Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Yıl: 2019 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 25 - 30 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24180/ijaws.506932 İndeks Tarihi: 28-09-2020
Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi
Öz: Anavatanları arasında Anadolu’nun da olduğu bilinen fındık, asırlardır ülkemizdeyetiştirilmektedir. Ordu ilinde yaygın olarak yetiştirilen fındık çeşitleri Çakıldak ve Yağlı olmakla birliktediğer çeşitlerle de yetiştiricilik yapılmaktadır. Bu çalışmada; Türkiye toplam fındık üretiminin %31.64’nüve Karadeniz Bölgesi üretiminin %36.34’nü karşılayan Ordu ilinde yetiştirilen fındık çeşitlerinin(Çakıldak, Kara, Palaz, Sivri ve Yağlı) meyve özellikleri üzerine rakım ve lokasyon farkının etkisiincelenmiştir. Bu amaçla rakımları düşük (100 m = Turnasuyu), orta (350 m =Yemişli) ve yüksek (800 m=Yeşilyurt) olan bahçelerde yetiştirilen bu beş fındık çeşidinden iki yıl süreyle (2016-2017) meyveörnekleri alınmış, çeşitli ölçüm ve tartımlar yapılmıştır. Farklı lokasyonlarda yetiştirilen fındık çeşitlerindeortalama kabuklu meyve ağırlığı 1.52 g (Çakıldak çeşidi-350 m) ve 2.92 g (Kara çeşidi-350 m) arasında,iç ağırlığı 0.80 g (Sivri çeşidi -350 m)-1.47 g (Kara çeşidi -350 m) arasında, iç oranı %46.88 (Sivri çeşidi -350 m)-55.52 (Çakıldak çeşidi -350 m) arasında, kabuk kalınlığı 0.94 mm (Yağlı çeşidi -350 m)-1.29 mm(Kara çeşidi -800 m) arasında, meyve iriliği 14.27 mm (Sivri çeşidi -350 m)-18.67 mm (Kara çeşidi -350m) arasında ve beyazlaşma oranı da %0.00 (Sivri- çeşidi 350 ve 800 m)- %87.58 (Palaz çeşidi-800 m)arasında değişmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Ordu ilinin farklı rakımlarında yetiştirilen fındıkçeşitlerinde bazı meyve kalite özelliklerinin değişkenlik gösterdiği ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelime: Determination of Fruit Quality Traits in Some Hazelnut Cultivars Grown at Different Altitudes and Locations in Ordu Province
Öz: Hazelnut whose cultural homeland is known as Anatolia has been grown in Turkey for centuries. Even though Çakıldak and Yağlı is the most commonly cultivated hazelnut cultivars in Ordu province, other cultivars are also cultivated. The effect of different altitudes for two years (2016-2017) on fruit traits of 5 hazelnut cultivars (Çakıldak, Kara, Palaz, Sivri, and Yağlı), which meet 31.64% of total hazelnut production in Turkey and 36.34% of the production in Black Sea Region and are cultivated in Ordu province, was investigated in this study. For this purpose, nut samples were taken from 5 hazelnut cultivars grown in orchards with low altitude (100 m= Turnasuyu), medium altitude (350 m=Yemişli), and high altitude (800 m=Yeşilyurt) and various measurements and weights were performed. Hazelnut cultivars grown at different altitudes have average nut weight ranging between 1.52 g (350 m-Çakıldak cv.) and 2.92 g (350 m-Kara cv.), a kernel weight ranging between 0.80 g (350 m-Sivri cv.) and 1.47g (350 m-Kara cv.), a kernel ratio ranging between 46.88% (350 m-Sivri cv.) and 55.52% (350 m-Çakıldak cv.), a shell thickness ranging between 0.94 mm (350 m-Yağlı cv.) and 1.29 mm (800 m-Kara cv.), a nut size ranging between 14.27 mm (350 m-Sivri cv.) and 18.67 mm (350 mKara cv.) and a bleaching ratio ranging between 0.00% (350 m and 800 m Sivri cv.)- 87.58% (800 m Palaz cv.). The results revealed that fruit quality traits in hazelnut cultivars grown at different altitudes in Ordu province varied based on altitude.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anonim. (2018a). Fındık raporu. http://www.zmo.org.tr/ genel/bizden_detay.php?kod=24516 &tipi=5&sube=0. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018.
- Anonim. (2018b). Fındık çeşitleri. http://www. kalitelifindik. org/index.php? sayfa= findik_cesitleri.33&d=tr. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018.
- Ayfer, M. Uzun, A., & Başi, F. (1986). Türk Fındık Çeşitleri. Karadeniz Bölgesi Fındık İhracatçıları Birliği Yayınları, Yayın no: 2 Ankara
- Balık, H., & Beyhan, N. (2014). Ordu’nun Ünye ilçesinde palaz fındık çeşidinin klon seleksiyonu. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(3), 179-185.
- Balcı, B. (2002). Bazı ceviz (Juglans regia L.) çeşitlerinde farklı ekolojilerin verim ve kalite ögelerine etkileri üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Izmir.
- Baş, F. (1990). Önemli fındık çeşitlerinin değişik sıcaklık ve nem koşullarında muhafazası üzerine bazı ambalaj malzemelerinin etkileri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Beyhan, M. A. (1992). Ülkemiz koşullarına uygun aspiratörlü bir fındık hasat makinesi tasarım ve imalatı. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Beyhan, N. (2000). Fındığın döllenme biyolojisi. Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 116-122.
