Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 527 - 541 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25287/ohuiibf.494667 İndeks Tarihi: 29-06-2020

BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI

Öz:
Sınıraşan niteliğe haiz çevre sorunlarına uluslararası düzeyde çözüm arama uğraşlarının giderek önemkazanmaya başladığı bir süreçte, Birleşmiş Milletler’in, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi/BMİDÇS (UnitedNations Framework Convention on Climate Change/UNFCCC) ile bu konuda önemli bir adım attığı görülmüştür.BM’nin 1992’de Rio’daki Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda imzaya açtığı bu sözleşme, ülkelerin onaylaması ile21 Mart 1994’te yürürlüğe girmiştir. BMİDÇS’nin yürürlüğe girmesinden itibaren ise her yıl “taraflar konferansı(COP)” düzenlenmeye başlanmış ve 2018 yılının sonuna kadar dünyanın farklı kentlerinde 24 “taraflarkonferansı” gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, iklim değişikliği sorununa ilişkin BM dâhilinde ne türgelişmeler yaşandığını ve ne kadar yol alınabildiğini belirleyebilmektir. Bunun için özellikle BM GüvenlikKonseyi’nin (BMGK) iklim değişikliği sorununa yaklaşımına ve BM bünyesinde gerçekleştirilen konferans,sözleşme, protokol ve anlaşmalara başvurulacaktır. Bu kapsamda BMİDÇS önemli bir başlangıç kabul edilipincelenecek, ayrıca, önemlerine binaen iki ayrı taraflar konferansının ürünü olan Kyoto Protokolü’ne ve ParisAnlaşması’na daha detaylı yaklaşılacaktır.
Anahtar Kelime:

FROM THE UNFCCC TO THE PARIS AGREEMENT:THE UNITED NATIONS’ EFFORTS TO COMBAT CLIMATE CHANGE

Öz:
In a process that began to gain increasingly importance of international efforts to find solutions to transboundary environmental problems, it was observed that the United Nations has taken an important step with the UNFCCC in this regard. The convention, opened for signature by the UN at the United Nations Conference on Environment and Development in Rio in 1992, entered into force on 21 March 1994 with the approval of the countries. Since the entry into force of the UNFCCC, “the parties conference (COP)” has been organized every year and 24 “parties conference” has been held in different cities of the world until the end of 2018. The aim of this study is to determine what kind of developments have experienced within the UN on the problem of climate change, and how much could be done. Especially for this, it will be referred to the conferences, agreements, protocols and agreements that are held under the auspices of the UN and the UNSC’s approach to the problem of climate change. In this context, the UNFCCC will be examined and considered as an important beginning, and it will be approached in more detail to the Paris Agreement and the Kyoto Protocol, which is the product of the two parties conference.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adoption of the Paris Agreement (2015). http://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09.pdf (Erişim Tarihi: 17.11.2016).
  • Akın, G. (2006). Küresel Isınma, Nedenleri ve Sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 46:2,29-43.
  • Arıkan, Y. ve Özsoy, G. (2008). A'dan Z'ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi. REC Türkiye, Ankara: Bölgesel çevre Merkezi, 1-128.
  • Bhatiya, N. (2016). Issue Brief: A Post-Paris Agenda for Climate Security at the UN. The Century Foundation/tcf.org, January 13, 1-11.
  • BMİDÇS (1994). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi. http://iklim.cob.gov.tr/iklimlAnaSayfa/BMIDCS.aspx?sflang=tr (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Browne, S. (2014). A Changing World: Is the UN Development System Ready? Third World Quarterly, 35:10, 1845-1859.
  • Çelik, S., Bacanlı, H. & Görgeç, H. (2008). Küresel İklim Değişikliği ve İnsan Sağlığına Etkileri. Telekomünikasyon Şube Müdürlüğü, 1-31.
  • Çevre ve Orman Bakanlığı, (1998). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne Yönelik Kyoto Protokolü. 1-62.
  • Dalaman, C. (2017). İklim Konferansı Bonn'da Başladı. https://www.amerikaninsesi.comla/iklim-konferansibonnda-basladi/4102797.html (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Enerji Bakanlığı, (2016). Uluslararası Müzakereler. http://www.enerji.gov.tr/tr-Tk/Sayfalar/UluslararasiMuzakereler (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Erbach, G. (2015). Negotiating a New UN Climate Agreement. EPRSIEuropean Parliamentary Research Service, 1-34.
  • Erbach, G. (2019). COP24 Climate Change Conference: Outcomes. EPRSIEuropean Parliamentary Research Service, 1-1.
