Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri

TOROS, Fevziye; ACAR, ŞENEL; DÜZOVALI, Öznur

Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri

Fevziye TOROS, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Şenel TOT, (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Öznur DÜZOVALI (Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Klinik Psikiyatri Dergisi

79 7

Yıl: 2002 Cilt: 5 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 240 - 247 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri

Öz:

Kronik hastalıklar çocukluk çağında yaygın olarak görülmekte ve gün geçtikçe görülme sıklığı artmaktadır. Genellikle, çocuklardaki kronik hastalık tanısı ve tedavisi çocuk ve anne-babalarda önemli psikososyal sorunlara yol açmaktadır. Bu çalışmada, tüm çocukların ve anne-babalarının depresyon ve anksiyete düzeylerini, ruhsal bozukluk sıklığını belirlemek, anne-babaların yaş ve eğitim düzeyleri ile çocuklar ve anne-babaların depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkileri saptamak amaçlanmıştır. Yaşları 9-17 arasında olan 61 çocuk ve ergen (20 kız, 41 erkek) ve bu çocukların anne-babaları çalışmaya alındı. Çalışmadaki olgular üç gruba bölündü: Kanser hastalığı olan çocuklar ve anne-babaları Grup l, kanser hastalığı dışında kronik hastalığı olan çocuklar ve anne-babaları Grup 2 ve herhangi bir kronik hastalığı olmayan çocuklar ve anne-babaları Grup 3 olarak değerlendirildi. Sosyodemografık özellikler standart sosyodemografik veri toplama formu kullanılarak toplandı. Tüm anne-babalara Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) uygulandı. Ayrıca tüm çocuklara Çocuklar için Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), durumluk ve sürekli kaygı ölçekleri (ÇDSKÖ) uygulandı. Grup 1 'deki depresyon düzeyleri Grup 2 ve 3'den daha yüksekti (p=.023, p=.000). Grup 1' de ÇDKÖ Grup 3'den (p=.000), Grup 2'de ÇDKÖ Grup 3'den (p=.022) daha yüksekti. Grup 1'de ÇSKÖ Grup 3'den (p=.004), Grup 2'de Grup 3'den daha yüksekti (p=.046). Grup 1'deki annelerde de depresyon ve anksiyete düzeyleri Grup 2 ve 3'deki annelerden daha yüksekti (p=.012, p=.000). Grup 1'deki babaların depresyon düzeyleri Grup 3'den(p=.02), Grup 2'deki babaların Grup 3'dekilerden daha yüksekti (p=.000). Kronik hastalığı olan çocuklar ve anne-babaları, sağlıklı çocuklar ve sağlıklı çocukların anne-babalarına göre daha yüksek depresyon ve anksiyete düzeylerine sahiplerdi.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Amerikan Psikiyatri Birliği (2001) Psikiyatride hastalıkların tanımlanması ve sınıflandırması el kitabi, yeniden gözden geçirilmesi dördüncü baskı (DSM-IV-TR), American Psikiyatri Birliği Washington DC, 2000 (Çev. E Köroğlu) Ankara, Hekimler Yayın Birliği.
Baysal B (1996) Kronik hastalıklar ve hastaneye yatış: Çocuk ,aile ve tedavi ekibi. Katkı Pediatri Dergisi, 5:912-924.
Beck AT, Epstein N, Brown G ve ark. (1988) An inventory formeasuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol, 56:893-897.
Beck AT (1961) An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry, 4:561-571
Bloom K (1977) Patterning of infant vocal behavior. J Exp Child Psychol, 23:367-377.
Boekaerts M, Roder I (1999) Stress, coping, and adjustment inchildren with a chronic disease: A review of the literature. Disabil Rehabil, 21:311-337.
Brown RT, Kaslow NJ, Madan-Swain A ve ark. (1993) Parental psychopathology and children's adjustment to leukemia. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 32:554-561.
Chang PN (1991) Psychosocial needs of long-term childhoodcancer survivors: A review of Literature. Pediatrician, 18:20-24.
Davies WH, Noll RB, DeStefano L ve ark. (1991) Differences inthe child-rearing practices of parents of children with cancerand controls: The percpectives of parents and professionals. JPediatr Psychol, 16:295-296.
DuHamel KN, William HR, Vickberg MJ (1999) Behavioralinterventions in the diagnosis, treatment and rehabilitation ofchildren with cancer. Acta Oncol, 38:719-734.
Ekşi A, Molzan J, Savaşır I ve ark. (1995) Psychological adjustment of children with mild and moderately severe asthma. Eur Child Adolesc Psychiatry, 4:77-84.
Fritz GK, Williams JR (1988) Issues of adolescent developmentfor survivors of childhood cancer. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 27:712-715.
Gortmaker SL, Walker DK, Weitzman M ve ark. (1990) Chronicconditions, socioeconomic risks, and behavioral problems inchildren and adolescents. Pediatrics, 85:267-276.
Gökler B (1996) Ölümcül hastalık karşısında çocuk, aile ve hekim. Katkı Pediatri Dergisi, 17:921-924.
Hisli N (1989) Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi,7:3-13
Jay SM, Ozolins M, Elliott C ve ark. (1983) Assessment of chil-dren's distress during painful medical procedures. J Health Psyhol, 2:133-147.
Kovacs (1981) Rating scale to assess depression in schoolaged children. Acta Paedopsychiatr, 46:305-315.
Kupst MJ, Schulman JL (1988) Long-term coping with pediatricleukemia: A six-year follow-up study. J Pediatr Psychol, 13:7-22.
Lewis C, Knopf D, Chastain-Lorber K ve ark. (1988) Patient,parent, and physician perspectives on pediatric oncologyrounds. J Pediatr, 112:378-384.
Martin C, Nisa M (1997) Chronic disease in children. A cross-sectional perspective based on an analysis of the AustralianMorbidity and Treatment Survey (AMTS) 1990-1991. Aust Fam Physician, 26:1049-1054.
Mulhern RK, Friedman AG, Stone PA (1988) Acute lymphoblastic leukemia Long-term psychological outcome. Biomed Pharmacother, 42:243-246.
Noyan A (2001) Kanserde stigmatizasyon. Sosyal Psikiyatri Kongresi, Kıbrıs.
Özkan S (1993) Psikiyatrik ve psikososyal açıdan kanser. Psikiyatrik Tıp: Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi. S Özkan (Ed), s. 153-175.
Özusta Ş (1993) Çocuklar için Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri'nin uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, HÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Öy B (1991) Çocuklar için depresyon ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 2:132-136.
Spielberger CD (1973) Premilary Manual for the State-Trait Anxiety Inventory for Children. Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
Spinetta JJ, Jankovic M, Eden T ve ark. (1999) Guidelines forassistance to siblings of children with cancer: Report of the SIOP working committee on psychosocial issues in pediatriconcology. Med Pediatr Oncol, 33:395-398.
Tyc VL, Mulhern RK, Fairclough D ve ark. (1993) Chemotherapy induced nausea and emesis in pediatric cancerpatients: External validity of child and parent emesis ratings. J Dev Behav Pediatr, 14:236-241.
Ulusoy M, Şahin N, Erkman H (1998) Turkish version of The Beck Anxiety Inventory: Psychometric properties. J Cogn Psychother: Int Quaterly, 12:28-35.
Van Dongen-Melman JE, Sanders-Woudstra JA (1986) Psychosocial aspects of childhood cancer: A review of the literature. J Child Psychol Psychiatry, 27:145-180.
Van Dongen Melman JEWM, Naafs MC (1997) Surviving childhood cancer, 'All's well that ends well !?'- An information booklet for parents after treatment ends. Med Pediatr Oncol 29:452 (abstract).
Van Dongen-Melman JE (1997) Information booklet for parents of children surviving cancer. Leukemia, 11:1799-1806.
Van Dongen-Melman V (2000) Developing psychosocial after care for children surviving cancer and their families. ActaOncol, 39:23-31.
Westbom L (1992) Well-being of children with chronic illness. A population-based study in a Swedish primary care district. Acta Paediatr, 81:625-629.
Whitsett SF, Pelletier W, Scott-Lane L (1999) Meeting imposibble psychosocial demends in pediatric oncology: Creative solutions to universal challenges. Med Pediatr Oncol, 32:289-291.
Wolfe J, Klar N, Grier HE ve ark. (2000) Understanding of prognosis among parents of children who died of cancer: Impact ontreatment goals and integration of palliative care. JAMA,284:2469-2475
Yeh CH, Lee TT, Chen ML (2000) Adaptational process of parents of pediatric oncology patients. Pediatr Hematol Oncol,17:119-131.
Zeltzer LK (1993) Cancer in adolescents and young adults psychosocial aspects. Long-term survivors. Cancer, 71(Suppl10):3463-3468

APA	TOROS F, ACAR Ş, DÜZOVALI Ö (2002). Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. , 240 - 247.
Chicago	TOROS Fevziye,ACAR ŞENEL,DÜZOVALI Öznur Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. (2002): 240 - 247.
MLA	TOROS Fevziye,ACAR ŞENEL,DÜZOVALI Öznur Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. , 2002, ss.240 - 247.
AMA	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. . 2002; 240 - 247.
Vancouver	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. . 2002; 240 - 247.
IEEE	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö "Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri." , ss.240 - 247, 2002.
ISNAD	TOROS, Fevziye vd. "Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri". (2002), 240-247.

APA	TOROS F, ACAR Ş, DÜZOVALI Ö (2002). Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 5(4), 240 - 247.
Chicago	TOROS Fevziye,ACAR ŞENEL,DÜZOVALI Öznur Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi 5, no.4 (2002): 240 - 247.
MLA	TOROS Fevziye,ACAR ŞENEL,DÜZOVALI Öznur Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi, vol.5, no.4, 2002, ss.240 - 247.
AMA	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2002; 5(4): 240 - 247.
Vancouver	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2002; 5(4): 240 - 247.
IEEE	TOROS F,ACAR Ş,DÜZOVALI Ö "Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri." Klinik Psikiyatri Dergisi, 5, ss.240 - 247, 2002.
ISNAD	TOROS, Fevziye vd. "Kronik hastalığı olan çocuklar, anne ve babalarındaki depresyon ve anksiyete düzeyleri". Klinik Psikiyatri Dergisi 5/4 (2002), 240-247.