Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 9 Sayfa Aralığı: 1382 - 1386 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651 İndeks Tarihi: 01-09-2020

Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri

Öz:
Bu araştırmanın amacı hem bitki hem de insan sağlığı için oldukça yaygın bir beslenme sorunu olançinkonun (Zn) mısır ve buğday bitkisi üzerine olan etkisini belirlemektir. Sera koşullarındagerçekleştirilen araştırmada, doğal Zn noksanlığına sahip Çukurova ve Niğde topraklarına farklıdüzeylerde (Zn0: 0 mg Zn kg-1, Zn5: 5 mg Zn kg-1) uygulaması yapılmış ve buğday ve mısırbitkisinin verim ve mineral element konsantrasyonları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Znuygulaması ile buğday ve mısır bitkilerinin her iki toprakta da yeşil aksam kuru madde verimlerindeönemli artışlara neden olmuştur. Çinko uygulaması ile Çukurova toprağında buğday bitkisinin yeşilaksam kuru madde verimi %20, Niğde toprağında ise %76 artış göstermiş, mısır bitkisinde iseÇukurova toprağında %174, Niğde toprağında ise %127 düzeyinde verim artışı meydan gelmiştir.Çinko uygulaması ile bitkilerin yeşil aksam kuru madde verim artışı ile birlikte Znkonsantrasyonlarında da istatistiksel açıdan önemli artışlara neden olurken yeşil aksam Fe, Mn veCu konsantrasyonlarında azalmalara neden olmuştur.
Anahtar Kelime:

Effects of Zn Applications on Dry Matter Yield and Mineral Nutrient Uptake of Corn and Wheat Crops in Two Different Regions of Soils with Zinc Deficiency

Öz:
The aim of this study is to determine the effect of zinc (Zn), which is a common nutritional problem for both plant and human health, on corn and wheat plants. In the research carried out in greenhouse conditions, Zn (Zn0: 0 mg Zn kg-1, Zn5: 5 mg Zn kg-1) was applied to Çukurova and Niğde soils having a natural Zn deficiency and yield and mineral nutrient concentrations of wheat and corn plants were determined. Shoot dry matter yields of wheat and corn plants in both soils significant increased by Zn application. Zinc application caused to 20 and 76% shoot dry matter yield increase for wheat in Çukurova and Niğde soils. The increase in corn pants were greater which was 174% in Çukurova soil and 127% in Niğde soil. The Zn concentration was significantly increased with the increased shoot dry matter yield, while shoot Fe, Mn and Cu concentrations were decreased with Zn applications.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alloway BJ. 2009. Soil factors associated with zinc deficiency in crops and humans. Environmental Geochemistry and Health, 31(5), 537-548.
  • Aktaş H, Abak K, Öztürk L, Çakmak İ. 2006. The Effect of Zinc on Growth and Shoot Concentrations of Sodium and Potassium in Pepper Plants under Salinity Stress. Turk J. Agric. For., 30: 407-412.
  • Anonim. 2019. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF. Bouyoucous GJ. 1951. A Recalibration of Hydrometer for Making Mechanical Analysis of Soil. Agronomy Journal, 43: 434-437.
  • Bremner JM. 1965. Total nitrogen. In C.A. Block et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part 2. Agronomy 9: 1149-1178.
  • Am. Soc. of Argonomy., Inc. Madison, Wisconsin, USA. Çağlar KÖ. 1949. Toprak Bilgisi. A. Ü. Yayınları No: 10, Ankara.
  • Çakmak I, Ekiz H, Yılmaz A, Torun B, Köleli N, Gültekin I, Alkan A, Eker S. 1997. Differential response of rye, triticale, bread wheat and durum wheats to zinc deficiency in calcareous soils. Plant and Soil 188:1–10.
  • Erdem H. 2011. Silajlık mısır çeşitlerinin verim ve kalitesine çinko gübrelemesinin etkilerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2011(2), 199-206.
  • FAO 2016. Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://faostat3.fao.org/home/E (Erişim tarihi: 02.05.2019).
  • Genç Y, McDonald GK, Graham RD. 2004. Differential Expression of Zinc Efficiency during the Growing Season of Barley. Plant and Soil, 263: 273-282.
  • Hacısalihoğlu G, Öztürk L, Çakmak İ, Welch RM, Kochian L. 2004. Genotypic Variation in Common Bean in Response to Zinc Deficiency in Calcareous Soil. Plant and Soil, 259: 71- 83.
  • Hossain MA, Jahiruddin M, Islam MR, Mian MH. 2008. The requirement of zinc for improvement of crop yield and mineral nutrition in the maize–mungbean–rice system. Plant and Soil, 306:13–22
  • Jackson ML. 1959. Soil chemical analysis. Englewood Cliffs, New Jersey.
  • Kacar B, İnal A. 2008. Bitki analizleri. Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kalaycı M, Torun B, Eker S, Aydın M, Öztürk L, Çakmak I. 1999. Grain yield, zinc efficiency and zinc concentration of wheat cultivars grown in a zinc-deficient calcareous soil in field and greenhouse. Field Crops Res 63:87–98.
  • Karanlık S, Erenoğlu B, Derici MR, Çakmak İ. 1998. Orta Anadolu, Çukurova ve GAP Bölgeleri Topraklarının Değişik Fraksiyonlarındaki Mikroelement Konsantrasyonlarının Belirlenmesi. 1. Ulusal Çinko Kongresi, s, 783-786.
  • Kutman UB, Yildiz B, Ozturk L, Cakmak I. 2010. Biofortification of durum wheat with zinc through soil and foliar applications of nitrogen. Cereal Chemistry, 87(1): 1-9.
  • Lindsay WL, Norwell WA. 1978. Development of a DTPA Soil Test for Zn, Fe, Mn and Cu. Soil Sci. Soc. Amer: Proc., 42: 421-428.
  • Marshner H. 2011. Marschner’s Mineral Nutrition of Higher Plants, 3rd edn. Academic, London.
  • Özcan H, Taban S. 2012. Çinko uygulamasının bazı çeltik çeşitlerinde verim ile tanede çinko, fosfor ve fitin asidi konsantrasyonuna etkisi. Toprak Su Dergisi, 1(1): 7-14.
  • Özer MS. 1999. Harran Ovası Koşullarında Değişik Mısır Genotiplerinin Çinko Gübrelemesine Reaksiyonları ve Çinko Yetersizliğine Dayanıklı Genotiplerin Seçimi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Pandey N, Pathak GC, Sharma CP. 2006. Zinc is Critically Required for Pollen Function and Fertilisation in Lentil. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 20: 89- 96.
  • Quijano-Guerta C, Kırk GJD, Portugal AM, Bartolome VI, Mclaren GC. 2002. Tolerance of Rice Germplasm to Zinc Deficiency. Field Crops Research, 76: 123-130.
  • Sillanpää M. 1982. Micronutrients and the nutrient status of soils: a global study (No. 48). Food & Agriculture Org.
  • Sing B, Natesan SKA, Sing BK, Usha K. 2005. Improving Zinc Efficiency of Cereals Under Zinc Deficiency. Current Science, Vol.88 No:1.
  • Taban S, Alpaslan M. 1996. Misir bitkisinin çinko, demir, bakir, mangan ve klorofil kapsami üzerine çinko gübrelemesinin etkisi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(1): 69-73.
  • Torun B, Taşdemir G. 2008. Değişik azot ve çinko dozlarının buğdayda büyüme ve verim üzerine etkisi. 4. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre Kongresi, 8-10 Ekim 2008, Konya, 234- 246.
  • Torun B, Çakmak Ö, Özbek H, Çakmak İ. 1998. Çinko Eksikliği Koşullarında Yetiştirilen Değişik Tahıl Türlerinin ve Çeşitlerinin Çinko Eksikliğine Karşı Duyarlılığının Belirlenmesi. I Ulusal Çinko Kongresi (Tarım, Gıda ve Sağlık)., 363-369.
APA Alkan Torun A, Duymuş E, Erdem H, torun m (2019). Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. , 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
Chicago Alkan Torun Ayfer,Duymuş Ebru,Erdem Halil,torun mustafa bülent Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. (2019): 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
MLA Alkan Torun Ayfer,Duymuş Ebru,Erdem Halil,torun mustafa bülent Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. , 2019, ss.1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
AMA Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. . 2019; 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
Vancouver Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. . 2019; 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
IEEE Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m "Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri." , ss.1382 - 1386, 2019. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
ISNAD Alkan Torun, Ayfer vd. "Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri". (2019), 1382-1386. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
APA Alkan Torun A, Duymuş E, Erdem H, torun m (2019). Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 7(9), 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
Chicago Alkan Torun Ayfer,Duymuş Ebru,Erdem Halil,torun mustafa bülent Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 7, no.9 (2019): 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
MLA Alkan Torun Ayfer,Duymuş Ebru,Erdem Halil,torun mustafa bülent Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.7, no.9, 2019, ss.1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
AMA Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2019; 7(9): 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
Vancouver Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2019; 7(9): 1382 - 1386. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
IEEE Alkan Torun A,Duymuş E,Erdem H,torun m "Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 7, ss.1382 - 1386, 2019. 10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651
ISNAD Alkan Torun, Ayfer vd. "Çinko Noksanlığına Sahip İki Farklı Bölge Toprağına Zn Uygulamalarının Mısır ve Buğday Bitkilerinin Kuru Madde Verimine ve Mineral Besin Elementi Alımına Etkileri". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 7/9 (2019), 1382-1386. https://doi.org/10.24925/turjaf.v7i9.1382-1386.2651