TY  - JOUR
TI  - Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Özetleme Etkinlikleri Üzerine Bir Değerlendirme
AB  - Özetlemek, var olan bir düşünceyi, izlenen bir içeriği, dinlenen veya okunan bir metni olduğundandaha kısa ve özünü yansıtacak biçimde yazılı veya sözlü olarak anlatmaktır. Özetleme becerisikarmaşık bilişsel süreçler içermektedir. Özetleme yapabilmek için bir öğrencinin metinde önemlinoktaların vurgulanış biçimlerini kavraması, önemli bilgiyi önemsiz bilgiden ayırt edebilmesi, notalabilmesi, metnin konusunu belirleyebilmesi, ana fikri ve yardımcı fikirleri bulabilmesi, metintürünü ve yapısını çözümleyebilmesi gerekmektedir. Bir anlatı metnini veya bilgilendirici bir metniözetleme sürecinde öğrencilerden sınıflama, sıralama, değerlendirme, karar verme becerilerinikullanılmaları beklenir. Silme, genelleme ve yeniden kurma olarak üç aşamalı olarak modellenenözetlemenin öğrenciler tarafından kavranması ve uygulanması, uzun süreli ve tekrarlı bir eğitimsüreci gerektirir. Türkçe Dersi Öğretim Programında (2018) özetleme kazanımları 5-8. sınıfdüzeylerinde dinleme ve okuma becerileri altında yer almaktadır. Öğrenciler öğrenme sürecindeözetleme görevleri ile Türkçe ders kitaplarında yer alan etkinliklerde karşılaşmaktadır. Türkçe derskitaplarındaki etkinliklerin özetlemenin bilişsel yükleri dikkate alınarak oluşturulmasıgerekmektedir. Bu çalışmada 2018-2019 eğitim-öğretim yılında yürürlükte olan ortaokul Türkçeders kitaplarında yer alan özetleme etkinlikleri incelenmiştir. Çalışmada ortaya çıkan en temelsonuç, Türkçe ders kitaplarının tamamında özetleme etkinliklerinin büyük çoğunluğununözetlemenin bilişsel süreçlerine uygun olarak oluşturulmaması ve öğrencilerden doğrudan birmetnin özetinin istenmesidir. Ayrıca özet görevlerinin büyük bir çoğunlukla yazılı olduğu ve özetmetinlerinin değerlendirilmesine yönelik uygulamalara sadece bir kez yer verildiği araştırmanındiğer bulgularıdır.
AU  - Karadağ, Özay
PY  - 2019
JO  - Ana Dili Eğitimi Dergisi
VL  - 7
IS  - 2
SN  - 2147-6020
SP  - 469
EP  - 485
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/359692
ER  -