YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ
Yıl: 2019 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 352 - 361 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.28948/ngumuh.517139 İndeks Tarihi: 19-08-2020
YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ
Öz: Bayburt çevresinde “Bayburt Taşı” olarak tanımlanan tüf türü, bölgede endüstriyel hammadde olarak sıklıklakullanılmaktadır. Bu taşlar; beyaz, yeşil ve sarı olmak üzere üç farklı çeşitten oluşmaktadır. Bilindiği gibi sonyıllarda düşük maliyetli ve temin edilmesi kolay doğal hammaddelerin atık sulardan çeşitli kirleticileriuzaklaştırmada adsorban olarak kullanılması oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Bu kapsamda, yeşilBayburt taşının absorban özelliği çok ince bir boyuta (d50=13,20 µm) öğütüldükten sonra istatistiksel deneytasarımı yöntemlerinden Taguchi deney tasarımı kullanılarak araştırılmıştır. Deneysel çalışmalarda model ağırmetal olarak kobalt (Co) elementi seçilmiştir. Yeşil Bayburt taşının optimum adsorpsiyon parametre değerleri;pH için 7,0, başlangıç metal konsantrasyonu için 250 mg/L ve adsorban miktarı için ise 0,250 g olarakbelirlenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda çalışılan adsorbanın Co(II) için adsorpsiyon kapasitesiqe=60,16 (mg/g) olarak hesaplanmış olup bu değerin literatürdeki pek çok çalışma ile karşılaştırılabilir nitelikteolduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: INVESTIGATION OF THE USE OF GREEN BAYBURT STONES AS ADSORBENT BY STATISTICAL EXPERIMENTAL DESIGN
Öz: The tuff type, which is defined as Bayburt Stone in Bayburt region, is frequently used as industrial raw material in the region. These stones consist of three different varieties; white, green and yellow. As it is known, in recent years, the use of low-cost and easy-to-supply natural raw materials as adsorbents for removing various pollutants from wastewaters has become a very important issue. In this context, the adsorbent characteristic of green Bayburt stone was investigated by using a Taguchi experiment design which is one of the statistical experimental design methods after milling to very small dimensions (d50=13.20 µm). In the experimental studies cobalt (Co) element was selected as a model heavy metal. The optimum adsorption parameter values of green Bayburt stone were determined as 7 for pH, 250 mg/L for initial metal concentration and 0,250 g for adsorbent dose. According to the findings, adsorption capacity of the adsorbent for Co(II) was calculated as qe = 60.16 (mg/g), and this value was found to be comparable with many studies in the literature.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- [1] DEMİR, E., YALÇIN, H., “Adsorbentler: Sınıflandırma, Özellikler, Kullanım ve Öngörüler”, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 2, 70-79, 2014.
- [2] ŞAHAN, T., YILMAZ, Ş., “Doğal Pomza Minerali ile Co (II) Adsorpsiyon Koşullarının Optimizasyonu İçin Cevap Yüzey Yönteminin Uygulanması”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(7), 887-892, 2018.
- [3] ARSLAN, M., ASLAN, Z., DOKUZ, A., “Bayburt Tüflerinin Petrografik, Petrokimyasal Ve Petrolojik Özellikleri: Doğu Pontid Güney Zonu’nda Eosen Kalkalkalen Felsik Volkanizması”, Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 20(1), 49-68, 2005.
- [4] BALKAYA, N., CESUR, H., “Fosfojips Kullanılarak Kurşun Giderimi”, Ekoloji Çevre Dergisi, 11(42), 27- 29, 2002.
- [5] ŞAHAN, T., Atık Sularda Bulunan Bazı Ağır Metallerin Biyosorpsiyon İle Uzaklastırılması Ve Biyosorpsiyon Kosullarının Optimizasyonu, Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstütisi, Van, Türkiye, 2008.
- [6] ÖZCAN, A.S., “Doğal Bentonitin Karakterizasyonu Ve Kurşun (II) İyonlarını Adsorpsiyon Yeteneği”, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 85-97, 2010.
- [7] ZHUANG, S., WANG, J., “Modified Alginate Beads as Biosensor and Biosorbent for Simultaneous Detection and Removal of Cobalt Ions from Aqueous Solution”, Environmental Progress & Sustainable Energy, 37(1), 260-266, 2018.
- [8] KARLSSON, S., SJÖBERG, V., OGAR, A., “Comparison of MP AES and ICP-MS for Analysis of Principal and Selected Trace Elements in Nitric Acid Digests of Sunflower (Helianthus annuus)”, Talanta, 135, 124-132, 2015.
- [9] BARIK, S.P., PRABAHARAN, G., KUMAR, B., “An Innovative Approach to Recover the Metal Values from Spent Lithium-Ion Batteries”, Waste Management, 51, 222-226, 2016.