  • Erdil, M. (2015). 9 Maddede Paris İklim Zirvesi. http://www.hurriyet.com.tr/9-maddede-paris-iklim-zirvesi40019990 (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Erkul, N. (2017). Bakan Albayrak: Türkiye, Dünyayı En Fazla Kirletenlerle Aynı Külfete Tabi Tutuluyor. http://aa.com.tr/tr/ekonomi/bakan-albayrak-turkiye-dunyayi-en-fazla-kirletenlerle-ayni-kulfete-tabitutu1uyor/934792(Erişim Tarihi: 13.10.2017).
  • Hallegatte, S. vd., (2016). Shock Waves Managing the Impacts of Climate Change on Poverty. International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank, Washington, DC: The Publishing and Knowledge Division, The World Bank, 1-207.
  • Hawking, S. (2016). This is the Most Dangerous Time for our Planet. https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/dec/01/stephen-hawking-dangerous-time-planetinequality (Erişim Tarihi: 26.07.2019).
  • Human Development Report, (1994). United Nations Development Programme, New York: Oxford University Press, 1-226.
  • IPCC Raporu, (2018). https://www.ipcc.ch/sr15/chapter/chapter-1-pdf/ (Erişim Tarihi: 25.07.2019).
  • Karakuş, N. (2010). Yutak Alanların İklim Değişikliği Üzerine Etkilerinin Türkiye Örneğinde Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Basılmamamış Yüksek Lisans Tezi, 1-163.
  • Kılınç, D. (2017). COP23-Bonn İklim Değişikliği Konferansı Başladı. http://www.hurriyet.com.tr/cop23-bonniklim-degisikligi-konferansi-basladi-40635638 (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Kıvılcım, İ. (2013). 2020’ye Doğru Kyoto-Tipi İklim Değişikliği Müzakereleri: Avrupa Birliği’nin Yeterliliği ve Türkiye’nin Konumu. İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, Yayın No: 268, 1-92.
  • Küresel Isınma-İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Etkileri. http://www.isu.gov.tr/icerik/detay.aspx?Id=335, Erişim Tarihi: 13.10.2016.
  • Kyoto Protokolü (2005). http://iklim.cob.gov.tr/iklim/AnaSayfa/Kyoto.aspx?sflang=tr (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Lawn, P. (2016). Resolving the Climate Change Crisis: The Ecological Economics of Climate Change, Avustralya: Springer.
  • Marakeş İklim Zirvesi Başladı. http://350turkiye.org/marakes-iklim-zirvesi/ (Erişim Tarihi: 17.11.2016).
  • Marakeş İklim Zirvesi’nin 5 Önemli Sonucu. http://www.kuzeyormanlari.org/2016/11/22/marakes-iklimzirvesinin-5-onemli- sonucu/ (Erşim Tarihi: 27.11.2016).
  • Montreal Protokolü, (1987). http://iklim.cob.gov.tr/iklim/AnaSayfa/montrealptotokolu.aspx?sflang=tr (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Nawrotzki, R. J. (2014). Climate Migration and Moral Responsibility. Ethics, Policy & Environment, 17:1, 69-87.
  • Ocak, M. E. (2015). Küresel Isınmanın Nedenleri Nelerdir?, http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/kureselisinmanin-nedenleri-nelerdir (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Oosthoek, J. (2010). Dealing with Climate Change: the National and International Arena. Past Actions, Present Woes, Future Potential: Rethinking History in the Light of Anthropogenic Climate Change, (ed. Mark Levene), Warwick: Higher Education Academy, 95-106.
  • Özbuğday, F. C. (2015). Paris İklim Anlaşması Küresel Enerji Mimarisi İçin Ne İfade Ediyor?. http://www.sde.org.tr/tr/newsdetail/paris-iklim-anlasmasi-kuresel-enerji-mimarisi-icin-ne-ifadeediyor/4454 (Erişim Tarihi: 17.11.2016).
  • Özdemir, A. D., Demirel Yazıcı, D. & Tahmiscioğlu, M. S., (2013). BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Kapsamında Sürdürülen Müzakere Sürecinin Değerlendirilmesi. II. Türkiye İklim Değişikliği KongresiTİKDEK, İstanbul, 1-17.
  • Özkaya Özlüer, I. (2015). Önsöz Paris Anlaşması ve Ortak Değerlerin İnşası Sürecinde Hukuk. Paris Anlaşması: Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 21. Taraflar Konferansı-COP 21, (ed. Ilgın
  • Özkaya Özlüer), Ethemcan Turhan, Fevzi Özlüer, (çev. Yunus Bakihan Çamurdan), Ankara: Ekolojı Kolektıfı Derneği, 1-28.
  • Paris Agreement-Status of Ratification, (2017). http://unfccc.int/meetings/marrakech_nov_2016/session/9967.php (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Paris Anlaşması, (2015). Paris Anlaşması:Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 21. Taraflar Konferansı-COP 21. (ed. I. Özkaya Özlüer, E. Turhan, F. Özlüer), Ankara: Ekoloji Kolektifi Derneği, 1-28.
  • Paris İklim Değişikliği Anlaşması’ndan Çekilen Trump’a Dünyadan Tepki. https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/paris-iklim-degisikligi-anlasmasindan-cekilen-trumpa-dunyadantepki,LabiUjux7E-SRgt_xPahOw/R2iTWHqfS0WTqFlD2TOehA (Erişim Tarihi: 21.11.2017).
  • Paris İklim Anlaşması Yürürlüğe Girdi. http://aa.com.tr/tr/dunya/paris-iklim-anlasmasi-yururluge-girdi/678882 (Erişim tarihi: 17.11.2016).
  • Perçin, D. (2017). Paris Zirvesi’nden Bonn Zirvesi’ne Küresel İklim Zirveleri. http://jusgentiumint.org/wpcontent/uploads/2017/06/bonn-zirvesi-2.pdf (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Qi, X. (2011). The Rise of BASIC in UN Climate Change Negotiations. South African Journal of International Affairs, 18:3, 295-318.
  • Republic of Turkey Intended Nationally Determined Contribution (2016). http://www4.unfccc.int/submissions/INDC/Published%20Documents/Turkey/1/The_INDC_of_TURKEY _v.15.19.30.pdf (Erişim Tarihi: 17.11.2016), 1-5.
  • Session Archive, (2017). http://unfccc.int/meetings/items/6237.php?filtbody=53 (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Shear, M. D. (2017). Trump Will Withdraw U.S. From Paris Climate Agreement. https://www.nytimes.com/2017/06/01/climate/trump-paris-climate-agreement.html (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • Stoknes, P. E. (2014). Rethinking Climate Communications and the “Psychological Climate Paradox”. Energy Res Soc Sci, 1-10.
  • Tubiello, F. N., Soussana, J-F. & Howden S. M., (2007). Crop and Pasture Response to Climate Change. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Vol. 104, No. 50, 19686- 19690.
  • Türkeş, M. (2015). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Kyoto Protokolü, Aralık 2015 Paris Öncesi ve Sonrası ‘Gelişmeler’ ve Türkiye’nin Durumu/Tutumu. Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu “İklim Değişikliği Özel Gündemli” Çalışma Toplantısı, Ankara, 1-75.
  • Türkeş, M. (2008). Küresel İklim Değişikliği ve Etkileri. 2023 Dergisi, www.2023.gen.tr, 1-14.
  • Ulueren, M. (2016). Küresel Isınma BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü. http://www.mfa.gov.tr/kuresel-isinma-bm-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-ve-kyto-protokolu.tr.mfa (Erişim Tarihi: 30.09.2016).
  • UNFCCC, (1992). United Nations Framework Convention On Climate Change. United Nations. http://unfccc.int/timeline/ (Erişim Tarihi: 26.07.2019).
  • Welch, C. (2015). Paris İklim Zirvesi’nde Tarihsel Anlaşma. http://www.nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/paris-iklim-zirvesinde-tarihsel-anlasma/2683 (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
  • Yeni İklim Rejiminin Kuralları Bonn’da Görüşüldü. http://iklim.ormansu.gov.tr/Haber.aspx?ID=34 (Erişim Tarihi: 03.12.2017).
  • 22. BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı. http://www.timeturk.com/22-bm-iklim-degisikligi-taraflarkonferansi/haber-365639 (Erişim Tarihi: 17.11.2016).
APA öztürk m, ozturk a (2019). BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. , 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
Chicago öztürk mehmet,ozturk arzu BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. (2019): 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
MLA öztürk mehmet,ozturk arzu BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. , 2019, ss.527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
AMA öztürk m,ozturk a BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. . 2019; 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
Vancouver öztürk m,ozturk a BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. . 2019; 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
IEEE öztürk m,ozturk a "BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI." , ss.527 - 541, 2019. 10.25287/ohuiibf.494667
ISNAD öztürk, mehmet - ozturk, arzu. "BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI". (2019), 527-541. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.494667
APA öztürk m, ozturk a (2019). BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
Chicago öztürk mehmet,ozturk arzu BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12, no.4 (2019): 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
MLA öztürk mehmet,ozturk arzu BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.12, no.4, 2019, ss.527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
AMA öztürk m,ozturk a BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 12(4): 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
Vancouver öztürk m,ozturk a BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2019; 12(4): 527 - 541. 10.25287/ohuiibf.494667
IEEE öztürk m,ozturk a "BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI." Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, ss.527 - 541, 2019. 10.25287/ohuiibf.494667
ISNAD öztürk, mehmet - ozturk, arzu. "BMİDÇS’DEN PARİS ANLAŞMASI’NA: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’İN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE ÇABALARI". Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/4 (2019), 527-541. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.494667