Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 691 - 716 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15805/addicta.2019.6.3.0059 İndeks Tarihi: 21-09-2020

AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri

Öz:
Bu araştırmanın amacı, Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezinde (AMATEM) maddebağımlılığı tedavisi görmüş, tekrar madde kullanmaya başlayan ve yatarak tedavi için ikinci kez AMATEM’ebaşvuran bireylerin, madde kullanımına ilişkin yaşam deneyimlerini görünür kılmaktır. Nitel araştırmayöntemiyle tasarlanan bu araştırmada, betimsel analiz kullanılmıştır. Çalışma kapsamında AMATEM’de ikincikez yatarak tedavi görmekte olan on iki madde bağımlısı bireyle (bir kadın ve on bir erkek) derinlemesinegörüşmeler gerçekleştirilmiştir. İkinci kez yatarak tedavi sürecine giren bu bireyler, ilk tedavinin ardındantekrar madde kullanmaya başlamalarını, yoksunluk çekme, beyin tuzaklarına düşme, madde kullanan eskiarkadaş ortamında bulunma, aşerme yaşama ve aile üyeleriyle ilişkilerinin zayıflamış olması gibi etkenlerleaçıklamışlardır. Yapılan görüşmeler sonucunda madde bağımlısı bireyleri ilk kez yatarak tedaviye yönelteniçsel motivasyon aracının maddeye bağlı yaşadıkları acı, dışsal motivasyon aracının ise aile üyelerinin talebiolduğu ortaya çıkmıştır. Hâlihazırda yatarak tedavi sürecinde olan bu bireyler, sürekli madde üzerine özendiricisöylemlerde ve davranışlarda bulunan diğer madde bağımlısı bireylerden olumsuz etkilendiklerini ve budurumun tedavileri için ciddi bir sorun yarattığını ifade etmişlerdir. Araştırma sonucunda, “çevresi içerisindebirey” perspektifinden bireylerin sosyal çevresinin tedavi sürecine katılımının sağlanması ve bireylerle birlikteailelerinin de maddeye ilişkin farkındalıklarının arttırılması önerilmiştir. Buna ek olarak ekip çalışması ilemaddeye yönelik koruyucu ve önleyici hizmetlere önem verilmesi ve özellikle madde kullanan bireylerinyaşadıkları sosyal dışlanmayı önlemek üzere kendilerine karşı pozitif ayrımcılık gözetilerek sosyalleşmesürecine katılımlarının yeniden sağlanmasının bağımlılıkla mücadelede işlevsel olacağı öngörülmüştür.
Anahtar Kelime:

Life Experiences with Substance Use of Substance Addicts Being Treated a Second Time in AMATEM

Öz:
This study aims to show the life experiences related to substance use of patients being treated for substance addiction treatment at the Alcohol and Substance Addiction Treatment and Training Centre (AMATEM) who have applied to AMATEM for the second time for in-patient treatment. Descriptive analysis is used in this research, which was designed using the qualitative research method. In-depth interviews have been conducted with 12 substance addicts (1 female, 11 males) being treated as in-patients for the second time. As a result of the research, people stated their reasons for re-using substances after treatment to be: withdrawal, mental traps, being around old friends that use, cravings, and weakened relations with family members. The intrinsic motivation tool that leads substance-addicted individuals to their first in-patient treatment has been revealed as suffering related to the substance, while the external motivator has been revealed as family members. In addition, individuals in the in-patient treatment process report being adversely affected by persistent incentive discourses and the behaviours of other substance addicts; this situation has had a negative effect on their treatment processes. As a result of the research, allowing individuals’ social environment to be part of the treatment process within the framework “being in one’s environment” and increasing individuals’ and their families’ awareness regarding the substance is suggested. In addition; importance should be given to protective and preventive services related to the substance through team work and having the substance-using individual be reintroduced to the socialization process must be done by using positive discrimination in order to prevent social exclusion.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akpınar, A., Çevik, M. ve Bağcıoğlu, E. (2014). Erkek alkol bağımlılığında nüks ile biyokimyasal etmenler arasındaki ilişki var mıdır? Kocatepe Medical Journal, 15(3), 238–245.
  • Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi. (2017). Avrupa Uyuşturucu Raporu 2017: Trendler ve gelişmeler. http://www.emcdda.europa.eu/system/files/ publications/8585/20181816_TDAT18001TRN_PDF.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Aycan, A., Bıkım, E., Akcan, E. F., Samancı, A. ve Bacıoğlu, İ. (2000). İstanbul’da suç zanlısı kadınlarda cezaevi öncesi alkol ve madde kullanma sıklığı ve özellikleri. Bağımlılık Dergisi, 1, 9–13.
  • Babaoğlu, A. N. (1997). Uyuşturucu tarihi. Ankara: Kaynak Yayınları.
  • Callaghan, R. C., Hathaway, A., Cunningham, J. A., Vettese, L. C., Wyatt, S., & Taylor, L. (2005). Does stage-of-change predict dropout ın a culturally diverse sample of adolescents admitted to ınpatient substance abuse treatment? A test of the transtheoretical model. Addictive Behaviours, 30, 1834–1847.
  • Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. California, CA: Sage.
  • Daley, D. C., & Douaihy, A. (2015). Relaps prevention counselling: Clinical strategies to guide addiction recovery and reduce relapse. Eau Claire, WI: PESI Publishing & Media.
  • DiClemente, C. C. (1999). Motivation for change: Implications for substance abuse treatment. Psychological Sciences, 10(3), 209–215.
  • Doğan, Y. B. (2000). Madde bağımlığı seminer notları (Yayımlanmamış notlar).
  • Emanuele, M. A., Wezeman, F., & Emanuele, N. V. (2002). Alcohol’s effects on female reproductive function. Alcohol Research & Health, 26(4), 274–281.
  • Evren, C., Durkaya, M., Dalbudak, E., Çelik, S., Çetin, R. ve Çakmak, D. (2010). Erkek alkol bağımlılarında depreşme ile ilişkili etkenler: 12 aylık takip çalışması. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23, 92–99.
  • Grodstein, F., Goldman, M. B., & Cramer, D. W. (1994). Infertility in women and moderate alcohol-use. American Journal of Public Health, 84(9), 1429–1432. https://dx.doi.org/10.2105/Ajph.84.9.1429
  • Guy, P. (2000). Addictions and problem drug use: Issues in behaviour, policy and practice (Research highlights in social work, 33). Social Work & Social Sciences Review, 8(3), 228–228.
  • Hammerbacher, M., & Lyvers, M. (2006). Factors associated with relapse among clients in Australian substance disorder treatment facilities. Journal of Substance Use, 11(6), 387–394.
  • Kalyoncu, A., Mırsal, H., Pektaş, Ö., Yazıcı, A. H., Mırsal, N. ve Beyazyürek, M. (2001a). Alkol bağımlılığında nüks nedenleri: Kesitsel bir çalışma. Bağımlılık Dergisi, 2(2), 61–63.
  • Kalyoncu, A., Mırsal, H., Pektaş, Ö., Yazıcı, A. H., Yalnız, Ö. ve Beyazyürek, M. (2001b). Alkol bağımlılığında nüks etme sürecinde “yüksek riskli durumların” etkileri. Bağımlılık Dergisi, 2(3), 117–119.
  • Kaya, Y. ve Şahin, N. (2013). Kadınlarda madde kullanımı ve hemşirenin rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 10(1), 3–7.
  • Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri-sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi? Nitel mi? Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Kümbetoğlu, B. (2012). Sosyoloji ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Li, Y., Lin, H., Li, Y., & Cao, J. (2011). Association between socio-psycho-behavioral factors and male semen quality: systematic review and meta-analyses. Fertility and Sterility, 95(1), 116–123.
  • Morin, A. K. (2007). Possible intranasal quetiapine misuse. American Journal of Health-System Pharmacy, 64(7), 723–725. https://dx.doi.org/10.2146/ajhp060226
  • Muthusami, K. R., & Chinnaswamy, P. (2005). Effect of chronic alcoholism on male fertility hormones and semen quality. Fertility and Sterility, 84(4), 919–924. https://dx.doi.org/10.1016/j. fertnstert.2005.04.025
  • Myers, M. G., Brown, S., & Mott, M. A. (1995). Preadolescent conduct disorder behaviors predict relapse and progression of addiction for adolescent alcohol and drug abusers. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 19(6), 1528–1536. https://doi.org/10.1111/j.1530-0277.1995.tb01019.x
  • Nelsonzlupko, L., Kauffman, E. ,& Dore, M. M. (1995). Gender differences in drug-addiction and treatment - ımplications for social-work intervention with substance-abusing women. Social Work, 40(1), 45–54.
  • Ögel, K. (2010). Sigara, alkol ve madde kullanım bozuklukları: Tanı, tedavi ve önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
  • Ögel, K. (2014). Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Programı (SAMBA): Uygulayıcılar için kaynak kitapçık. İstanbul: Yeniden Yayınları.
  • Ögel, K., Tamar, D., Evren, C. ve Sır, A. (1999). Madde kullanımı ve suç [Aralık Ek Sayı]. 3P Dergisi.
  • Polat, G. (2012). Madde bağımlısı ergenlerin tedavi sonrası toplumla yeniden bütünleşme deneyimleri ve sosyal sermaye yaklaşımı temelinde sosyal hizmet müdahalesi (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni. jsp adresinden edinilmiştir.
  • Rahman, M. M., Rahaman, M. M., Hamadani, J. D., Mustafa, K., & Shariful Islam, S. M. (2016). Psycho-social factors associated with relapse to drug addiction in Bangladesh. Journal of Substance Use, 21(6), 627–630. https://dx.doi.org/10.3109/14659891.2015.1122099
  • Saatçioğlu, Ö., Yapıcı, A., Ciğerli, G., Üney, R. ve Çakmak, D. (2007). Yatarak tedavi gören bağımlı hastalarda nüksün değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi, 8(3), 133–137.
  • Salvati, D., & Sabeti K. A. (2015). Gender equality and the advancement of women: key international instruments and documents focused on gender differences. In A. L. O’Neil & J. Lucas (Eds.), Promoting a gender responsive approach to addiction (pp. 29–37). Italy: UNICRI.
  • Sandelowski, M. (2004). Using qualitative research. Qualıtatıve Health Research, 14(10), 1366–1386.
  • Sanders, J. M. (2014). Women in narcotics anonymous: Overcoming stigma and shame. New York, NY: Palgrave Macmillan.
  • Sansone, A., Di Dato, C., de Angelis, C., Menafra, D., Pozza, C., Pivonello, R., . . . Gianfrilli, D. (2018). Smoke, alcohol and drug addiction and male fertility. Reproductive Biology and Endocrinology, 16 (Article 3). https://dx.doi.org/10.1186/S12958-018-0320-7
  • Savaşan, A., Engin, E. ve Ayakdaş, D. (2013). Bir AMATEM kliniğinden taburcu olan bağımlı hastaların yaşam tarzı değişiklikleri ve nüks durumları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2), 75–79.
  • Slutske, W. S., Cronk, N. J., Sher, K. J., Madden, P. A. F., Bucholz, K. K., & Heath, A. C. (2002). Genes, environment, and individual differences in alcohol expectancies among female adolescents and young adults. Psychology of Addictive Behaviors, 16(4), 308–317. https://dx.doi.org/10.1037//0893-164X.16.4.308
  • Soyez, V., & Broekaert, E. (2003). How do substance abusers and their significant others experience the re-entry phase of therapeutic community treatment: A qualitative study. International Journal of Social Welfare, 12, 211–220.
  • Tang, Z., Claus, R. E., Orwin, R. G., Kissin, W. B., & Arieira, C. (2012). Measurement of gendersensitive treatment for women in mixed-gender substance abuse treatment programs. Drug and Alcohol Dependence, 123(1-3), 160–166.
  • Tarhan, N. ve Nurmedov, S. (2011). Bağımlılık. İstanbul: Timaş Yayıncılık.
  • Tosun, M. (2008). Madde bağımlılığına genel bakış. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyumu’nda sunulan bildiri, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul.
  • Tucker, J. A. (2001). Resolving problems associated with alcohol and drug misuse: Understanding relations between addictive behavior change and the use of services. Substance Use & Misuse, 36, 1501–1518.
  • Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi. (2013). EMCDDA Ulusal Raporu (2012 Verileri) Reitox Ulusal temas noktası Türkiye: Yeni gelişmeler, trendler, seçilmiş konular. http://www.sck.gov.tr/oecd/2013%20T%C3%BCrkiye%20Uyu%C5%9Fturucu%20Raporu.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Upmark, M., & Thundal, K. L. (2002). An explorative, population-based study of female disability pensioners: The role of childhood conditions and alcohol abuse/dependence. Scandinavian Journal of Public Health, 30(3), 191–199. https://dx.doi.org/10.1080/14034940210133861
  • Uzbay, İ. T. (2009) Madde bağımlılığının tedavisi. Türk Eczacıları Birliği Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, 21-22, 64–72.
  • Vogel, D. L., Wade, N. G., & Haake, S. (2006). Measuring the self- stigma associated with seeking psychological help. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 325– 337.
  • Webb, N. B. (2011). Social work practice with children. New York & London: The Guilford Press.
  • Yalom, I. (2002). Grup psikoterapisinin teori ve pratiği. İstanbul: Kabalcı Yayıncı.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
APA DANISMAZ SEVIN M, Erbay E (2019). AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. , 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
Chicago DANISMAZ SEVIN MERYEM,Erbay Ercüment AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. (2019): 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
MLA DANISMAZ SEVIN MERYEM,Erbay Ercüment AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. , 2019, ss.691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
AMA DANISMAZ SEVIN M,Erbay E AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. . 2019; 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
Vancouver DANISMAZ SEVIN M,Erbay E AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. . 2019; 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
IEEE DANISMAZ SEVIN M,Erbay E "AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri." , ss.691 - 716, 2019. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
ISNAD DANISMAZ SEVIN, MERYEM - Erbay, Ercüment. "AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri". (2019), 691-716. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.3.0059
APA DANISMAZ SEVIN M, Erbay E (2019). AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(3), 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
Chicago DANISMAZ SEVIN MERYEM,Erbay Ercüment AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 6, no.3 (2019): 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
MLA DANISMAZ SEVIN MERYEM,Erbay Ercüment AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, vol.6, no.3, 2019, ss.691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
AMA DANISMAZ SEVIN M,Erbay E AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2019; 6(3): 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
Vancouver DANISMAZ SEVIN M,Erbay E AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 2019; 6(3): 691 - 716. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
IEEE DANISMAZ SEVIN M,Erbay E "AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri." Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6, ss.691 - 716, 2019. 10.15805/addicta.2019.6.3.0059
ISNAD DANISMAZ SEVIN, MERYEM - Erbay, Ercüment. "AMATEM’de İkinci Kez Tedavi Gören Madde Bağımlılarının Madde Kullanımına İlişkin Yaşam Deneyimleri". Addicta: The Turkish Journal on Addictions 6/3 (2019), 691-716. https://doi.org/10.15805/addicta.2019.6.3.0059