Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar

Çiçek, Hatice

Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar

Hatice ÇİÇEK (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Afyon)

Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences

49 0

Yıl: 2004 Cilt: 28 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 107 - 113 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar

Öz:

Bu çalışma, Eylül 1996-Ağustos 1998 tarihleri arasında, Ankara yöresinde Haemaphysalis türlerinin epizootiyolojisini incelemek amacıyla Beypazarı, Çubuk, Güdül ve Haymana ilçelerinde yürütülmüştür. Çalışma süresince 1208 koyun, 1001 keçi ve 1059 sığır muayene edilmiştir. Keçilerin 380'i (96 37,96), koyunların 346'sı (96 28,64), sığırların 203'ü (96 19.16) Haemaphysalis türleri ile enfeste bulunmuştur. Koyun, keçi ve sığırlardan toplanan 5254 Haemaphysalis türünden 4713'ü (96 89,70) H. parva olgunu, 15'i (% 0,28)'i H. parva nimfi, 349'u (96 6,64) H. sulcata olgunu, 108'i (% 2,05) H. punctata olgunu, 7'si (% 0,13) H. punctata gnimfi,47'si (960,89) Haemaphysalis sp. nimfi ve 15'i (960,28) Haemaphysalis sp. olgunu olarak saptanmıştır. Koyun, keçi ve sığırlar üzerinde bulunan H. parva ve H. punctata'nın olgunları Mart ve Ekim, H. sulcata'nın olgunları ise Mart ve Kasım ayı olmak üzere yıl boyunca iki defa en yüksek düzeye ulaşmıştır. H. parva'nm nimflerine Nisan ve Ağustos aylarında, H. punctata'nın nimflerine yalnız Ağustos ayında rastlanmıştır. H. sulcata'nın nimfleri ise konaklar üzerinde bulunamamıştır. Koyun, keçi ve sığırlar üzerinden toplanan 1702 adet Haemaphysalis türü kene diseke edilmiş, tükürük bezleri Methyl green/Pyronin ile boyandıktan sonra mikroskopta incelenmiş ancak hiçbirinde Theileria sporoblastlarına rastlanamamıştır.

Anahtar Kelime: sığır epidemiyoloji Haemaphysalis keçi bulaşıklık kene Ankara koyun mevsimsel değişimler

Konular: Ziraat Mühendisliği

Epizootiological studies on Haemaphysalis ticks in Ankara province, Turkey

Öz:

This study was carried out in Ankara province, Turkey, between September 1996 and August 1998. During the study 1208 sheep, 1001 goats and 1059 cattle were examined for Haemaphysalis ticks. These examinations revealed that 380 (37.96%) goats, 346 (28.64%) sheep and 203 (19.16%) cattle had Haemaphysalis infestation. In total, 5254 Haemaphysalis ticks were collected from these animals. They were identified as H. parva, H. sulcata, H. punctata and Haemaphysalis nymphs. Of the 5254 laphysalis ticks 89.70% were H. parva adults, 0.28% H. parva nymphs, 6.64% H. sulcata adults, 2.05% H. punctata adults and 0.13% H. punctata nymphs, while 0.89% were unidentified Haemaphysalis nymphs and 0.28% unidentified Haemaphysalis adults. The infestation rate of adult H. parva, H. sulcata and H. punctata reached the highest level on sheep, goats and cattle twice a year. These periods were determined as October and March for H. parva and H. punctata, and November and March for H. sulcata. Nymphs of H. parva were found on sheep and goats in April and August. Nymphs of H. punctata occurred on sheep and goats only in August. Nymphs of H. sulcata were not found on the animals. We dissected 1702 Haemaphysalis sp. and their salivary glands were stained with Methyl green/Pyronin. The salivary glands were examined under microscope, but no theilerial sporoblasts were found.

Anahtar Kelime: sheep seasonal variation cattle epidemiology Haemaphysalis goats infestation ticks Ankara

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. FAO.: Ticks and Tick-Borne Disease Control. A Practical Field Manual. Vol. I, FAO, Rome, 1984. 2. Karaer, Z., Yukarı B.A., Aydın, L: Türkiye Keneleri ve Vektörlükleri. In: M.A. Özcel, N. Daldal, Eds. Parazitoloji'de Artropod Hastalıkları Vektörler. Türkiye Parazitoloji Derneği yayın No: 13, 1997; 405-418.
3. Stewart, N.P., Devos, A.J., Shiels, I.A., Jorgensen, W.K.: Transmission of Theileria buff eli to cattle by Haemaphysalis bancrofti fed on artificially infected mice. Vet. Parasitol. 1989; 34: 123-127.
4. Uilenberg, G.: Significance of tick borne haemoparasitic diseases to animal health in the tropics. Vet. Parasitol. 1995; 57: 19-41.
5. Brocklesby, D.W., Barnett, S.F.: The tick Haemaphysalis punctata, shown to be a vector of Theileria mutans in Britain. Vet. Rec. 1972; April 29th: 512-513.
6. Alani, A.J., Herbert, I.V.: Morphology and transmission of Theileria recondita (Theileriidae: Sporozoa) isolated from Haemaphysalis punctata from North Wales. Vet. Parasitol. 1988; 28: 283-291.
7. Alani, A.J., Herbert, I.V.: Pathogenesis of infection with Theileria recondita (Wales) isolated from Haemaphysalis punctata from North Wales. Vet. Parasitol. 1988; 28: 293-301.
8. Hoogstraal, H.: Biological observations on certain Turkish Haemaphysalis ticks (Ixodoidea, Ixodidae). J. Parasitol. 1956; 45: 227-232.
9. Kurtpınar, H.: Türkiye Keneleri. Güven Matbaası, Ankara, 1954; 49-63.
10. Merdivenci, A.: Türkiye Keneleri Üzerine Araştırmalar. Kurtulmuş Matbaası, İstanbul, 1969; 420.
11. Hiepe, TH.: Lehrbuch der Parasitologie. Bund V, Gustav Fischer Verlag Stuttgart, 1982; 19.
12. Pomerantzev, B.I.: Fauna of U.S.S.R. Arachnida, Ixodid Ticks {Ixodidae) Paukoobraznye. The American Institute of Biological Sciences, Washington D.C., 1950; 89-95.
13. Urquhart, G.M., Armour, J., Duncan, J.L., Dunn, A.M., Jennings, F.W.: Veterinary Parasitology. Churchill Livingstone Inc., New York, 1987; 179-181.
14. Estrada-Pena, A., Dehesa, V., Sanchez, C: The seasonal dynamics of Haemaphysalis punctata, Rhipicephalus bursa and Dermacentor marginatus (Acari: Ixodidae) on sheep of Pais Vasco (Spain). Acarologia. 1990; 31: 17-24.
15. Gilot, B.: Distribution and ecology of Haemaphysalis punctata (Canestrini and Fanzago, 1877) {Acarına, Ixodoidea) in the French Alps and their foothills. Rev. Iber. Parasitol. 1985; 45: 25-40.
16. Grandes, A.E.: Ticks of the province of Salamanca (Central/NW Spain). Ann. Parasitol. Hum. Comp.1986; 61: 95-107.
17. Nosek, J.: The ecology, bionomics and behaviour of Haemaphysalis {Aboimisalis) punctata tick in Central Europe. Z. Paras'itenk. 1971; 37: 198-210.
18. Walker, A.R., Mckellar, S.B., Bell, L.J., Brown, C.G.D.: Rapid quantitative assesment of Theileria infection in tick. Trop. Anim. Hlth. Prod. 1979; 5: 21-26.
19. Avcı Y., Onay M., Kayan M.: Bütün Yönleriyle Yeşjİ Çubuk. 1986;385.
20. Milutinovic, M., Miscevic, Z., Katic-Radivojevic, S.: Ticks (Acarina, Ixodoidea, Ixodidae) of Serbia: Fauna and ecology. Acta Veterinaria (Beograd). 1995; 45: 37-48.
21. Sayın, F., Dumanlı, N.: Elazığ bölgesinde evcil hayvanlarda görülen kene (Ixodoidea) türleri ile ilgili epizootiyolojik araştırmalar. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg. 1982; 29: 344-362.
22. Feldman-Muhsam, B., Borut, S.: Some ecological observations on two east Mediterranean species of Haemaphysalis ticks parasitizing domestic stock. Vet. Parasitol. 1983; 13: 171-181.
23. Miscevic, Z., Milutinovic, M., Petrovic, Z., Bisevac, L: The effect of macroclimatic factors on the dynamics of tick (Acarina, Ixodoidea, Ixodidae) populations in north-east Serbia (Yugoslavia). Acta Veterinaria (Beograd). 1989; 39: 241-249.
24. Mazlum, Z.: Ticks of domestic animals in Iran: Geographic distribution, host relation, and seasonal activity. J. Vet. Fac, Univ. Tehran, Iran, 1971; 27: 27-32.
25. Papadopoulos, B., Morel, P.C., Aeschlimann, A.: Ticks of domestic animals in the Macedonia region of Greece. Vet. Parasitol. 1996; 63: 25-40.
26. Güler, S.: Ankara ve civarındaki koyun ve keçilerde kış Ixodidae'leri üzerinde araştırmalar. Uludağ Üniv. Vet. Fak. Derg. 1982; 1:45-54.

APA	Çiçek H (2004). Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. , 107 - 113.
Chicago	Çiçek Hatice Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. (2004): 107 - 113.
MLA	Çiçek Hatice Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. , 2004, ss.107 - 113.
AMA	Çiçek H Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. . 2004; 107 - 113.
Vancouver	Çiçek H Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. . 2004; 107 - 113.
IEEE	Çiçek H "Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar." , ss.107 - 113, 2004.
ISNAD	Çiçek, Hatice. "Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar". (2004), 107-113.

APA	Çiçek H (2004). Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28(1), 107 - 113.
Chicago	Çiçek Hatice Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 28, no.1 (2004): 107 - 113.
MLA	Çiçek Hatice Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, vol.28, no.1, 2004, ss.107 - 113.
AMA	Çiçek H Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2004; 28(1): 107 - 113.
Vancouver	Çiçek H Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2004; 28(1): 107 - 113.
IEEE	Çiçek H "Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar." Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28, ss.107 - 113, 2004.
ISNAD	Çiçek, Hatice. "Ankara yöresinde Haemaphysalis türleri üzerinde epizootiyolojik çalışmalar". Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 28/1 (2004), 107-113.