Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Yıl: 2019 Cilt: 56 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 32 - 39 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29399/npa.19390 İndeks Tarihi: 02-09-2020
Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Öz: Amaç: Bu çalışmada, Beck’in depresyon modelinden yola çıkılarakbilişsel üçlüyü ölçmede kullanılmak üzere geliştirilmiş olan BilişselÜçlü Envanteri’nin Türkçe formunun psikometrik özelliklerinindeğerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya, Hacettepe Üniversitesi’nde öğrenimine devam eden%72,2’si kadın, %27,8’i erkek olmak üzere toplam 337 öğrenci alınmıştır.Ölçeğin güvenirlik düzeyi test - tekrar test ve iç tutarlılık katsayılarınınhesap edilmesiyle değerlendirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği içinaçıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Buna ek olarakbenzer ya da yakın bilişsel yapıları ölçtükleri varsayılan bazı ölçeklerbenzer ölçek geçerliğini incelemek amacıyla kullanılmıştır. KatılımcılaraBilişsel Üçlü Envanteri, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeğive Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri uygulanmıştır.Bulgular: Tüm ölçek için elde edilen Cronbach Alfa iç tutarlılıkkatsayısı (r=0,91) ölçeğin yüksek derecede iç tutarlığa sahip olduğunugöstermiştir. Dört hafta arayla yapılan test-tekrar test uygulamasındanelde edilen puanlar arasındaki ilişki incelendiğinde, Pearson korelasyonkatsayılarının 0,74 ile 0,94 arasında ve dört hafta arayla istatistikselolarak anlamlı düzeyde olduğu saptanmıştır (p<0,005). DFA ile ölçeğin“benlik algısı”, “dünya algısı” ve “gelecek algısı” olmak üzere üç faktördenoluştuğu doğrulanmıştır. Kurulan ölçüm modeline ilişkin uyum indeksleriile ölçek yolu ile elde edilen verinin uyumlu bir ilişki içerisinde olduğutespit edilmiştir. Benzer ölçek geçerliğine ilişkin yapılan analiz sonucundaBilişsel Üçlü Envanteri’nin diğer üç öz bildirim ölçeği ile anlamlı ilişkileresahip olduğu ve kabul edilebilir düzeyde benzer ölçek geçerliğine sahipolduğu bulunmuştur.Sonuç: Bulgular Bilişsel Üçlü Envanteri’nin üniversite öğrencilerindekullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelime: Adaptation of the Cognitive Triad Inventory into Turkish: a Validity and Reliability Study
Öz: Introduction: The aim of this study was to assess psychometric properties of the Turkish version of The Cognitive Triad Inventory developed to use cognitive triad based on Beck’s depression model. Methods: The study sample included 337 (female 72.2%, male 27.8%) students from Hacettepe University. Reliability was evaluated by test-retest analysis and internal consistency coefficients. For validity, explanatory and confirmatory factor analyses were performed. In addition, the scales which are assumed to measure similar cognitive structures were used to examine convergent validity. The Cognitive Triad Inventory, Beck Depression Inventory and The Hopelessness Scale were administered to the participants. Results: The Cronbach Alpha coefficient reliability of The Cognitive Triad Inventory (r=0.91) showed that internal consistency reliability of inventory is high. It was found that test-retest reliability coefficients range from 0.74 to 0.94 and are high for an interval of 4 weeks (p<0.005). Confirmatory factor analysis has supported three factor structure of the inventory: “view of self”, “view of world” and “view of future”. The analysis showed that the model has high goodness of fit. Comparison with three self-report measures released that Cognitive Triad Inventory and its subscales have good convergent validity. Conclusion: The Turkish version of the Cognitive Triad Inventory has been found to be a valid and reliable measure that can be used for the university students of Turkey.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Üstün TB, Ayuso-Mateos JL, Chatterji S, Mathers C, Murray CJ. Global burden of depressive disorders in the year 2000. Br J Psychiatry 2004;184:386–392. [CrossRef]
- 2. Beck AT, Rush AJ, Shaw BE, Emery G. Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press; 1979.
- 3. Beck AT. Cognitive models of depression. J Cogn Psychother 1987;1:5–37.
- 4. Esbensen AJ, Benson BA. An evaluation of Beck’s cognitive theory of depression in adults with intellectual disability. J Intellect Disabil Res 2007;51:14–24. [CrossRef]
- 5. Rosenberg M. Self-concept and psychological well-being in adolescence. In: Leaky RL, editor. The Development of the Self. New York: Academic Press; 1985. pp.205–246.
- 6. Leary MR, Tambor ES, Terdal SK, Downs DL. Self-esteem as an interpersonal monitor: The sociometer hypothesis. J Pers Soc Psychol 1995;68:518–530. [CrossRef]
- 7. Barker DB. Antecedents of stressful experiences: Depressive symptoms, selfesteem, gender, and coping. Int J Stress Manag 2007;14:333–349. [CrossRef]
- 8. Özcan H, Subaşı B, Budak B, Çelik M, Gürel ŞC, Yıldız M. Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. J Mood Disord 2013;3:107–113.
- 9. Nelson RE, Craighead WE. Selective recall of positive and negative feedback, self-control behaviors, and depression. J Abnorm Psychol 1977;86:379–388. [CrossRef]
- 10. Anderson KW, Skidmore JR. Empirical analysis of factors in depressive cognition: The Cognitive Triad Inventory. J Clin Psychol 1995;51:603–609. [CrossRef]
- 11. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, Mock J, Erbaugh J. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961;4:561–571. [CrossRef]
- 12. Beckham EE, Leber WR, Watkins JT, Boyer JL, Cook JB. Development of an instrument to measure Beck’s cognitive triad: The Cognitive Triad Inventory. J Consult Clin Psychol 1986;54:566–567. [CrossRef]
- 13. Pössel P. Cognitive Triad Inventory (CTI): Psychometric properties and factor structure of the German translation J Behav Ther Exp Psychiatry 2009;40:240– 247. [CrossRef]
- 14. Wong SS. The relations of cognitive triad, dysfunctional attitudes, automatic thoughts, and irrational beliefs with test anxiety. Curr Psychol 2008;27:177– 191. [CrossRef]
- 15. Mak WW, Ng IS, Wong CC. Resilience: enhancing well-being through the positive cognitive triad. J Couns Psychol 2011;58:610–617. [CrossRef]
- 16. Güloğlu B, Aydın G. İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük ve otomatik düşünce biçimi arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg 2007;33:157–168.
- 17. Rosenberg M. Society and the Adolescent Self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press; 1965.
- 18. Beck AT, Weissman A, Lester D, Trexler L. The measurement of pessimism: the hopelessness scale. J Consult Clin Psychol 1974;42:861–865. [CrossRef]
- 19. Teğin B. Depresyonda bilişsel bozukluklar: Beck modeline göre bir inceleme. Doktora tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi; 1980.
- 20. Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 9;1997.
- 21. Seber G, Dilbaz N, Kaptanoğlu C, Tekin D. Umutsuzluk ölçeği: geçerlilik ve güvenirliği. Kriz Derg 1993;1:139–142.
- 22. Durak A. Beck umutsuzluk ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Derg 1994;9:1–11.
- 23. Coopersmith S. The antecedents of self-esteem. San Francisco, CA: Freeman; 1967.
- 24. Avci IA, Kumcagiz H, Altinel B, Caloğlu A. Turkish female academician selfesteem and health beliefs for breast cancer screening. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15:155–160. [CrossRef]
- 25. Turan N, Tufan B. Coopersmith benlik saygısı envanterinin geçerlilikgüvenilirlik çalışması. İstanbul Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi;1987. 816-817.
- 26. Weissman AN, Beck AT. Development and Validation of the Dysfunctional Attitude Scale: A preliminary investigation. ERIC Collection; 1978.
- 27. Şahin NH, Şahin N. How dysfunctional are the dysfunctional attitudes in another culture? Br J Med Psychol 1992;65:17–26. [CrossRef]
- 28. Hambleton RK, Patsula L. Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. J Assoc Test Pub 1999;1:1–13.
- 29. Savaşır, I. Ölçek uyarlamasındaki sorunlar ve bazı çözüm yolları. Türk Psikoloji Derg 1994;9:27–32.
- 30. Nunnally JC, Bernstein IH. Psychometric Theory, 3rd ed. New York: McGrawHill; 1994.
- 31. Akgül A, Çevik O. İstatistiksel analiz teknikleri: SPSS’te işletme yönetimi uygulamaları. Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti.; 2003.
- 32. Büyüköztürk Ş. Veri Analizi El Kitabı, 4. Baskı. Ankara: Pagem A Yayıncılık; 2004.
- 33. Stevens JP. Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences, 4th ed. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.; 2002.
- 34. Schreiber JB, Nora A, Stage FK, Barlow EA, King J. Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. J Educ Res 2006;99:323–338. [CrossRef]
- 35. Sümer N. Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları 2000;3:49–74.
- 36. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Multivariate Statistics for the Social Sciences: SPSS and LISREL Applications. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2010.
- 37. Marsh HW, Hau KT, Artelt C, Baumert J, Peschar JL. OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. Int J Test 2006;6:311–360. [CrossRef]
- 38. McIntosh CN, Fischer DG. Beck’s cognitive triad: One versus three factors. Can J Behav Sci 2000;32:153–157. [CrossRef]
- 39. Beck AT, Riskind JH, Brown G, Steer RA. Levels of hopelessness in DSM-III disorders: A partial test of content specificity in depression. Cogn Ther Res 1988;12:459–469. [CrossRef]
- 40. Alloy LB, Kelly KA, Mineka S, Clements CM. Comorbidity of anxiety and depressive disorders: a helplessness-hopelessness perspective. Washington, D.C.: American Psychiatric Press; 1990.
- 41. Lillehoj CJ, Trudeau L, Spoth R, Wickrama KAS. Internalizing, social competence, and substance initiation: Influence of gender moderation and a preventive intervention. Subst Use Misuse 2004;39:963–991. https://doi. org/10.1081/JA-120030895 [CrossRef]
- 42. Prelow HM, Weaver SR, Swenson RR. Competence, self-esteem, and coping efficacy as mediators of ecological risk and depressive symptoms in urban African American and European American youth. J Youth Adolesc 2006;35:506–516. [CrossRef]
- 43. Wang J. A study of resiliency characteristics in the adjustment of international graduate students at American universities. J Stud Int Educ 2009;13:22–45. [CrossRef]
- 44. Zaleski EH, Levey-Thors C, Schiaffino KM. Coping mechanisms, stress, social support, and health problems in college students. Appl Dev Sci 1998;2:127– 137. [CrossRef]
- 45. Horton TV, Wallander JL. Hope and social support as resilience factors against psychological distress of mothers who care for children with chronic physical conditions. Rehab Psychol 2001;46:382–399. [CrossRef]
- 46. Allart-van Dam E, Hosman CM, Hoogduin CA, Schaap CPDR. Prevention of depression in subclinically depressed adults: follow-up effects on the ‘Coping with Depression’ course. J Affect Disord 2007;97:219–228. [CrossRef]
- 47. Gillham JE, Reivich KJ, Freres DR, Lascher M, Litzinger S, Shatte A, Seligman MEP. School-based prevention of depression and anxiety symptoms in early adolescence: A pilot of a parent intervention component. Sch Psychol Q 2006;21:323–348. [CrossRef]
- 48. Stice E, Burton E, Bearman SK, Rohde P. Randomized trial of a brief depression prevention program: An elusive search for a psychosocial placebo control condition. Behav Res Ther 2007;45:863–876. [CrossRef]
| APA | ERARSLAN Ö, IŞIKLI S (2019). Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| Chicago | ERARSLAN Özge,IŞIKLI Sedat Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2019): 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| MLA | ERARSLAN Özge,IŞIKLI Sedat Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2019, ss.32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| AMA | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2019; 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| Vancouver | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2019; 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| IEEE | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S "Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.32 - 39, 2019. 10.29399/npa.19390 |
| ISNAD | ERARSLAN, Özge - IŞIKLI, Sedat. "Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2019), 32-39. https://doi.org/10.29399/npa.19390 |
| APA | ERARSLAN Ö, IŞIKLI S (2019). Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, 56(1), 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| Chicago | ERARSLAN Özge,IŞIKLI Sedat Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 56, no.1 (2019): 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| MLA | ERARSLAN Özge,IŞIKLI Sedat Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi, vol.56, no.1, 2019, ss.32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| AMA | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 2019; 56(1): 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| Vancouver | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 2019; 56(1): 32 - 39. 10.29399/npa.19390 |
| IEEE | ERARSLAN Ö,IŞIKLI S "Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Nöropsikiyatri Arşivi, 56, ss.32 - 39, 2019. 10.29399/npa.19390 |
| ISNAD | ERARSLAN, Özge - IŞIKLI, Sedat. "Bilişsel Üçlü Envanteri’nin Türkçe Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Nöropsikiyatri Arşivi 56/1 (2019), 32-39. https://doi.org/10.29399/npa.19390 |
