Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features

Nurdan S. AYDIN, (Mersin Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Mersin, Türkiye)
M. Cemal GÖNCÜOĞLU, (Girilmedi)
Ayhan ERLER (Girilmedi)
Turkish Journal of Earth Sciences
4 0
Yıl: 1998 Cilt: 7 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 259 - 268 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features

Öz:
Orta Anadolu'daki magmatik, metamorfik ve ofiyolitik kayaç toplulukları hep birlikte Orta Anadolu Kristalen Karmaşığı (OAKK) olarak adlanırlar. Magmatik kayaçlar, OAKK'nın önemli bir bölümünü oluştururlar ve farklı dokular, mineralojik içerikler ve bileşimler sergilerler. Ancak, Yozgat, Ağaçören, Ekecikdağ ve Cefalıkdağ gibi kompozit granitoid intrüzyonları karmaşığın jeolosinde egemen durumdadır. Genel olarak Orta Anadolu Granitoidleri (OAG) iki ana gruba ayrılır: a) C-tipi (kabuksal) lökogranitler ve b) H-tipi (hibrid) hornblend±K-feldspat megakristleri±mafik mikrogranüler anklavlar içeren granitler. Granitoid magmatizmasının yerleşmesini izleyen siyenitoid magmatizma evresinde ilk fazı kuvars siyenitoidler (örneğin, Idişdağı intrüzyonu) ikinci fazı ise feldspatoidli siyenitoidler (örneğin, Atdere intrüzyonu) oluşturur. Zaman boyunca OAKK'ndaki magmatizma türleri peralüminalıdan metaalüminalıya ve giderek alkalin/peralkaline doğru değişir. C-tipi granitoidler OAKK'ndaki erken granitoid evresini temsil ederler ve çarpışma-sırası magmatizmasının ürünleri olarak kabul edilirler. H-tipi granitoidler ve siyenitoid intrüzyoniarı çarpışması-sonrası magmatizmasının, sırasıyla, ilerlemiş ve son evrelerini temsil ederler. C-tipi granitoidler, olasılıkla üst kabuğa ait kayaçlarda kabuksal kalınlaşmanın yol açtığı kısmi ergimeyle oluşmuşlardır. Bu evrede manto-kökenli mafik ergiyiklerin katkısı belirgin değildir. H-tipi granitoidlerin arazi ve petrografik özelliklerinin çoğu bu kayaçların evriminde, litosferik sıyrılma sonucu olarak alt kabuğun mafik magma ile altlanması biçiminde açıklanabilen, manto-kökenli , mafik magma katkıları gerektirir. Silikaca-doygun magmatizmadan silikaca-doymamış magmatizmaya geçişin nedeni ergime zonundaki su miktarındaki değişmeler olabilir. Genel olarak, OAKK'ndaki magmatizmanın türü, ilişkili magmatik süreçler ve kaynak malzemenin göreceli katkıları zaman boyunca değişmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akıman, O., Erler, A., Göncüoğlu, M.C., Güleç, N., Geven, A., Türeli, T.K.,Kadıoğlu, Y.K., 1993. Geochemical characteristics of the granitoids alongthe western margin of the Central Anatolian Crystalline Complex and theirtectonic implications. Geol. Jour., 28: 371-382.
  • Ataman, G., 1972. Ankara’nın güneydoğusundaki granitik granodiyoritikkütlelerden Cefalık Dağı’nın radyometrik yaşı hakkında ön çalışma.Hacettepe Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2, 44 - 49.
  • Ayan, M., 1963. Contribution a l’etude petrographique et geologique dela region situee au Nord-Est de Kaman, Mineral Research ExplorationPubl., No.115, 332 p.
  • Aydın, N.S., 1997. Petrography, trace-element geochemistry andpetrology of the Yozgat Batholith. Çukurova Univ. 20 th Anniv. Geol. Edu.Symp., Adana, Abstracts, p.244 .
  • Aydın, N.S., Göncüoğlu, M.C., and Erler., E., 1997. Granitoidmagmatism in Central Anatolia. Proceedings TÜBİTAK-BAYG/NATO-DProgram on Alkaline Magmatism in Central Anatolia (ed): Boztuğ, D.,Yılmaz-Şahin, S., Otlu, N., and Tatar, S., Sivas, Turkey. p.202.
  • Aydın, N.S., Göncüoğlu, M.C., Erler, A. and Malpas, J., 1998, Diversemagmatism in the Central Anatolian Crystalline Complex, Turkey. Int.Volcanological Congress, Abstracts.
  • Barbarin, B. 1990. Granitoids: main petrogenetic classifications inrelation to origin and tectonic setting. Geol. Jour., 25: 227238.
