KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ

GASHI, FEIM

KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ

Feim GASHİ (Kırklareli Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Din Psikolojisi Anabilim Dalı, Kırklareli, Türkiye)

Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

3 3

Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 511 - 535 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-09-2020

KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ

Öz:

Koronavirüs dünya genelinde son dönemlerde yaşanmış en ciddi sağlık sorunlardan birolarak görülmektedir. Bu virüs ülkelerin birçoğunu sadece sağlık alanında değil ayrıcaekonomik ve siyasi alanında da etkilemiştir. Bunların yansıra belki de en önemli etkisiinsanların ruhsal sağlığı üzerinde olmuştur. Zira Dünya Sağlık Örgütü (WHO)tarafından pandemi olarak kabul edilen virüs, insanları sağlık ve ölüm ile tehdit ederekonlara korku, kaygı, strese vb. psikolojik sorunları yaşamalarına neden olmaktadır. Buvirüse yakalanmış ve tedaviyi başarılı bir şekilde tamamlamış kişilerin, tedavisürecinde yaşamış oldukları ruhsal sorunlar nelerdi? Bu sorunlar ile nasıl mücadeleettiler? Ve dini başa çıkma bu süreçte nasıl bir etkiye sahipti? Bu çalışmada dua, ibadet,sabır ve diğer dini alanlar bu süreci yaşayan kişileri nasıl etkilediği görmek açısındanönemlidir. Aynı zamanda bu çalışmada elde ettiğimiz sonuçlar, dini başa çıkma busüreçte olumlu katıklar sağlamış olduğu ifade edilebilir. Yani dini inanç ve ritüeller,benzer felaket ve krizler karşısında olduğu gibi koronavirüs ile mücadelede de kişilerepozitif katkılar sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelime:

The Effect of Religious Coping During the Treatment Period of People Who Are Caught Coronavirus

Öz:

