TY  - JOUR
TI  - BAKÜ’DE KOLERA SALGINI VE OSMANLI DEVLETİ’NİN BAŞVURDUĞU BAZI SIHHÎ UYGULAMALAR (1893-1894)
AB  - XIX. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan kolera, ani gelişen salgınlar halinde insanları tehditetmiştir. Günümüzde de zaman zaman gelişen kolera salgınları, gerekli tedbirler alınmadığı takdirdetoplu can kayıplarına sebebiyet verebilmektedir. Hindistan merkezli olarak ortaya çıkan hastalık, tümdünyaya yayılmış ve savaşlardan çok daha fazla can aldığı dönemler olmuştur. Osmanlıtopraklarında ilk defa 1822’de görülmüş, 1831’deki ilk karantina uygulamasının da temel sebebi yinebir kolera salgını olmuştur. Bu ölümcül hastalığın önlenmesi ve çabuk savuşturulmasında en önemlikriter ülkelerin gelişmişlik düzeyi olmuştur. Şehirleşme oranının artması, gerekli altyapıimkânlarının geliştirilememesi ve temiz su sıkıntısı gibi nedenler, salgınları tetikleyen önemliunsurlardandır. Göçler başta olmak üzere savaş ve ticaret gibi münasebetler de koleranın yayılıp vesalgın hâlini almasına sebep olan etkenlerdir. Bu anlamda komşu ülkeler arasındaki ilişkilerinyoğunluğu hastalığın salgın hâlini almasına da sebebiyet vermiştir. XIX. yüzyılın sonlarında İranyoluyla Rusya’nın Bakü şehrine ulaşan kolera salgını, oradan Batum’a ve Gümrü’ye sirayet etmiş veOsmanlı Devleti’ni tehdit etmeye başlamıştır. Salgını ilk zamanlardan itibaren dikkatle takip edenOsmanlı Devleti ise önce ülke sınırları dışında bir takım tedbirler almaya çalışmıştır. Bakü’dengelenlerin muayene ve eşyaların kontrol ettirilerek karantina uygulamasına giden Osmanlı Devleti,bu amaçla Kavak ve Sinop Tahaffuzhanelerini kullanmıştır. Bölgeye derhal bir müfettiş gönderilerekdurum tespiti yapılmıştır. Daha sonra Bakü’den Trabzon’a kadar uzanan sahillerde karantinauygulanmış ve bölgenin teftişi için Yalıköşkü Vapuru, Karadeniz’e gönderilmiştir. Sıhhiye Nezâretigerekli önlemler için teyakkuza geçirilmiş ve Rusya ve Romanya sefaretleri ile Bulgaristan Emâretiuyarılmıştır. Bu çalışmada Bakü’de ortaya çıkan kolera salgınına karşı, Osmanlı Devleti’nin hangitedbirlere başvurduğu arşiv belgeleri ışığında ortaya koymak amaçlanmaktadır. Ayrıca koleratehlikesine karşı alınan tedbirlerin başta İstanbul olmak üzere Karadeniz’e kıyısı olan kentlerindekihalk üzerinde yarattığı etkileri de incelenecektir.
AU  - ARDIÇ, MURAT
PY  - 2019
JO  - Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
VL  - 0
IS  - 46
SN  - 2458-9071
SP  - 303
EP  - 316
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/345304
ER  -