  • Bayhan, H. and Tolluoğlu, A.Ü., 1987. Çayağzı siyenitoidinin (KırşehirKuzeybatısı) mineralojik-petrografik ve jeokimyasal özellikleri. HacettepeÜniversitesi Yerbilimleri Dergisi, 14, 109-120 (in Turkish).
  • Bonnin, B., 1988. From orogenic to anorogenic environments: evidencefrom associated magmatic episodes. Schweiz. Mineral. Petrogr. Mitt.,68, 301-311.
  • Boztuğ, D., 1997. Post-collisional Central Anatolian alkaline plutonism,Turkey. Proceedings TÜBİTAK-BAYG/NATO-D Program on AlkalineMagmatism in Central Anatolia (ed):
  • Boztuğ, D., Yılmaz-Şahin, S., Otlu,N., and Tatar, S., Sivas, Turkey. 105-146.Erler, A. and Bayhan, H., 1995. General evaluation and problems of theCentral Anatolian granitoids. Yerbilimleri, 17: 49-67 (in Turkish).
  • Erler, A. and Göncüoğlu M.C., 1996. Geologic and tectonic setting of theYozgat Batholith, Northern Central Anatolian Crystalline Complex, Turkey.Inter. Geol. Review, 38: 714-726.
  • Erler, A., Akıman, O., Unan, C., Dalkılıc, F., Dalkılıc, B., Geven, A., andÖnen, P., 1991. Petrology and geochemistry of the magmatic rocks ofthe Kırşehir Massif at Kaman (Kırşehir) and Yozgat. Doğa, Turk. Jour.Eng. and Env. Sci., 15: 76-100 (in Turkish).
  • Geven, A., 1992. Mineralogy, petrography and geochemistry of theCefalıkdağ plutonic rocks (Kaman region, Central Anatolia). Ph.D. Thesis,METU-Ankara, 165 p. (Unpublished).
  • Göncüoğlu, M. C., 1986. Geochronological data from the southern part(Niğde Area) of the Central Anatolian Massif. Mineral ResearchExploration Bull., 105 / 106, 83 - 96.
  • Göncüoğlu, M.C., and Türeli, T.K., 1994. Alpine collision type granitoidsin the western Central Anatolian Crystalline Complex. Jour. Kocaeli Univ.1: 39-46
  • Göncüoğlu, M.C., Toprak, V., Kuşcu, İ., Erler, A. and Olgun E.,1991.Geology of the western part of the Central Anatolian Massif, Part 1:Southern Section: Unpubl. Report No.2909, Turkish Petroleum CompanyReport (in Turkish).
  • Göncüoğlu, M.C.,Erler, A., Dirik, K., Olgun, E., and Rojay, B., 1992.Geology of the western part of the Central Anatolian Massif, Part: 2:Central Section: Unpubl. Report No. 3155, Turkish Petroleum CompanyReport (in Turkish)
  • Göncüoğlu, M.C., Erler., A., Toprak, V., Olgun, E., Yalınız, K., Kuşcu, İ.,Köksal, S., and Dirik, K., 1993. Geology of the central part of the CentralAnatolian Massif, Part 3: Geologic evolution of the Central KızılırmakTertiary Basin: Unpubl. Report No.3313, Turkish Petroleum CompanyReport (in Turkish).
  • Göncüoğlu, M.C., Dirik, K., Erler, A., and Yalınız, K., 1994. Geology ofthe Eastern part of the Central Anatolian Massif , Part 4: The relationshipbetween the Central Anatolian Massif and Sivas Basin. METU-TPAOReport, 135 p. (in Turkish).
  • Göncüoğlu, M.C., Köksal, S., and Floyd, P.A., 1997. Post-collisional A-type magmatism in the Central Anatolian Crystalline Complex: Petrologyof the İdişdağı intrusives (Avanos, Turkey). Turkish Journal of EarthSciences, 6, 65-76.
  • Güleç, N., 1994. Rb-Sr Isotope Data From the Ağaçören Granitoid (Eastof Tuz Gölü): Geochronological and Genetical implications, TurkishJournal of Earth Sciences, 3, 39-43.
  • Irvine, T.N. and Baragar, W.R.A., 1971. A guide to the chemicalclassification of the common volcanic rocks. Can. Jour. Earth Sci., 8:523-548.
  • Kadıoğlu. Y.K., 1996. Genesis of Ağaçören Intrusive Suite and itsenclaves (Central Anatolia): Constraints from geological, petrographic,geophysical and geochemical data. Ph.D. Thesis. METU-Ankara, 242 p.(unpublished).
  • Kadıoğlu , Y.K., and Güleç, N., 1996. Mafic microgranular enclaves andinteraction between felsic and mafic magmas in the Ağaçören IntrusiveSuite: Evidence from petrographic features and mineral chemistry. Inter.Geol. Review, 38: 854-867.
