TY  - JOUR
TI  - MOLLA SADRÂ’DA VÂCİBÜ’L-VÜCÛD’UN İSPATINDA BURHAN-I SIDDIKÎN
AB  - Mümkün varlıkları aracı kılmadan Vâcibü’l-Vücûd’unvarlığını ispatlama çabalarının bir sonucu olan sıddıkînburhanı ilk defa Müslüman filozoflar tarafından dillendirildi.İbn Sînâ (ö. 428/1037) da Fârâbî’nin etkisiyle yeni birburhan açıkladı ve buna sıddıkîn adını verdi. Molla Sadrâ (ö.1050/1641) varlığın asaleti ilkesini mutasavvıflardan, teşkîkilkesini de Sühreverdî’den iktibas ederek yeni bir sıddıkînburhanı dillendirdi. Bu burhanın, varlığın asaleti, basîtliği/yalınlığı, teşkîkî ve ma’lûlün illete ihtiyacı olmak üzere bazıöncülleri vardır. O, bu öncülleri açıkladıktan sonra teselsüleihtiyaç duymadan Vâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatlar.Onun burhanı diğer sıddıkîn burhanlarına nispetle bazı üstünözelliklere sahiptir. Öncelikle bu burhan varlığın asaleti ilkesiüzerine bina edildiğinden dayanağı varlık kavramı değil,varlığın nesnel hakikatidir. İkincisi bu burhan Vâcibü’lVücûd’un zâtını ispatlamakla birlikte Vâcibü’l-Vücûd’unbirliğini ve kemâlî sıfatlarını ispatlar. Üçüncüsü bu burhanagöre mümkün varlıklar hiçbir aracı olmadan Vâcibü’lVücûd’a bağımlı olduklarından burhanın açıklanmasındateselsül ve kısır döngüden yararlanma ihtiyacı yoktur.Molla Sadrâ’nın teselsül ve kısır döngüden de yararlanarakVâcibü’l-Vücûd’un varlığını ispatladığı burhanlar da vardır.Molla Sadrâ bu burhanıyla hem Vâcibü’l-Vücûd’un varlığınıve hem de onun kemâlî sıfatlarını ispatladığını iddia eder. Buçalışmada bu iddia incelecek ve ispat-ı vacip meselesindeMolla Sadrâ’nın ne gibi yenilikler getirdiği ele alınacaktır.
AU  - Baran, Sedat
PY  - 2020
JO  - Diyanet İlmi Dergi
VL  - 56
IS  - 1
SN  - 1300-8498
SP  - 205
EP  - 224
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/357462
ER  -