Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar
Yıl: 2019 Cilt: 43 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 411 - 434 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-07-2020
Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar
Öz: Davranışsal iktisatta kullanılan deneysel yöntemler sadece standart kuramın temelvarsayımlarının deney ortamında test edilmesini sağlamamakta, aynı zamandastandart kuramlara göre her koşulda ve her kurumsal yapıda tutarlı ve değişmez kabuledilen tercihlerin deney kurgusundaki basit değişiklikler karşısındaki duyarlılığını daölçebilmektedir. Bu açıdan, iktisadi laboratuvar ve alan deneylerinde gözlenen toplumsalcinsiyet temelli tercih farklılıklarının özel bir önemi vardır: Basit ve soyut deney kurgularındakadın ve erkek denekler arasındaki davranış farklılıklarının, deneylerin kurgulanışbiçimleri ve deneklerin ait olduğu sosyo-kültürel yapılar göz ardı edilerek genelleştirilmesi,akademik çevreler dışında toplumdaki ve iş hayatındaki kadın-erkek eşitsizliği için birmeşruiyet aracı olarak kullanılmalarına yol açabilmektedir. Bu yüzden, bu çalışmada kadınve erkeklerin deneysel ortamda sergiledikleri davranış farklılıkları; olası çerçeve etkilerine,toplum bilimsel ve kültürel etmenlere ağırlık verilerek ele alınmıştır. Genel olarak risk almadavranışı, rekabet karşısında tavır ve sosyal tercih deneylerinin sonuçları çerçevelemeetkilerinden ve deneklerin seçildiği toplumlardaki toplumsal cinsiyet normlarındanbüyük ölçüde etkilenmektedir. Risk alma davranışlarında gözlemlenen farklar, alınankararların alındığı bağlama bağlıdır ve gerçek hayatta karşılaşılan iktisadi tercihler bellibir bağlam içinde tanımlandığından deney ortamındaki soyut şans oyunlarında sergilenentavırların iş hayatında da sürdürüleceğini beklemek hatalı olabilmektedir. Ayrıca anasoylutoplum yapılarından gelen kadınların risk alma davranışının, ataerkil toplumlardangelen kadınlarınkinden anlamlı düzeyde farklı olduğu da gösterilmiştir. Rekabet tercihideneylerinde ise kadınların rekabetten kaçınma davranışının yarattığı potansiyel iktisadiverimlilik kaybı, kadınlara eşit temsil garantisi sunulduğunda ortadan kalkabilmekte, buolumlu etki pozitif ayrımcılığın getirdiği iktisadi maliyeti de baskılayabilmektedir. Aynızamanda, risk davranışında olduğu gibi, anasoylu toplumlarda kadınların rekabeteerkeklerden daha istekli olduğuna dair bulgular, ataerkil toplumlardaki kadınlarınrekabetten kaçınma davranışının büyük ölçüde kültürel kaynaklı olduğuna işaret etmektedir.Sosyal tercih deneylerinde, kadın deneklerin deney ortamındaki değişikliklere erkeklerenazaran daha duyarlı olduğu gözlemlenmiş, aynı zamanda kadın deneklerin diğer kadındeneklere gösterdiği ayrımcı tutumun denekler arası sosyal mesafe azaldığında ortadankalktığı ve kadınlar arası dayanışmanın güçlendiği gösterilmiştir.
Anahtar Kelime: Gender Differences in Behavioral Economics Experiments
Öz: The experimental methods utilized in behavioral economics research do not solely aim to verify or reject the basic behavioral assumptions of the standard economic theory, they may also measure the sensitivity of economic choices, which the standard theory accepts as consistent and unchanging, to the modifications in experimental design. The latter function of the experimental methods has a specific importance when gender differences in economic behavior is considered: Generalization of experimental results built on abstract concepts without taking into consideration the possible impact of framing effects and the socio-cultural backgrounds of the subjects by the groups outside academia has the potential to be used as justifications for gender-based discrimination practices in economic life. Therefore, we choose to focus on experimental studies that emphasize possible framing effects and cultural impacts on gender-based differences in economic behavior. In general, framing and the socio-cultural background of the subjects have been shown to have a significant impact on behavior in risk-taking, competition and social preference experiments. The gender-based differences in risk attitudes display significant sensitivity to context effects, and since everyday decisions and business life in general are highly contextualized, it might be a mistake to expect the gender differences in risk attitudes displayed in an abstract experimental setting to be carried on into real-life economic behavior. Furthermore, it has been shown that women from matrilineal tribes are significantly less risk-averse compared to women living in strictly patriarchal tribes or modern Western societies. In competition experiments, researches have shown that the economic efficiency loss due to the reluctance women display when faced with competition can be significantly reduced when equal representation for women is guaranteed in tournaments, in so far to outweigh any potential loss due to affirmative action policies applied. At the same time, experiments conducted in matrilineal societies show a total reversal of attitudes towards competition between genders, pointing to the significance of cultural effects on competitive behavior. Social preference experiments reveal that women in general are more receptive to the changes in experimental design and environment, also the discriminatory attitudes by women towards other female subjects are reduced and replaced by a more solidarity attitude when the social distance between subjects closes.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Andreoni J ve Vesterlund L (2001). Which is the Fair Sex? Gender Differences in Altruism. The Quarterly Journal of Economics, 116(1), 293-312.
