.), Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. (s. 836-876). Cilt 3-4, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Berktay, F. (2011). Hayal ve hakikat ya da hayalin hakikatine bitmeyen yolculuk. Hayal ve hakikat: Türkiye’den modern ve çağdaş kadın sanatçılar. (s. 26-41). İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi.
  • Boyar, P. (1948). Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti devirlerinde Türk ressamları, Ankara: Jandarma Basımevi.
  • Cevizci, A. (2005,). Felsefe sözlüğü. 6. bs., İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
  • Dastarlı Dellaloğlu, E. (2018). Türk resminde modernleşme: İmgeler ve batılı kimlik. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü sü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul.
  • de Amicis, E. (2009). İstanbul. Sevinç Tezcan Yanar (Çev.), İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • Eldem, E. (2010). Osman Hamdi Bey sözlüğü, 1. bs., İstanbul: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
  • Göğüş, C. (2015). Bir II. Alman İmparatorluğu projesi: Kaiser Wilhelm Anıtı’ndan Alman Çeşmesi’ne (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Göle, N. (1994). Modern mahrem: Medeniyet ve örtünme. 5. bs., İstanbul: Metis Yayınları.
  • Gören, A.K. (2013). İzzet Ziya (1880-1934)’nın Ayrıksı Resimleri. İstanbul Art News Aylık Sanat Gazetesi, S. 4, (s. 48). İstanbul, Pilevneli Proje ve Danışmanlık Ltd.Şti.
  • Gören, A.K. (2018, 1 Ekim). Prof. Dr. Ahmet Kamil Gören ile hazırladığı ve henüz yayımlanmamış olan Türk Ressamları Ansiklopedisi 1850-1950 dolayısıyla yapı lan görüşme.
  • Görünür, L. (Kış 1998-1999). Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu’nda 19. yüzyıl kadın kıyafetleri: Anıların aynasında moda, P Dünya Sanatı Dergisi, “Moda ve Sanat”, S. 12, (s. 88-101). İstanbul.
  • Gürel, H.N. (tarihsiz). “İlk resim öğretmeni kadın ressamımız… Ölümünün 95. yılında Müfide Kadri Hanım (1890/1912)” Sanalmüze. http://www. sanalmuze.org/retrospektif/view.php?type=1&artid=760 (07.03.2019)
  • Güzel, Ş. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e toplumsal değişim ve kadın, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, Murat Belge (Gen.Yön.), C. 3-4, (s. 858-874). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Habermas J. (2003). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. Tanıl Bora, Mithat Sancar (Çev.), 5. bs., İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Habermas J.(2004). Kamusal alan. Meral Özbek (Ed.) Meral Özbek (Çev.) Kamusal Alan. (s. 95-102). İstanbul: Hil Yayın.
  • Hanioğlu, M.Ş. (2006). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e: Zihniyet, siyaset ve tarih. İstanbul: Bağlam Yayınları.
  • Işın, E. (2006). İstanbul’da Gündelik Hayat. 4. bs., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • İnankur, Z. (2014). Osmanlı resminde kadın figürü. M. Baha- Tanman (Ed.), Nurhan Atasoy’a armağan, (s. 203- 212). İstanbul: Lale Yayıncılık.
  • Karay, R.H., (2016). Üç Nesil Üç Hayat. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Mardin, Ş. (1990). Türk toplumunu inceleme aracı olarak sivil toplum. Mümtazer Türköne, Tuncay Önder (Der.), Türkiye’de Toplum ve Siyaset / Makaleler 1, (s. 18-29). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Okkalı, İ.C. (2019, Ocak). II. Meşrutiyet Dönemi Resim Sanatında Nesne ve Özne Olarak Kadın. Art-Sanat. 11. (s. 47-70).
  • Ödekan, A. (2011). İmgenin dönüşümü. Hayal ve Hakikat: Türkiye’den modern ve çağdaş kadın sanatçılar. Esin
  • Eşkinat (Ed.), (s. 56-65). İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi.
  • Özbek, N. (2002). Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyal Devlet, Siyaset, İktidar, Meşrutiyet 1876-1914, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Özsezgin, K. (Haz.) (1993, Eylül). İbrahim Çallı. 1. bs., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, Eylül 1993.
  • Özsezgin, K. (1996). Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul Resim Ve Heykel Müzesi Koleksiyonu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Pollock, G. (2008). Modernlik ve kadınlığın mekânları. Ahu Antmen (Ed.), Esin Soğancılar (Çev.), Sanat/Cinsiyet: Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri, 1. bs., (s. 187- 251) İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Recaizade Mahmut Ekrem (2014), Araba Sevdası [Eleştirel Basım], (Osmanlıca Aslından Notlarla) Fatih Altuğ (Yay.Haz.), İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Tanpınar, A.H. (2006). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. Abdullah Uçman (Yay.haz.), 1. bs., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Tekeli, Ş. (1983) Kadın, Cumhuriyet Dönemi Türkiye An siklopedisi, Murat Belge (Gen.Yön.), C. 5, (s. 1190- 1204). İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Yasa Yaman, Z. (Ed.). (2012). Ankara Resim Heykel Müzesi. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sanat Eserleri Dizisi.
APA DASTARLI E (2019). Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. , 69 - 80.
Chicago DASTARLI Elif Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. (2019): 69 - 80.
MLA DASTARLI Elif Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. , 2019, ss.69 - 80.
AMA DASTARLI E Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. . 2019; 69 - 80.
Vancouver DASTARLI E Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. . 2019; 69 - 80.
IEEE DASTARLI E "Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi." , ss.69 - 80, 2019.
ISNAD DASTARLI, Elif. "Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi". (2019), 69-80.
APA DASTARLI E (2019). Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ, 22(22), 69 - 80.
Chicago DASTARLI Elif Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ 22, no.22 (2019): 69 - 80.
MLA DASTARLI Elif Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ, vol.22, no.22, 2019, ss.69 - 80.
AMA DASTARLI E Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ. 2019; 22(22): 69 - 80.
Vancouver DASTARLI E Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi. YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ. 2019; 22(22): 69 - 80.
IEEE DASTARLI E "Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi." YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ, 22, ss.69 - 80, 2019.
ISNAD DASTARLI, Elif. "Batılılaşan Türk Resminde Kadın İmgesinin Kamusal Alanın Oluşumundaki Önemi". YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ 22/22 (2019), 69-80.