Coronavirus is seen as one of the most serious health problems experienced recently in the worldwide. This virus affects many countries not only in the field of health, but also in the economic and political spheres. In addition, the most important effect perhaps has been on the psychology of people. Because the virus, which is accepted as a pandemic by the World Health Organization (WHO), causes them to experience psychological problems such as fear, anxiety, stress, etc. by threatening people with health and death. What were the mental problems experienced by persons who had fell this virus and successfully completed the treatment? How did they tackle these problems? And what effect did religious coping have in this process? In this study, prayer, worship, patience and other religious rituals are important to see how they affect the persons who had experienced this process. It can be stated that the results we obtained in this study provided positive contributions to this process of religious coping. That is to say, religious beliefs and rituals had been shown to make positive contributions to persons in the fight against coronavirus as in the face of similar crises.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arıcı, Asude. “Ergenlerde Dinî Başa Çıkma Yöntemi Olarak Dua, Gençlik”. Din ve Değerler Psikolojisi. Ed. Hayati Hökelekli. İstanbul: Ankara Okulu Yayınları, 2006.
Aslan, Adnan. “Engellilerde Dini Başa Çıkmada: Felsefi Arka Plan”, Din, Felsefe ve Bilim Işığında Engelli Olmak ve Sorunları Sempozyumu. İstanbul: 2012.
Aydın, Ali Rıza. “İnanma İhtiyacı ve Dini Ritüellerin Psikolojik Değeri”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 9/3 (2009): 88-89.
Aydın, Şevki. “Bireyin Anlam Arayışı ve Din Eğitimi”. Diyanet Aylık Dergi 221/ Mayıs 2009. Erişim 07 Nisan 2017.http://www.erzurumgazetesi.com.tr/default.asp? id=34373&page=haber
Ayten, Ali. Din ve Sağlık. İstanbul: Marmara Akademi Yayınları, 2018.
Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak: Dinî Başa Çıkma Üzerine Psiko-Sosyal bir Araştırma. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
Crystal, Park L. - Lawrence, Cohen H. “Religious And Nonreligious Coping With The Death Of A Friend”. Cognitive Therapy and Research 17 (1993): 561-577.
Çağrıcı, Mustafa. “Sabır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35/337. İstanbul: TDV Yayınları, 2005.
Dezutter, Jessie vd. “The Role of Religion in Death Attitudes: Distinguishing between Religious Belief and Style of Processing Religious Contents”. Death Studies 33 (2009): 73-92.
Doğanay, Süleyman. “Zorluklarla Başa Çıkma Bağlamında Bir Model Önerisi: Sabra Yolculuğun Beş Hali”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2019): 286-306.
DP, Düzen Polikliniği. “İspanyol Gribinden 100 Yıl Sonra “Bir Sonraki Salgın İçin Hazır Mıyız?”. Erişim 23 Nisan 2020. http://www.duzenpoliklinigi.com/saglikbilgileri.aspx?id=13528.
Ekşi, Halil. Başaçıkma, Dinî Başaçıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma: Eğitim, İlâhiyat ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Karşılaştırılması. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
Erdoğan, Halide Nur. “Engellilere Yönelik Din Eğitimi ve Öğretimi”, Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu-II. Ankara: Diyanet İçleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
Esen, Nesibe A. - Kayıklık, Hasan. “Şehit Ailelerinde, Gazilerde ve Gazi Ailelerinde Sabır ve Dinî Başa Çıkma İlişkisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2019): 225-235.
Gashi, Feim. “Türk ve Kosovalı Öğrencilerin Ölüm Kaygısı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma”. Balkan Araştırmaları Dergisi 2/1 (2011): 45-55.
Hani, Choudhry vd. “Middle East Respiratory Syndrome: Pathogenesis and Therapeutic Developments”. Future Virology 14/4 (2019): 237-246.
Harold, Koenig G. “Religious Coping And Depression Among Elderly, Hospitalised Medically İll Men”. American Journal Of Psychiatry 149 (1992): 1693-1700.
Hayta, Akif. “İbadetler ve Ruh Sağlığı”. Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. Ed. Hayati Hökelekli. Ankara: Dem Yayınları, 2006.
Jeffry, Bjorck P. – John. Thurman. “Negative Life Events, Patterns of Positive and Negative Religious Coping, and Psychological Functioning”. Journal for The Scientific Study of Religion 46 (2007): 159-167.
Karagöz, İsmail. “Kur’ân’ın Engellilere Yaklaşımı”, Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslam Sempozyumu, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
Kaya, Remzi. “Kur’anda İsiaze /Sığınma”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (2001): 95-112.
Kaya, Serpil Yılman. “Depresyon ve Dini Başa Çıkma”, Tavsiye Ediyorum. Erişim 03 Mart 2015. https://www.tavsiyeediyorumcom/makale_15945.htm
Zafer Cirhinlioğlu vd., Dindarlık, Ruh Sağlığı ve Modernite. Ankara: Nobel Yayınları, 2013.
Kur’anı-ı Kerim. Erişim 05 Mayıs 2020. https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf
Küçükcan, Talip – Köse, Ali. Doğal Afetler ve Din. İstanbul; Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2000.
Lazarus, S. Richard. Psychological Stress and the Coping Process. New York: McgrawHill, 1966.
Lazarus, S. Richard – Folkman, Susan. Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer, 1984.
Meydan, Hasan. “Bireyin Manevi Potansiyel ve İhtiyaçlarını Dikkate Alan Bir Din Eğitimi Anlayışı Üzerine Değerlendirmeler”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik I. ed. Ali Ayten - Mustafa Koç - Nuri Tınaz. İstanbul: Dem yayınları, 2016.
Özlem Güler, “Dini İnanç ve Psikolojik Sağlık İlişkisine Dair Bir Değerlendirme”, Toplum Bilimleri Dergisi 4/8 (2010): 95-105.
Pargament, I. Kenneth – Hisham, Raiya A. “A Decade Of Research On The Psychology Of Religion And Coping: Things We assumed And Lessons We Learned”. Psyke & Logos 28 (2007): 742-766.
Pargament, I. Kenneth. The Psuchology of Religion and Coping. New York; The Guilford Press, 1997.
Pargament, I. Kenneth. The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice. New York: The Guilford Press, 1997.
Pargament, I. Kinneth. “The Religious Dimension of Coping: Advances in Theory, Research, and Practice”. Handbook of the Psychology of Religion and Spirituality. eds. R. Paloutzian - C.L. Park. New York: The Guilford. Press, 2005.
Pargament, I. Kenneth vd. “Patterns Of Positive And Negative Religious Coping With Major Life Stressors”. Journal For The Scientific Study Of Religion 37 (1998): 710-724.
Pargament, I. Kenneth vd. “Religion and the Problem-Solving Process: Three Styles of Coping”, Journal for the Scientific Study of Religion 27/1 (1988): 90-104.
Pargament, I. Kenneth vd. “The Psychosocial Climate of Religious Congregations”, American Journal of Community Psychology 11 (1983): 351-381.
Peker, Hüseyin. Ruh Sağlığı ve Dini İnanç. İstanbul: Ensar Yayınları, 2017.
Priya, Sampathkumar vd. “SARS: Epidemiology, Clinical Presentation, Management, and Infection Control Measures”. Mayo Clin Proc 78/7 (2003): 882-890.
Sağır, Zeynep. Kültürel Uyum Ruh Sağlığı ve Din. İstanbul: DEM Yayınları, 2018.
Şentürk, Habil. İslami Hayatın Psikolojik Temelleri. Isparta: Tuğra Ofset, 2005.
Tokur, Behlül. İmtihan Psikolojisi. Ankara: Fecr Yayınları, 2018.

APA	GASHI F (2020). KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. , 511 - 535.
Chicago	GASHI FEIM KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. (2020): 511 - 535.
MLA	GASHI FEIM KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. , 2020, ss.511 - 535.
AMA	GASHI F KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. . 2020; 511 - 535.
Vancouver	GASHI F KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. . 2020; 511 - 535.
IEEE	GASHI F "KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ." , ss.511 - 535, 2020.
ISNAD	GASHI, FEIM. "KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ". (2020), 511-535.

APA	GASHI F (2020). KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1), 511 - 535.
Chicago	GASHI FEIM KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, no.1 (2020): 511 - 535.
MLA	GASHI FEIM KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.7, no.1, 2020, ss.511 - 535.
AMA	GASHI F KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 7(1): 511 - 535.
Vancouver	GASHI F KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020; 7(1): 511 - 535.
IEEE	GASHI F "KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ." Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, ss.511 - 535, 2020.
ISNAD	GASHI, FEIM. "KORONAVİRÜSE YAKALANMIŞ KİŞİLERDE TEDAVİ DÖNEMİNDE DİNİ BAŞA ÇIKMANIN ETKİSİ". Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (2020), 511-535.