- [10]AYTAÇ, A., İLİVAN, M., ÖZTÜRK, U., “Taguchi ve Klasik Deneysel Tasarım Yöntemlerinin Karşılaştırılması: İnce film Kaplamaların Aşınma Davranışı”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(6), 87-96, 2016.
- [11]BAYNAL, K., GENCEL, İ., “Taguchi Yönteminin Gıda Sektöründe Çok Yanıtlı Problemin Eniyilemesinde Uygulanması”, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19(1), 107-121, 2015.
- [12]MONTGOMERY, D.C., Design and Analysis of Experiments, John Wiley & Sons, New York, USA, 1991.
- [13]GÜRAL, G., Gaz Kaynağında Proses Parametrelerinin Optimizasyonu, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2003.
- [14]HAMZAÇEBI, C., KUTAY, F., “Taguchi Metodu: Bir Uygulama”, Teknoloji, 6(3-4), 7-17, 2003.
- [15]TAYLAN, D., Taguchi Deney Tasarımı Uygulaması, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta, Türkiye, 2009.
- [16]SAVAŞKAN, M., TAPTIK, Y., ÜRGEN, M., “Deney Tasarımı Yöntemi İle Matkap Uçlarında Performans Optimizasyonu”, İTÜ Mühendislik Dergisi, 3, 117-128, 2004.
- [17]MASMIATI, N., SARHAN, A.A., “Optimizing Cutting Parameters in Inclined End Milling for Minimum Surface Residual Stress–Taguchi Approach”, Measurement, 60, 267-275, 2015.
- [18]MEZARCIÖZ, S., OĞULATA, R.T., “Süprem Kumaşlarda Patlama Mukavemeti Değerinin Taguchi Ortogonal Dizayna Göre Optimizasyonu”, Tekstil ve Konfeksiyon, 20(4), 320-328, 2010.
- [19]MEL, M., KARIM, M.I.A., JAMAL, P., SALLEH, M.R.M., ZAKARIA, R.A., 2006, “The Influence of Process Parameters on Lactic Acid Fermentation in Laboratory Scale Fermenter”, Journal of Applied Sciences, 6, 2287-2291, 2006.
- [20]DEMIRBAŞ, E., “Adsorption of Cobalt (II) Ions from Aqueous Solution onto Activated Carbon Prepared from Hazelnut Shells”, Adsorption Science & Technology, 21(10), 951-963, 2003.
- [21]ROSE, E.P., MARUTHAMUTHU, RAJAM, S., DILEEPAN, B., VIGNESH, “Comparative Study of the Adsorption of Cobalt (II) Ions from Aqueous Solution Using Low Cost Adsorbents”, Der Pharma Chemica, 7(3), 46-50, 2015.
- [22]PRABAKARAN, R., ARIVOLI, S., “Removal of Cobalt (II) from Aqueous Solutions by Adsorption on Low Cost Activated Carbon”, International Journal of Science, Engineering and Technology Research, 2(2), 271-283, 2013.
- [23]ÖNCEL, M.S., “Doğal Kil Minerali Beydellit İle Sulu Çözeltilerden Co (II) Adsorpsiyonu”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16, 617-630, 2016.
APA | SERENCAM H, Uçurum M (2019). YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. , 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
Chicago | SERENCAM HÜSEYIN,Uçurum Metin YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. (2019): 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
MLA | SERENCAM HÜSEYIN,Uçurum Metin YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. , 2019, ss.352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
AMA | SERENCAM H,Uçurum M YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. . 2019; 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
Vancouver | SERENCAM H,Uçurum M YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. . 2019; 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
IEEE | SERENCAM H,Uçurum M "YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ." , ss.352 - 361, 2019. 10.28948/ngumuh.517139 |
ISNAD | SERENCAM, HÜSEYIN - Uçurum, Metin. "YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ". (2019), 352-361. https://doi.org/10.28948/ngumuh.517139 |
APA | SERENCAM H, Uçurum M (2019). YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
Chicago | SERENCAM HÜSEYIN,Uçurum Metin YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 8, no.1 (2019): 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
MLA | SERENCAM HÜSEYIN,Uçurum Metin YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol.8, no.1, 2019, ss.352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
AMA | SERENCAM H,Uçurum M YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2019; 8(1): 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
Vancouver | SERENCAM H,Uçurum M YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2019; 8(1): 352 - 361. 10.28948/ngumuh.517139 |
IEEE | SERENCAM H,Uçurum M "YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ." Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8, ss.352 - 361, 2019. 10.28948/ngumuh.517139 |
ISNAD | SERENCAM, HÜSEYIN - Uçurum, Metin. "YEŞİL BAYBURT TAŞININ ADSORBAN OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİNİN İSTATİSTİKSEL DENEY TASARIMI İLE İNCELENMESİ". Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 8/1 (2019), 352-361. https://doi.org/10.28948/ngumuh.517139 |