- Beyhan, O. Elmastas, M. Genc, N., & Aksit, H. (2011). Effect of altitude on fatty acid composition in Turkish hazelnut (Coryllus avellana L.) varieties. African Journal of Biotechnology, 10(71), 16064-16068.
- Bostan, S. Z., & İslam, A. (1999). Some nut characteristics and variation of these characteristics within hazelnut cultivar Palaz. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 23, 367-370.
- Cordell, S., Goldstein, G., Mueller-Dombois, D., Webb, D., & Vitousek, P. M. (1998). Physiological and morphological variation in Metrosideros polymorpha, a dominant Hawaiian tree species, along an altitudinal gradient: the role of phenotypic plasticity. Oecologia, 113(2), 188-196.
- Çetiner, E. (1976). Karadeniz bölgesi özellikle Giresun ve çevresinde tombul çeşidi üzerinde seleksiyon çalışmaları ile bunları tozlayıcı yuvarlak tiplerin seçimi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Demir, T. (1997). Samsun ilinde yetişen fındıkların seleksiyonu üzerine bir ön araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Dinis, L. T., Peixoto, F., Pinto, T., Costa, R., Bennett, R. N., & Gomes-Laranjo, J. (2011). Study of morphological and phenological diversity in chestnut trees (‘Judia’ variety) as a function of temperature sum. Environmental and Experimental Botany, 70, 110-120.
- Eser, D. (1986). Tarımsal Ekoloji. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No: 975, Ankara.
- FAO. (2018). 2016 yılı fındık verileri. http://www. fao.org/faostat/en/#data/QC. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018.
- Islam, A., Özgüven, A. I., Bostan, S. Z., & Karadeniz, T. (2005). Relationships among nut characteristics in the important hazelnut cultivars. Pakistan Journal of Biological Sciences, 8(6), 914-917.
- Karadeniz, T., & Kup, M. (1997). The effects on quality hazelnut of direction. Acta Horticulturae, 445, 285–291.
- Kasaplıgil, B. (1972). A Bibliography on Corylus (Betulaceae) with Annotations. Northern Nut Growers Ass Annually Report, 63, 107-162.
- Koyuncu, M. A., Balta, F., Koyuncu, F., & Balta, M. F. (1997). Main composition of the fruits of the hazelnuts Tombul and Palaz cultivars preselected in Carsamba and Terme (Samsun) districts. Acta Horticulturae, 445, 119–122.
- Köksal, I. (2002). Türk Fındık Çeşitleri. Fındık Tanıtım Grubu Yayınları, Yayın No: 2, Ankara. Özbucak, T. B., Akçin, Ö. E., & Ertürk, Ö. (2013). The change in ecological, Anatomical and Antimicrobiological properties of the medicinal plant Tilia rubra Dc. subsp. caucasica (rupr.)V. Engleralong an elevational gradient. Pakistan Journal of Botany, 45(5), 1735-1742.
- Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., & İsfendiyaroğlu, M. (2014). Ilıman İklim Meyve Türleri, Sert Kabuklu Meyveler. Cilt III. Ege Üniversitesi Yayınları Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No:3, İzmir.
- Saklar, S., Katnas, S., & Ungan, S. (2001). Determination of optimum hazelnut roasting conditions. International Journal of Food Science and Technology, 36, 271-281.
- Semiz, M. (2016). Çarşamba ovası’nda (Samsun) yetişen bazı fındık (Corylus avellana L.) çeşit ve genotiplerinin morfolojik, pomolojik özellikleri ile akrabalık ilişkilerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
- TUİK. (2019). Bitkisel üretim istatistikleri. https:// biruni.tuik. gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018.
- Yılmaz, M. (2005). Bazı fındık çeşit ve genotiplerinin pomolojik, morfolojik ve moleküler karakterizasyonu, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
| APA | Gülsoy E, ŞİMŞEK M, Çevik C (2019). Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. , 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| Chicago | Gülsoy Ersin,ŞİMŞEK Mikdat,Çevik Cumhur Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. (2019): 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| MLA | Gülsoy Ersin,ŞİMŞEK Mikdat,Çevik Cumhur Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. , 2019, ss.25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| AMA | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. . 2019; 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| Vancouver | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. . 2019; 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| IEEE | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C "Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi." , ss.25 - 30, 2019. 10.24180/ijaws.506932 |
| ISNAD | Gülsoy, Ersin vd. "Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi". (2019), 25-30. https://doi.org/10.24180/ijaws.506932 |
| APA | Gülsoy E, ŞİMŞEK M, Çevik C (2019). Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 5(1), 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| Chicago | Gülsoy Ersin,ŞİMŞEK Mikdat,Çevik Cumhur Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi 5, no.1 (2019): 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| MLA | Gülsoy Ersin,ŞİMŞEK Mikdat,Çevik Cumhur Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, vol.5, no.1, 2019, ss.25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| AMA | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi. 2019; 5(1): 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| Vancouver | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi. 2019; 5(1): 25 - 30. 10.24180/ijaws.506932 |
| IEEE | Gülsoy E,ŞİMŞEK M,Çevik C "Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi." Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 5, ss.25 - 30, 2019. 10.24180/ijaws.506932 |
| ISNAD | Gülsoy, Ersin vd. "Ordu İlinin Farklı Rakım ve Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Fındık Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi". Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi 5/1 (2019), 25-30. https://doi.org/10.24180/ijaws.506932 |
