Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 193 - 208 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-09-2020

Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi

Öz:
Modern zamanların bir uzmanlığı olarak resmileşen tasarım, bağlam olarak da bu zamanların modernist bilimsel paradigmalarından etkilenmiştir. Bu konuda kendi yolunu bulmaya çalışan tasarım diğerdisiplinlerden beslenmiş, bu disiplinlerin kendilerine has bilgi ve yöntem çalışmalarını benimseyerekpratiğinde bu yaklaşımlara yer vermiştir. Ancak kendi araştırma geleneğini oluşturmak; tasarımınkendi bilgisini ve bilgiye ulaşma yöntemlerini geliştirmesi, tasarım pratiği ile teorik kökenler arasındaki uyumsuzlukların çözümlenmesi için tasarım araştırmalarının dayandığı felsefi çerçevenin tartışılması ve araştırılması büyük önem taşımaktadır. Literatür incelendiğinde, bu argümanın aksine, felsefideğerlerin sorgulanmasına dair çalışmalar çok sınırlı sayıdadır. Bununla ilişkili olarak bir tasarımaraştırması yaklaşımı olan katılımcı tasarımda da Ehn (1988) ve Frauenberger (2015)’in çalışmalarıdışında bu soruşturmanın izine çok az rastlanmaktadır. Çalışmanın amacı çok az tartışılan bu konuyusorgulamaya açmak; katılımcı tasarım yaklaşımındaki mevcut felsefi çerçeveyi tartışmak, bu çerçevenin uygulamaya yansımalarını değerlendirmek ve bu değerlendirme ışığında mevcut pratiklerdekiuyuşmazlıklara çözüm getiren bir felsefi altyapı sunmaktır.
Anahtar Kelime:

AN INQUIRY ABOUT THE PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS OF PARTICIPATORY DESIGN AND HARTMANN’S NEW ONTOLOGY

Öz:
As a modern era profession, design had been impressed by the modernist scientific paradigm. Design, while trying to find its way, has been nurtured by other disciplines and it has employed these approaches by adopting the knowledge and methodology of these disciplines. Although in order to create its own research tradition by development of design knowledge and new ways of knowing, conflict resolution between the practice and theory, making an inquiry about the philosophical foundations is vital for design, there are limited number of study that address this issue in the literature. Accordingly, it is hard to find researches about philosophical inquiries of participatory design as a research approach except Ehn (1988) and Frauenberger (2015). This study aims to conduct an investigation about this rarely studied issue by discussing the current philosophical background of participatory design, evaluating the implications on practice and to provide a philosophical framework that addresses the disputes in the current practices.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Churchman, C. W. (1967). “Wicked Problems”. Management Science, 14(4), 141-142.
  • Cicovacki. P. (2014). The Analysis of Wonder: An Introduction to the Philosophy of Nicolai Hartmann. New York, Londra: Bloomsbury.
  • Coyne, R. ve Snodgrass A. (1991). “Is designing mysterious? challenging the dual knowledge thesis”, Design Studies, 12(3), 124-131. Richard and Adrian
  • Cross, N. (2001). “Designerly Ways of Knowing: Design Discipline versus Design Science”, Design Issues, 17(3), 49-55.
  • Çelikel, B. (2015). Endüstriyel Tasarımda Paradigma Kaymaları. Ankara: Nobel.
  • Dikeçligil, B. (2006). “Sosyal Bilimler Epistemolojisinde Sorunların Kaynağı: Ontolojiyi Unutmak”, Toplum Bilimleri, 1(3), 47-67.
  • Dreyfus, H. L. (1991). Being-in-the-World: A Commentary on Heidegger’s Being and Time, Division I. Cambridge, London: The MIT Press.
  • Ehn, P. (1988). Work-Oriented Design of Computer Artifacts. Stockholm: Arbetslivscentrum,.
  • Ehn, P. (1992). Scandinavian Design: On Participation and Skill. P. S. Adler ve T. A. Winograd (Editörler), Usability: Turning Technologies Into Tools, (96-132), New York, Oxford: Oxford University Press.
  • Etan, A. (1978). Nicolai Hartmann’ın ontologisinde “Real Determination ve isteme hürriyeti”, Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Sistematik Felsefe ve Mantık Kürsüsü, İstanbul.
  • Frauenberger, C., Good, J., Fitzpatrick, G. ve Iversen, O. S. (2015). “In Pursuit of Rigour and Accountability in Participatory Design”, International Journal of Human-Computer Studies, 74, 93–106.
  • Güneş, S. ve Güneş, Ç. (2018). “Design and New Ontology”, Online Journal of Art and Design, 6(3), 90-105.
  • Hartmann, N. (2010). Ontolojinin Işığında Bilgi. (çev. H. Tepe). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
  • Heidegger, M. (1998). Tekniğe ilişkin soruşturma (çev. D. Özlem). İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Heidegger, M. (2011). Varlık ve Zaman (çev. K. H. Ökten). İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Lecourt, D. (2013). Bilim Felsefesi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları
  • Love, T. (2000). “Philosophy of Design: A Metatheoretical Structure for Design Theory”, Design Studies, 21, 293–313.
  • Poli, R., Scognamiglio, C. Ve Tremblay, F. (Editörler) (2011). The Philosophy of Nicolai Hartmann. Almanya: de Gruyter GmbH & Co. KG.
  • Rittel, H. (1972). “On the Planning Crisis: Systems Analysis of the ‘First and Second Generations’”, Bedriftsokonomen, 8, 390-396.
  • Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. Amerika Birleşik Devletleri: Basic Books.
  • Schön, D. A. (1992). “The Theory of Inquiry: Dewey’s Legacy to Education”, Curriculum Inquiry, 22(2), 119–139.
  • Snodgrass, A. ve Coyne, R. (1996). “Is Designing Hermeneutical?”, Architectural Theory Review, 2(1), 65-97.
  • Willis. A.-M. (2006). “Ontological Designing”, Design Philosophy Papers, 4(2), 69-92.
APA KESTİ H, Güneş S (2018). Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. , 193 - 208.
Chicago KESTİ Hatice Server,Güneş Serkan Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. (2018): 193 - 208.
MLA KESTİ Hatice Server,Güneş Serkan Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. , 2018, ss.193 - 208.
AMA KESTİ H,Güneş S Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. . 2018; 193 - 208.
Vancouver KESTİ H,Güneş S Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. . 2018; 193 - 208.
IEEE KESTİ H,Güneş S "Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi." , ss.193 - 208, 2018.
ISNAD KESTİ, Hatice Server - Güneş, Serkan. "Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi". (2018), 193-208.
APA KESTİ H, Güneş S (2018). Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. Sanat ve Tasarım Dergisi, 0(22), 193 - 208.
Chicago KESTİ Hatice Server,Güneş Serkan Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. Sanat ve Tasarım Dergisi 0, no.22 (2018): 193 - 208.
MLA KESTİ Hatice Server,Güneş Serkan Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. Sanat ve Tasarım Dergisi, vol.0, no.22, 2018, ss.193 - 208.
AMA KESTİ H,Güneş S Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2018; 0(22): 193 - 208.
Vancouver KESTİ H,Güneş S Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2018; 0(22): 193 - 208.
IEEE KESTİ H,Güneş S "Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi." Sanat ve Tasarım Dergisi, 0, ss.193 - 208, 2018.
ISNAD KESTİ, Hatice Server - Güneş, Serkan. "Katılımcı Tasarımın Felsefi Kökenlerine Dair Bir Soruşturma Ve Hartmann’ın Yeni Ontolojisi". Sanat ve Tasarım Dergisi 22 (2018), 193-208.