TY  - JOUR
TI  - Anadolunun tektonik yapıların deprem makanizmaları açısından irdelenmesi
AB  - Bu çalışmada, Anadolu ve yakın çevresinde koordinatları 35°-42° K enlemi , 26-44° D boylamları arasında olmuş magnitüdü genelde M $geq$ 4.2 olan depremlerin odak mekanizma çözümleri yapılarak bu depremlerin tektonik birimlerle ilişkisi araştırılmaya çalışılmıştır. 1923 yılından sonra ülkemizde önemli derecede hasara ve can kaybına neden olan depremlerin, odak mekanizması çözümleri yapılmış olanları esas kaynaklarına inilerek derlenmiş ve tablolar halinde verilmiştir. Bu çalışmada genelde daha önce çözümü yapılmamış, 1994 yılı sonuna kadar olan ve özellikle ülkemizde hissedilmiş depremlerin tümü, kataloglardan incelenerek, yeterli veri birikimine salüp olanları bulunmuş, bazı depremlerin orjinal kayıtlan temin edilerek ilk hareket yönleri okunmuştur. Bu depremlerin mekanizma çözümleri P dalgalarının ilk hareket yönleri kullanılarak yapılmıştır. 1994 yılma kadar toplam 98 deprem incelenmiş, bu depremlere ait odak mekanizması parametreleri bulunmuş ve tablolar halinde verilmiştir. Aynı zamanda tüm bu depremlere ait makrosismik bilgiler de ilk defa bu çalışmada derlenerek verilmiştir. Anadolu ve yalan çevresinde bugüne kadar odak mekanizması çözümleri yapılmış tüm depremler ile bu çalışmada odak mekanizması çözümleri yapılan depremlerin odak mekanizması diyagramları, Anadolu'nun tektonik birimleri ile birlikte çizilerek verilmiştir. Bu çalışmada çözümü yapılan hissedilen ve tahripkar depremlerin deprem parametreleri ve makrosismik bilgileri bir el kitabı (handbook) oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Anadolu'da diri ve olası diri fay sistemleri ile deprem aktivitesinin ilişkileri araşünlmış, yapılan odak mekanizması çözümleri ile de Anadolu'nun depremselliğine yaklaşım getirilmeye çalışılmıştır. Kuzeybatı Anadolu ve Marmara Denizinde yapılan çözümlerde eğim atımh ve yanal atımlı fayların birlikte bölgede görüldüğü gözlenmiştir. Batı Anadolu'da incelenen depremlerin odak mekanizmaları, Batı Anadolu'nun güncel tektoniğinde hakim hareketlerin normal faylanma, doğrultu atımh ve doğrultu atım bileşenli normal faylanmalar olduğunu göstermiştir. Normal faylar çoğunlukta olmakla beraber doğrultu atımh faylanmalar, oblik faylanmalar ve ters faylanmalar da gözlenmiştir. Bölgenin tektonik oluşumu ve jeolojik yapılar, büyük ölçüde bölgedeki açılma rejimi ile ilgili olmaktadır. Kuzey Anadolu Fayı'nın doğu kesimi ve Kuzey Doğu Anadolu Fayı bölgesinde özellikle eğim atımlı ve, doğrultu atımh faylar bir arada görülmektedir. Bölgede sıkışma, genişleme ve doğrultu atımlı hareketlerin neden olduğu aktif bir deformasyon görülmektedir. Güneydoğu Anadolu Bindirme kuşağı (GABK) bölgesi civarında yapılan odak mekanizması çözümlerinde, özellikle Van civarında, İrak'ta ve GABK'nın kuzeyinde açılma bölgesinde doğrultu atım bileşeni olan normal faylanmalar bulunmuştur. Doğu Anadolu Fay zonunda da yapılan fay düzlemleri çözümleri çok karmaşık özellik göstermektedir. Doğu Anadolu'da, yatay ve düşey yönlü hareketlerin karıştığı karmaşık bir depremselliğin olduğu görülmektedir. Güneybatı Anadolu'da ve Oniki adalar bölgesinde fay düzlemi çözümlerinin çeşitliliği, bölgede çok kanşık defonnasyonlann egemen olduğunu göstermektedir. Oniki adalar bölgesinde ve Anadolu kıyılarında yapılan çözümlerde çoğunlukla ters faylanmalar bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucu, tüm Anadolu'nun sismik bakımdan aktif olduğunu ve biriken yamulma enerjisinin, önemli bir bölümünün faylanma ile açığa çıktığını göstermektedir. Son yıllarda özellikle İzmir-Karaburun, Göller bölgesi, Denizli, Muğla- Yerkesik civarlannda deprem aktivitesinin yoğun' olduğu ve bu bölgelerdeki diri faylann aktiviteye kaynak teşkil ettiği gözlenmiştir. Batı Anadolu'daki aktiviteye neden olan diri faylann KD-GB ve KB-GD gidişli oldukları görülmüştür. Deprem odak mekanizmaları çözümleri; Anadolu'da birbirine bağlı karmaşık tektonik hareketlerin ve deformasyonların hüküm sürdüğüne işaret etmektedir.
AU  - KALAFAT, Doğan
PY  - 1998
JO  - Deprem Araştırma Bülteni
VL  - 25
IS  - 77
SN  - undefined
SP  - 1
EP  - 217
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/35363
ER  -