  • Kuruç, A .,1990, Rb/Sr geochemistry of syenitoids from Kaman-Kırşehirregion. Hacettepe University, M.S. Thesis, 97 p., (unpublished, inTurkish)
  • Maniar, P.D. and Piccoli, P.M., 1989. Tectonic discrimination ofgranitoids. Geol. Soc. America Bull., 101: 635643.
  • Otlu, N., and Boztuğ, D., 1997. The coexistence of the silicaoversaturated (Alkos) and undersaturated alkaline (Alkus) rocks in theKortundağ and Baranadağ plutons from the central Anatolian alkalineplutonism, E Kaman/NW Kırşehir, Turkey. Proceedings TÜBİTAK-BAYG/NATO-D Program on Alkaline Magmatism in Central Anatolia (ed):Boztuğ, D., Yılmaz-Şahin, S., Otlu, N., and Tatar, S., Sivas, Turkey. 85-104.
  • Özkan, H.M., 1987. Petrographical and geochemical investigation ofHayriye (Kayseri) nepheline-syenite intrusion. M.S. Thesis, AnkaraUniversity-Ankara, 33 p. (unpublished, in Turkish)
  • Özkan, H.M. and Erkan, Y., 1994. A petrological study on a foid syeniteintrusion in Central Anatolia (Kayseri, Turkey). Turkish Journal of EarthSciences, 3, 45-55.
  • Pearce, J.A. Harris, N.B.W. and Tindle, A.G. 1984, Trace elementdiscrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks.Journal of Petrology, 25: 956-983.
  • Seymen, İ., 1982. Geology of the Kırşehir Massif around Kaman. Unpubl.Hab. Thesis, Ist. Tech. Univ., Faculty of Mines, 164 p. (in Turkish).
  • Tatar, S., and Boztuğ, D., 1997. Fractional crystallization and magmamingling/mixing processes in the monzonitic association in the SW partof the composite Yozgat Batholith (Şefaatli-Yerköy, SW Yozgat).Proceedings TÜBİTAK-BAYG/NATO-D Program on Alkaline Magmatism inCentral Anatolia (ed): Boztuğ, D., Yılmaz-Şahin, S., Otlu, N., and Tatar,S., Sivas, Turkey. 146-164.
  • Türeli, T.K., 1991. Geology, petrography and geochemistry of Ekecikdağplutonic rocks (Aksaray Region-Central Anatolia). Ph. D. Thesis, METU-Ankara , 194 p. (unpublished).
  • Türeli, T.K., Göncüoğlu, M.C. and Akıman, O., 1993, EkecikdağGranitoyidinin petrolojisi ve kökeni. Mineral Research Exploration Bull.,115, 15-28.
  • Yalınız, K., Parlak, O., Özkan-Altıner, S., and Göncüoğlu, M.C.,1997,Formation and emplacement ages of supra-subduction-type ophiolites inCentral Anatolia; Sarıkaraman Ophiolites, Central Turkey. Çukurova Univ.20 th Anniv. Geol. Edu. Symp., Adana, Abstracts, 61-62
APA AYDIN N, GÖNCÜOĞLU M, ERLER A (1998). Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. , 259 - 268.
Chicago AYDIN Nurdan S.,GÖNCÜOĞLU M. Cemal,ERLER Ayhan Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. (1998): 259 - 268.
MLA AYDIN Nurdan S.,GÖNCÜOĞLU M. Cemal,ERLER Ayhan Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. , 1998, ss.259 - 268.
AMA AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. . 1998; 259 - 268.
Vancouver AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. . 1998; 259 - 268.
IEEE AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A "Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features." , ss.259 - 268, 1998.
ISNAD AYDIN, Nurdan S. vd. "Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features". (1998), 259-268.
APA AYDIN N, GÖNCÜOĞLU M, ERLER A (1998). Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. Turkish Journal of Earth Sciences, 7(3), 259 - 268.
Chicago AYDIN Nurdan S.,GÖNCÜOĞLU M. Cemal,ERLER Ayhan Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. Turkish Journal of Earth Sciences 7, no.3 (1998): 259 - 268.
MLA AYDIN Nurdan S.,GÖNCÜOĞLU M. Cemal,ERLER Ayhan Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. Turkish Journal of Earth Sciences, vol.7, no.3, 1998, ss.259 - 268.
AMA AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. Turkish Journal of Earth Sciences. 1998; 7(3): 259 - 268.
Vancouver AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features. Turkish Journal of Earth Sciences. 1998; 7(3): 259 - 268.
IEEE AYDIN N,GÖNCÜOĞLU M,ERLER A "Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features." Turkish Journal of Earth Sciences, 7, ss.259 - 268, 1998.
ISNAD AYDIN, Nurdan S. vd. "Latest Cretaceous magmatism in the Central Anatolian crystalline complex: Review of field, petrographic and geochemical features". Turkish Journal of Earth Sciences 7/3 (1998), 259-268.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 10:31

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları