Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi

Gülpembe OĞUZHAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Samsun, Türkiye)
Emre DÜNDER, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, İstatistik Bölümü, Samsun, Türkiye)
Selin ÖKÇÜN, (Econix Araştırma, Analiz ve Danışmanlık, Samsun, Türkiye)
Güvenç KOÇKAYA (Econix Araştırma, Analiz ve Danışmanlık, Samsun, Türkiye)
Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi
7 3
Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 71 - 78 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25048/tudod.674458 İndeks Tarihi: 30-09-2020

Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi

Öz:
Amaç: Dünyada diyabet prevelansı artan bir eğilim göstermektedir. Bu çalışmada diyabet ve sosyoekonomik durum arasındaki ilişkiyive sosyoekonomik durumun diyabete etkisini belirlemek amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Çalışma kapsamında 2017 yılına ait ülke bazında diyabet, sağlık harcamaları, gini katsayısı, kişi başı sağlıkharcamaları ve kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılaya ilişkin veriler, Organisation for Economic Co-operation and Development-Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve Knoema veri tabanlarından alınmıştır. İstatistiksel veri analizi aşamasında tümuygulamalar R Project yazılımı ile hazırlanmıştır. Çalışmada; OECD ülkelerinin gelir, yoksulluk ve sağlık harcamaları göstergelerikullanılarak kümeleme analizi ve bağımsız değişkenler arasında çoklu bağlantı problemi saptandığından dolayı iz (ridge) regresyonanalizi yapılmıştır.Bulgular: Kümeleme analizi bulgularına göre, kişi başına gayrı safi yurtiçi hasılası ve kişi başına sağlık harcaması yüksek olan OECDülkelerinde diyabet prevalansının göreceli olarak daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Tahmin edilen iz regresyon modellerine bütüncülolarak bakıldığında, OECD ülkelerindeki kişi başına gelir düzeyinin 1.000 dolar artması sonucunda 100.000 kişi arasından 4 veya 5 kişiiçin diyabet hastalığının önlenebileceği ortaya çıkmıştır.Sonuç: Genel olarak bakıldığında Avrupa ve İskandinavya’nın gelişmiş ülkelerinin ekonomik ve sağlık göstergeleri açısından başarılıolan grupta yer aldığı görülmektedir. Kişi başına gayrı safi yurtiçi hasıla arttıkça diyabet prevalansının azalacağı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelime:

The Relationship Between Socioeconomic Status and Diabetes, and the Effect of Socioeconomic Status on Diabetes

Öz:
Aim: The prevalence of diabetes in the world shows an increasing trend. This study aimed to determine the relationship between diabetes and socioeconomic status and the effect of socioeconomic status on diabetes. Material and Methods: Data on diabetes, health expenditures, Gini coefficient, health expenditures per capita and gross domestic product per capita for 2017 were taken from the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) and Knoema databases. In the statistical data analysis stage, all applications were prepared with R Project software. In this study, using the indicators of income, poverty, and health expenditure of OECD countries, cluster analysis and due to the multicollinearity problem among the independent variables, ridge regression analysis were performed. Results: According to the findings of the cluster analysis, the prevalence of diabetes was found to be relatively lower in OECD countries with a high gross domestic product per capita and health expenditure per capita. A holistic look at the predicted ridge regression models showed that diabetes can be prevented for 4 or 5 people out of 100,000 as a result of the increase in the per capita income level in OECD countries by $ 1,000. Conclusion: In general, it is seen that developed European and Scandinavian countries are in the successful group in terms of economic and health indicators. It has been concluded that the prevalence of diabetes will decrease as gross domestic product per capita increases.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. International Diabetes Federation. IDF diabetes atlas 2019. (Erişim Tarihi: 29.11.2019, https://www.diabetesatlas.org/ en/).
  • 2. UCLA. What is diabetes. 2014. (Erişim Tarihi: 27.11.2019, http://healthpolicy.ucla.edu/publications/Documents/ PDF/2014/1%20in%203_Press%20Kit_diabetes%20fact%20 sheet.pdf.)
  • 3. Esperzo-Romero J, Valencia M E, Urquidez-Romero R, Chaudhari LS, Hanson RL, Knowler WC, Ravussin E, Bennett PH, Schulz LO. Enviromentally driven increases in Type 2 diabetes and obesity in pima indians and non-pimas in Mexico over a 15-year period: The maycoba project. Diabetes Care. 2015;38(11):2075-2082.
  • 4. Dagenais GR, Gerstein HC, Zhang X, McQueen M, Lear S, Lopez-Jaramillo P, et al. Variations in diabetes prevalence in low-, middle-, and high-income countries: Results from the prospective urban and rural epidemiological stduy. Diabetes Care. 2016;39:780-787.
  • 5. Bakan G, Azak A, Özdemir Ü. Diyabet ve sosyo-kültürel yaklaşım. Kesit Akademi Dergisi. 2017;3(12):180-195.
  • 6. Agardh E, Allebeck P, Hallqvist J, Moradi T, Sidorchuk A. Type 2 diabetes incidence and socio-economic position. A systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2011; 40:804-818.
  • 7. Baysal A. Sosyal eşitsizliklerin beslenmeye etkisi. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2003;25(4):66-72.
  • 8. Novignon J, Olakojo SA, Novignon J. The effects of public and private health care expenditure on health status in sub- Saharan Africa: New evidence from panel data analysis. Health Economics Review 2012;2:22.
  • 9. Walker JJ, Livingstone SJ, Colhoun HM, Lindsay RS, McKnight JA, Morris AD, et al. Effect of socioeconomic status on mortality among people with type 2 diabetes: A study from the Scottish Diabetes Research Network Epidemiology Group. Diabetes Care. 2011;34:1127-1132.
  • 10. Conway BN, May ME, Blot WJ. Mortality among low-income African Americans and Whites with diabetes. Diabetes Care. 2012;35:2293-2299.
  • 11. Bilal U, Glass TA, Cura-Gonzales I, Sanchez-Perruca L, Celentano DD, Franco M. Neighborhood social and economic change and diabetes incidence. The Heart Healty Hoods study. Health Place. 2019;58:102149.
  • 12. Regidor E, Albaladejo R, Mateo A, de la Fuente L, Barrio G, Ortega P. Macroeconomic fluctuations, changes in lifestyles and mortality from diabetes: A quasiexperimental study. J Epidemiol Community Health. 2019;73(4):317-323.
  • 13. Grigsby-Toussaint DS, Lipton RL, Chavez N, Handler A, Johnsoni TP, Kubo J. Neighborhood socioeconomic change and diabetes risk: Findings from the Chicago childhood diabetes registry. Diabetes Care. 2010;33(5):1065-1068.
  • 14. OECD Data- Health. (Erişim Tarihi: 15.11.2019, https://data. oecd.org/health.htm.)
  • 15. World Data Atlas. (Erişim Tarihi: 17.11.2019, https://knoema. com/atlas.)
  • 16. Fraley C, Raftery AE. Model-based methods of classification: using the mclust software in chemometrics. Journal of Statistical Software. 2007;18(6):1-13.
  • 17. Cule E, Moritz S. Ridge: Ridge Regression with Automatic Selection of the Penalty Parameter. R package version, 2.4. 2019. (https://cran. r-project. org/web/packages/ridge.)
  • 18. Revelle W. Psych: Procedures for Personality and Psychological Research, Northwestern University, Evanston, Illinois, USA. 2018. (https://CRAN.R-project.org/package=psych Version=1.8.4.)
  • 19. Friedman J, Hastie T, Tibshirani R. Regularization paths for generalized linear models via coordinate descent. J Stat Softw. 2010;33(1):1-22.
  • 20. Usher-Smith JA, Thompson M, Ercole A, Walter FM. Variation between countries in the frequency of diabetic ketoacidosis at first presentation of type 1 diabetes in children: A systematic review. Diabetologia. 2012;55:2878-2894.
  • 21. Hwang J, Shon C. Relationship between socioeconomic status and type 2 diabetes: Results from Korea National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES) 2010-2012. BMJ Open. 2014;4:e005710.
  • 22. Sonğur C. Sağlık göstergelerine göre ekonomik kalkinma ve işbirliği örgütü ülkelerinin kümeleme analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi. 2016;6(1):197-224.
  • 23. Bhalotra S. Spending to save? State health expenditure and infant mortality in India. Health Economics. 2007;16.9:911- 928.
  • 24. Zhang P, Zhang X, Brown J, Vistisen D. Global healthcare expenditure on diabetes for 2010 and 2030. Diabetes Res Clin Pract. 2010;87(3):293-301.
APA OGUZHAN G, DÜNDER E, Ökçün S, KOÇKAYA G (2020). Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. , 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
Chicago OGUZHAN G�LPEMBE,DÜNDER Emre,Ökçün Selin,KOÇKAYA GÜVENÇ Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. (2020): 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
MLA OGUZHAN G�LPEMBE,DÜNDER Emre,Ökçün Selin,KOÇKAYA GÜVENÇ Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. , 2020, ss.71 - 78. 10.25048/tudod.674458
AMA OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. . 2020; 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
Vancouver OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. . 2020; 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
IEEE OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G "Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi." , ss.71 - 78, 2020. 10.25048/tudod.674458
ISNAD OGUZHAN, G�LPEMBE vd. "Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi". (2020), 71-78. https://doi.org/10.25048/tudod.674458
APA OGUZHAN G, DÜNDER E, Ökçün S, KOÇKAYA G (2020). Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , 4(2), 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
Chicago OGUZHAN G�LPEMBE,DÜNDER Emre,Ökçün Selin,KOÇKAYA GÜVENÇ Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 4, no.2 (2020): 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
MLA OGUZHAN G�LPEMBE,DÜNDER Emre,Ökçün Selin,KOÇKAYA GÜVENÇ Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , vol.4, no.2, 2020, ss.71 - 78. 10.25048/tudod.674458
AMA OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi . 2020; 4(2): 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
Vancouver OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi . 2020; 4(2): 71 - 78. 10.25048/tudod.674458
IEEE OGUZHAN G,DÜNDER E,Ökçün S,KOÇKAYA G "Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi." Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , 4, ss.71 - 78, 2020. 10.25048/tudod.674458
ISNAD OGUZHAN, G�LPEMBE vd. "Sosyoekonomik Durumun Diyabet ile İlişkisi ve Diyabete Etkisinin İncelenmesi". Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 4/2 (2020), 71-78. https://doi.org/10.25048/tudod.674458
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 13:29

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları