Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi

Ozturk, Mustafa Kemal

Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi

Mustafa Kemal ÖZTÜRK (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ana Dili Eğitimi Dergisi

1 0

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 179 - 189 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-10-2020

Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi

Öz:

Türküler toplumun yaşam biçimini, kültürünü yansıtan önemli edebi ürünler içerisinde yeralmaktadır. Türkülerdeki motifler bu kültürü yansıtan ögelerdir. Bu motifler halkın yaşam tarzını,gelenek ve göreneklerini yansıtırlar. Bu çalışma Ardahan türkülerindeki söz varlığı ve kültürelmotifleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada betimsel yöntem kullanılmış olup dokümanincelemesi yapılarak Ardahan iline ait türküler, genel konu başlıkları ile içerdiği motifler vesemboller açısından incelenmiştir. Bu kapsamda Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)kaynaklarından ulaşılabilinen Ardahan yöresine ait yirmi iki türkü İncelenmiştir. İncelenenArdahan türkülerinde sevgili – aşk, göç, ayrılık, gurbet, doğa, ölüm - ağıt ve ekonomik faaliyetlergibi konuların işlendiği görülmektedir. İncelenen türkülerdeki kültürel motiflere yörenin yerşekilleri ve dış mekân unsurları, iklim, hayvanlar, bitkiler, gök cisimleri, madenler, dinî ögeler,renkler, kadın ve erkek adları, akrabalar, hüzün ve acı, giyim eşyaları, düğünler ve enstrümanlarınetki ettiği görülmektedir. Türkülerin söz varlığı ele alındığında yörenin kültürel dokusuylayakından ilişkili olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada Ardahan yöresi türkülerindeki sözvarlığını oluşturan ögeler ele alınmıştır. Okullarda çeşitli kademelerde ve farklı derslerde kültüraktarımında türkülerin söz varlığından yararlanılması etkili bir yol olacaktır.

Anahtar Kelime:

Investigation of Ardahan Folk Songs in Terms of Vocabulary and CulturalThemes

Öz:

Folk songs are one of the important literary products reflecting the life style and culture of a society. Themes in folk songs are the elements that reflect the culture. These themes reflect the people's lifestyle, customs and traditions. This study was conducted to determine the vocabulary and cultural themes in Ardahan folk songs. In this study, descriptive method was used and the folk songs belonging to Ardahan province were examined in terms of themes and symbols with titles by conducting documentary research. In this context, twenty-two folk songs belonging to Ardahan region from the sources of Turkish Radio and Television Corporation (TRT) were examined. It is seen that the topics such as love, immigration, separation, homesickness, nature, death - lament and economic activities were written in Ardahan folk songs that were examined. In addition, it is seen that geographical formations and outdoor elements of the region, climate, animals, plants, celestial bodies, mines, religious elements, colors, names of men and women, relatives, sadness and suffering, clothing, weddings and instruments had effects on the cultural themes in the examined folk songs.Considering the vocabulary of the folk songs, it is revealed that they are closely related to the cultural texture of the region. In this study, the elements that constitute the vocabulary in the folk songs of Ardahan region were discussed. It will be an effective way to utilize the vocabulary of the folk songs in the culture transfer in various levels and in different courses in schools.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Gülüm, K, Ulusoy, K. (2014) Sosyal bilgiler dersinde göç konusunun işlenişinde halk türkülerinin kullanılması (örnek bir çalışma). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (26), 112-127.
Günay, Edip. (2011). Müzik Sosyolojisi- Sosyolojiden Müzik Kültürüne Bir Bakış (2.Baskı). İstanbul: Bağlam Yayıncılık
Gürbüz, M. Ve Şahin, M. (2012). Türk halk müziği söz varlığında coğrafi motifler ve benzerlik analizi. International Journal Of Human Sciences [Online].9 (2), 1633-1656.
Güvenç, B. (2007). Kültürün Abc’si. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Mirzaoğlu, F.G. (2005). Türkülerde mitolojik unsurlar.Türkbilig, 10: 34-53.
Oğuz, M.Ö. (2001), Halk Şiirinde Tür, Şekil ve Makam, Ankara: Akçağ Yay.
Özbek, Mehmet. (2009). Türkülerin Dili. İstanbul: Ötüken Yayınları.
Uğurlu, N.(2009), Folklor ve Etnografya Halk Türkülerimiz, İstanbul:Örgün Yayınevi.
Vural, F.G. ve Vural,T. (2013). Niğde kültürünün sesi: Niğde türküleri. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/3, Winter, 645-657.
Vural, T. (2013). Konya türkülerindeki konular. TheJournal of SocialScienceStudies. 6/4, 743-758.
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=T%C3%9CRK%C3%9C (20.11.2018a).
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=K%C3%9CLT%C3%9CR(20.11.2018b)
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ttas&view=ttas&kategori1=derlay&kelime1=nah%C4%B1r (20.11.2018).
http://www.trtnotaarsivi.com/thm_arama.php (20.11.2018).

APA	Ozturk M (2019). Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. , 179 - 189.
Chicago	Ozturk Mustafa Kemal Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. (2019): 179 - 189.
MLA	Ozturk Mustafa Kemal Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. , 2019, ss.179 - 189.
AMA	Ozturk M Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. . 2019; 179 - 189.
Vancouver	Ozturk M Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. . 2019; 179 - 189.
IEEE	Ozturk M "Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi." , ss.179 - 189, 2019.
ISNAD	Ozturk, Mustafa Kemal. "Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi". (2019), 179-189.

APA	Ozturk M (2019). Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(1), 179 - 189.
Chicago	Ozturk Mustafa Kemal Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi 7, no.1 (2019): 179 - 189.
MLA	Ozturk Mustafa Kemal Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, vol.7, no.1, 2019, ss.179 - 189.
AMA	Ozturk M Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2019; 7(1): 179 - 189.
Vancouver	Ozturk M Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 2019; 7(1): 179 - 189.
IEEE	Ozturk M "Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi." Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7, ss.179 - 189, 2019.
ISNAD	Ozturk, Mustafa Kemal. "Ardahan Türkülerinin Söz Varlığı ve Kültürel Motifler Açısından Değerlendirilmesi". Ana Dili Eğitimi Dergisi 7/1 (2019), 179-189.