- Ashraf N, Camerer C F ve Loewenstein G (2005). Adam Smith, Behavioral Economist. Journal of Economic Perspectives, 19(3), 131-145.
- Berenbaum S A Martin C L ve Ruble D N (2008). Gender Development. Child and Adolescent Development: An Advanced Course, 647-695.
- Bertrand M ve Hallock K F (2001). The Gender Gap in Top Corporate Jobs. ILR Review, 55(1), 3-21.
- Black S E ve Strahan P E (2001). The Division of Spoils: Rent-Sharing and Discrimination in A Regulated Industry. American Economic Review, 91(4), 814-831.
- Blanchard O J (2009). The Crisis: Basic Mechanisms and Appropriate Policies (No. 9-80). International Monetary Fund.
- Bolton G E ve Katok E (1995). An Experimental Test for Gender Differences in Beneficent Behavior. Economics Letters, 48(3-4), 287-292.
- Bolton G E Katok E ve Zwick R (1998). Dictator Game Giving: Rules of Fairness Versus Acts Of Kindness. International Journal of Game Theory, 27(2), 269-299.
- Bruni L ve Sugden R (2007). The Road Not Taken: How Psychology Was Removed From Economics, And How It Might Be Brought Back. The Economic Journal, 117(516), 146- 173.
- Campbell A (2013). A Mind of Her Own: The Evolutionary Psychology of Women. OUP Oxford.
- Charness G ve Gneezy U (2012). Strong Evidence for Gender Differences in Risk Taking. Journal of Economic Behavior Ve Organization, 83(1), 50-58.
- Colander D, Goldberg M, Haas A, Juselius K, Kirman A, Lux T ve Sloth B (2009). The Financial Crisis and the Systemic Failure of the Economics Profession. Critical Review, 21(2-3), 249-267.
- Di Tella R, MacCulloch R J ve Oswald A J (2001). Preferences over Inflation and Unemployment: Evidence from Surveys of Happiness. American Economic Review, 91(1), 335-341.
- Eckel C C ve Grossman P J (1998). Are Women Less Selfish Than Men?: Evidence From Dictator Experiments. The Economic Journal, 108(448), 726-735.
- Eckel C C ve Grossman P J (2001). Chivalry and Solidarity in Ultimatum Games. Economic Inquiry, 39(2), 171-188.
- Forsythe R, Horowitz J L, Savin N E ve Sefton M (1994). Fairness in Simple Bargaining Experiments. Games and Economic Behavior, 6(3), 347-369.
- Gneezy U, Leonard K L ve List J A (2009). Gender Differences in Competition: Evidence from a Matrilineal and a Patriarchal Society. Econometrica, 77(5), 1637-1664.
- Gneezy U ve Rustichini A (2004). Gender and Competition at a Young Age. American Economic Review, 94 (2): 377-381.
- Gong B ve Yang C L (2012). Gender Differences in Risk Attitudes: Field Experiments on the Matrilineal Mosuo and the Patriarchal Yi. Journal of Economic Behavior & Organization, 83(1), 59-65.
- Henrekson M ve Stenkula M (2009). Why Are There So Few Female Top Executives in Egalitarian Welfare States?. Independent Review, 14(2).
- Hoffmann A O, Post T ve Pennings J M (2013). Individual Investor Perceptions and Behavior during the Financial Crisis. Journal of Banking & Finance, 37(1), 60-74.
- Houser D ve Schunk D (2009). Fairness, Competition and Gender: Evidence from German Schoolchildren. Journal of Economic Psychology, 30(4), 634-641.
- Jianakoplos N A ve Bernasek A (1998). Are Women More Risk Averse?. Economic Inquiry, 36(4), 620-630.
- Johnson B W ve Eller M B (1998). Federal Taxation of Inheritance And Wealth Transfers. In Inheritance and Wealth in America (pp. 61-90). Springer, Boston, MA.
- Klein N (2007). The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism. Macmillan. s. 9-10.
- Knight J (2002). Sexual Stereotypes. Nature, 415(6869), 254.
- Kungl. Vetenskapsakademien (1978) https://www.nobelprize.org/prizes/economicsciences/ 1978/press-release/, Erişim tarihi 12 Nisan 2019.
