Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 643 - 670 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-09-2020

DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ

Öz:
Son yıllarda yapılan araştırmalarda Türkiye’de deizme yönelen insan sayısında birartışın olduğu gözlemlenmektedir. Belli bir refah ve zenginlik seviyesine ulaşan birçok insan zamanla dini yaşam ve dini değerlere karşı ilgisiz kalmakta, dinin kuralve kaidelerine uymada isteksiz davranmaktadır. Diğer taraftan birçok kişi dini kuralve kaideleri insan özgürlüğünün önünde bir engel olarak görmekte, dünya hayatını daha özgür, daha kuralsız ve sınırsız yaşamak istemektedir. Bu durum onlarıTanrı’nın müdahil olmadığı bir yaşam biçimine sevk etmektedir. Tanrı’nın müdahil olmadığı, inanca ait kural ve kaidelerin akıl ile belirlendiği bir düşünce deizmiçinde kendisine yer bulmaktadır. Bir adım sonrasında ise insan hayatında ve düşüncesinde Tanrı’ya hiç yer vermeyen ateizm olmaktadır. Merak edilen bir hususda ortaöğretimde okuyan öğrencilerin inanç algılarında deizme bir yönelişin olupolmadığıdır. Türkiye’de deizm cereyanının gençliğin önemli bir kitlesini oluşturanortaöğretim öğrencileri bazında durumunun ve oranının ne olduğu sorgulanmaktadır. Araştırmamızın amacı ortaöğretimde eğitim alan öğrencilerin dini anlayış vealgılamalarında deizme ve ateizme yönelik bulguların tespit edilmesidir.ÖzetBir Tanrı’ya inanma iman ya da Tanrı’yı inkâr ilk çağlara kadar dayanan bir olgudur.Batı dünyasında olduğu gibi İslam dünyasında da teist, deist veya ateist cereyanlarhep olmuştur. 16. yy. da Avrupa’da yaygınlaşan deist düşünce Kilise’nin dogmatikdüşünceleri ve bilimsel gelişmelere karşı çıkmasına bir isyan niteliğinde idi. Ayrıca Hristiyanlıktaki ruhban yapısı gereği din adamlarının imtiyaz sahibi olmaları,Papa’nın Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi gibi kabul edilmesi gibi düşünceler insanların Hıristiyanlığa karşı tavır almalarına sebep oluştur. Bunun yanında OrtaçağHristiyanlık dünyasında Kilise ve din adamlarının toplum üzerindeki baskıları, dinialanı tamamen kendi tekellerine almaları, bilimsel keşif ve düşünce ortaya koyanbilim adamlarını ölüme ve işkencelere mahkûm etmeleri, Avrupalıların her geçengün Hristiyanlıktan ve dolayısıyla dinden uzaklaşmalarına yol açmıştır. Bu durumzamanla Tanrı’nın dünya yaşamına müdahil olmaması anlamında seküler bir dünya görüşünün, felsefi anlamda deistik bir düşünce ve ilerisinde ateist bir felsefeninyaygınlaşmasını beraberinde getirmiştir. Son dönemlerde yapılan araştırmalardaTürklerin deizm ve ateizm bağlamında inanç algıları ortaya konulmaya çalışılmıştır.2000 li yıllardan önce Türkiye’de Müslüman oranı % 99 olarak ifade edilebilmekteidi. Ancak son yıllarda araştırmalarda bu oranın kısmen azaldığı ve Türklerin inançtercihlerinde küçük çaplı değişikliklerin olduğu anlaşılmaktadır. Türkiye’de eskiyenazaran deizm eksenli söylem, tartışma ve yayınlar daha fazla gündemi meşguletmektedir. Müslüman nüfusun çok büyük bir oranda olduğu Türkiye’de deizmingündemde olması bir endişeyi beraberinde getirmekte, toplumun ve özellikle gençlerin bu konudaki eğilimlerinin ne düzeyde olduğu merak edilmektedir. Diyanetİşleri başkanlığınca 2013 yılında yapılan ve 2014 yılında yayınlanan bir araştırmadaAllah’ın varlığına inananların oranı % 98,7 olarak tespit edilmiştir. Yapılan araştırmada “Allah’ın emir ve yasaklarını peygamberler vasıtasıyla bildirdiğine inananlarınsayısı % 97,7 de kalmıştır. Söz konusu araştırmada Allah’a inananlar ile peygamberlik müessesesine inanlar arasında % 1 gibi küçük bir fark görünmekle beraber,üzerinde düşünülmeye değer bir husus olarak karşımızda durmaktadır. GünümüzTürkiye’sinde deizme eğilimin hangi boyutta olduğunu ortaya koyan bilimsel araştırmalar yok denecek kadar azdır. Bazı anket şirketlerinin halk arasında yaptıklarıaraştırmalarda Türkiye’deki deist oranının ise % 6 civarında olduğu belirtilmiştir.Bu araştırmaların ortaya koyduğu sonuçların yüzde yüz doğruluğuna ihtiyatla yak-laşılmakla beraber içinde yaşadığımız toplumdaki gerçeklikler, araştırma sonuçlarının görmezlikten gelinemeyeceğini ortaya koymaktadır. İçinde muhafazakâr aileçocuklarının da bulunduğu gençlerin deizme yöneldiği şeklinde medyada dile getirilen iddiaların ciddi anlamda bilimsel çalışmalara dayandığını söylemek zordur.Bu konuda doğru bilgi ve sonuçlara ulaşmak için gençler üzerinde anket çalışmalarıyapılması ve elde edilen verilerin bilimsel kriterlere göre değerlendirilmesi gerekir.Bu sebeple çalışmamızda ortaöğretim gençliğinin deizm akımı ile ilgili düşünce veeğilimlerini belirlemeyi hedeflenmiştir. Son yıllarda farklı platformlarda dile getirilen deistik ve ateistik söylemlerin toplumda karşılığının tespiti önemli bir konudur.İnternet ortamında deizm ve ateizm ismiyle açılan onlarca sitenin faaliyet gösterdiği ve inançlara yönelik eleştirilerin yoğunlaştığı bilinmektedir. İnançlara yönelikeleştirilerde İslam’a ve Müslümanlara yönelik olanlar önemli bir yekûn oluşturmaktadır. Problemin en önemli tarafı deizm ve ateizme ilişkin söylemlerden en fazlaetkilenen kesimin gençler olmasıdır. Genç kuşakların inanç yapıları
Anahtar Kelime:

THE PERCEPTION OF BELIEF IN SECONDARY SCHOOLS IN THE CONTEXT OF DEISM-ADIYAMAN EXAMPLE

Öz:
According to the studies in recent years in Turkey, it is observed that there is an increase in the number of people turning to deism and atheism. Many people whohave reached a certain level of prosperity and wealth have become reluctant to follow religious life and religious values over time and are reluctant to obey the rules and rules of religion. Many other see religious rules and rules as an obstacle to human freedom and want to live the world life more freely, without rules and without limits. This leads them to a way of life in which God is not involved. A thought in which God does not intervene and where the rules and rules of belief are determined by reason is found in deism. In the next step, there is atheism that does not include God in human life and thought. One wonder is whether there is a tendency towards deism in the perception of belief of secondary school students. In Turkey, the youth constitute a critical mass of deism and atheism occur secondary school students and is being questioned as to what the basis of the ratio of the state. The aim of this study is to determine the findings of deism and in religious understanding and perceptions of secondary school students. Summary Believing in a God or denying God is a fact that goes back to the early ages. As in the Western world, there have always been theist, deist or atheist currents in the Islamic world. The deist thought spreading in Europe was a rebellion against the Church’s opposition to dogmatic ideas and scientific developments. In addition, the clergy in Christianity due to the privilege of the clergy, the Pope is considered to be the representative of God on earth, such as thoughts that cause people to take a stand against Christianity. In addition, in the medieval Christian world, the pressures of the Church and the clergy on society, the monopoly of the religious domain completely, and the condemnation of the scientists who put forward scientific discovery and thought to death and torture led to the separation of the Europeans from Christianity and therefore religion. Over time, this has led to the spread of a secular worldview, a philosophically deistic thought, and an atheist philosophy in the sense that God is not involved in world life. In recent researches, it has been tried to put forward the perception of beliefs of Turks in the context of deism and atheism. Before the 2000’s Muslims can be expressed as a rate in Turkey was 99%. However, in recent years, it has been observed that this ratio has partially decreased and there are small changes in the belief preferences of Turks. I say deism axis in Turkey compared to the past, discussions and publications agenda more engaged. The Muslim population in Turkey at a tremendous rate that is Deism bring together a concern on the agenda of the society and particularly where young people are wondering what level of trends in this field. In a study conducted in 2013 by the Presidency of Religious Affairs and published in 2014, the rate of those who believe in the existence of God was determined to be 98.7%. In the study, the number of people who believe that Allah has revealed His commandments and prohibitions through the prophets has remained at 97.7%. Although there is a slight difference of 1% between those who believe in Allah and those who believe in the prophetic establishment, it is worth considering. Deism trend in today’s Turkey is almost no scientific research demonstrating that what size. The survey of some companies in Turkey deist in their research between the public rates are said to be around 6%. Although the accuracy of the results of these researches is approached with caution, the realities in the society we live in reveal that the research results cannot be ignored. It is difficult to say that the allegations in the media that young people, including conservative family children, turn to deism are based on serious scientific studies. In order to reach the correct information and results, it is necessary to conduct surveys on young people and to evaluate the obtained data according to scientific criteria. Therefore, in this study, it is aimed to determine the thoughts and tendencies of secondary school youth about the deism movement. The determination of the equivalence of deistic and atheistic discourses expressed in different platforms in recent years is an im-portant issue. It is known that dozens of websites opened under the name of deism and atheism operate on the internet and criticism of beliefs is intensified. Criticism towards beliefs is an important one for Islam and Muslims. The most important aspect of the problem is that young people are the most affected by the discourses on deism and atheism. The change and transformation in the belief structures of the younger generations are also closely related to the future of the country in which they live. In this respect, deism and atheism can be used to deter
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Bolay, S. Hayri. Felsefi Doktrinler Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınları, 1984.
  • Dorman, Emre. Deizm ve Eleştirisi: Tarihsel ve Teolojik Bir Yaklaşım. Marmara Üniversitesi, SBE., Doktora Tezi, 2009.
  • Cevizci, Ahmet. “Deizm”. Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2002.
  • Coşkun, İbrahim. “Modern Çağ Deizminin Nedenleri ve Sonuçları”, Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. Van: b.y. 2017.
  • Gökberk, Macit. Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1980.
  • https://www.makdanismanlik.org/turkiyede-toplumun-dine-ve-dini-degerlerebakisi/20/08/2019.
  • Heyet. Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2014.
  • Taylan, Necip. Düşünce Tarihinde Tanrı Sorunu. İstanbul: Şehir Yayınları, 2000.
  • Thomas, Paine. The Age of Reason. Luxembourg: b.y., 1794.
APA GÜNDOĞAR H, YÜRGÜÇ M (2019). DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. , 643 - 670.
Chicago GÜNDOĞAR HAMDİ,YÜRGÜÇ MUHAMMET SAİT DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. (2019): 643 - 670.
MLA GÜNDOĞAR HAMDİ,YÜRGÜÇ MUHAMMET SAİT DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. , 2019, ss.643 - 670.
AMA GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. . 2019; 643 - 670.
Vancouver GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. . 2019; 643 - 670.
IEEE GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M "DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ." , ss.643 - 670, 2019.
ISNAD GÜNDOĞAR, HAMDİ - YÜRGÜÇ, MUHAMMET SAİT. "DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ". (2019), 643-670.
APA GÜNDOĞAR H, YÜRGÜÇ M (2019). DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(11), 643 - 670.
Chicago GÜNDOĞAR HAMDİ,YÜRGÜÇ MUHAMMET SAİT DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, no.11 (2019): 643 - 670.
MLA GÜNDOĞAR HAMDİ,YÜRGÜÇ MUHAMMET SAİT DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.6, no.11, 2019, ss.643 - 670.
AMA GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(11): 643 - 670.
Vancouver GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(11): 643 - 670.
IEEE GÜNDOĞAR H,YÜRGÜÇ M "DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ." Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, ss.643 - 670, 2019.
ISNAD GÜNDOĞAR, HAMDİ - YÜRGÜÇ, MUHAMMET SAİT. "DEİZM BAĞLAMINDA ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA İNANÇ ALGISI -ADIYAMAN ÖRNEĞİ". Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (2019), 643-670.