- Lundberg U ve Frankenhaeuser M (1999). Stress and Workload of Men and Women in High-Ranking Positions. Journal of Occupational Health Psychology, 4(2), 142.
- Naudé W (2009). The Financial Crisis of 2008 and the Developing Countries (No. 2009/01). WIDER Discussion Papers, World Institute for Development Economics (UNU-WIDER).
- Nelson J A (2016). Not-So-Strong Evidence for Gender Differences in Risk Taking. Feminist Economics, 22(2), 114-142.
- Niederle M, Segal C ve Vesterlund L (2013). How Costly is Diversity? Affirmative Action in Light Of Gender Differences in Competitiveness. Management Science, 59(1), 1-16.
- Pawlowski B, Atwal R ve Dunbar R I M (2008). Sex Differences in Everyday Risk-Taking Behavior in Humans. Evolutionary Psychology, 6(1), 29-42.
- Polachek S (1981). Occupational Self-Selection: A Human Capital Approach to Sex Differences in Occupational Structure. The Review of Economics and Statistics, 63(1), 60-69.
- Powell M ve Ansic D (1997). Gender Differences in Risk Behavior in Financial Decision- Making: An Experimental Analysis. Journal of Economic Psychology, 18(6), 605-628.
- PRB (2001) Record Number of Women in the U.S. Labor Force. https://www.prb.org/ recordnumberofwomenintheuslaborforce/ Erişim tarihi, 22 Nisan 2019.
- Resnick S ve Wolff R (2010). The Economic Crisis: A Marxian Interpretation. Rethinking Marxism, 22(2), 170-186.
- Roszkowski M J ve Davey G (2010). Risk Perception and Risk Tolerance Changes Attributable To the 2008 Economic Crisis: A Subtle but Critical Difference. Journal of Financial Service Professionals, 64(4), 42-53.
- Schubert R, Brown M, Gysler M ve Brachinger H W (1999). Financial Decision-Making: Are Women Really More Risk-Averse?. American Economic Review, 89(2), 381-385.
- Smith V L (1965). Experimental Auction Markets and the Walrasian Hypothesis. Journal of Political Economy, 73(4), 387-393.
- Solnick S J (2001). Gender Differences in the Ultimatum Game. Economic Inquiry, 39(2), 189-200.
- Stigler G J (1950). The Development of Utility Theory. Journal of political economy, 58(4), 307-327.
- Szyszka A (2010). Behavioral Anatomy of the Financial Crisis. Journal of Centrum Cathedra, 3(2), 121-135.
- Thaler R H (1988). Anomalies: The Ultimatum Game. Journal of Economic Perspectives, 2(4), 195-206.
- Thaler R H (1990). Anomalies: Saving, Fungibility, And Mental Accounts. Journal of Economic Perspectives, 4(1), 193-205.
- Thaler R H ve Benartzi S (2004). Save More Tomorrow™: Using Behavioral Economics To Increase Employee Saving. Journal of Political Economy, 112(S1), S164-S187.
- TÜİK (2010) Trafik Kazaları İstatistikleri Raporu. Ankara.
- Tversky A ve Kahneman D (1992). Advances in Prospect Theory: Cumulative Representation of Uncertainty. Journal of Risk and Uncertainty, 5(4), 297-323.
- Waldron I, McCloskey C ve Earle I (2005). Trends In Gender Differences In Accidents Mortality: Relationships To Changing Gender Roles And Other Societal Trends. Demographic Research, 13, 415-454.
| APA | Öneş U (2019). Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. , 411 - 434. |
| Chicago | Öneş Umut Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. (2019): 411 - 434. |
| MLA | Öneş Umut Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. , 2019, ss.411 - 434. |
| AMA | Öneş U Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. . 2019; 411 - 434. |
| Vancouver | Öneş U Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. . 2019; 411 - 434. |
| IEEE | Öneş U "Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar." , ss.411 - 434, 2019. |
| ISNAD | Öneş, Umut. "Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar". (2019), 411-434. |
| APA | Öneş U (2019). Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. Mülkiye Dergisi, 43(2), 411 - 434. |
| Chicago | Öneş Umut Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. Mülkiye Dergisi 43, no.2 (2019): 411 - 434. |
| MLA | Öneş Umut Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. Mülkiye Dergisi, vol.43, no.2, 2019, ss.411 - 434. |
| AMA | Öneş U Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. Mülkiye Dergisi. 2019; 43(2): 411 - 434. |
| Vancouver | Öneş U Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar. Mülkiye Dergisi. 2019; 43(2): 411 - 434. |
| IEEE | Öneş U "Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar." Mülkiye Dergisi, 43, ss.411 - 434, 2019. |
| ISNAD | Öneş, Umut. "Davranışsal İktisat Deneylerinde Toplumsal Cinsiyet Temelli Farklar". Mülkiye Dergisi 43/2 (2019), 411-434. |
